Nghiên cứu hành lang pháp lý cho dịch vụ tài khoản viễn thông (Mobile Money)
Mobile Money còn được gọi với tên tiền di động hay ví điện tử viễn thông, là phương thức thanh toán các giao dịch tiện lợi, tuy nhiên cần có những quy định chính thức hỗ trợ dịch vụ này.
Nghị định quy định về dịch vụ dùng tài khoản viễn thông (Mobile Money)
Ngân hàng Nhà nước đang đề nghị xây dựng Nghị định quy định về dịch vụ dùng tài khoản viễn thông (Mobile Money) thanh toán cho hàng hóa, dịch vụ tại Việt Nam.
Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, hiện nay tổng số khách hàng đăng ký và sử dụng dịch vụ Mobile-Money là hơn 9,87 triệu khách hàng. Trong đó, chủ yếu có 3 nhà mạng đang nắm giữ các phần khách hàng bao gồm Viettel chiếm 73%, VNPT-Media chiếm 21%, MobiFone chiếm 6%. Được biết, trong đó số lượng khách hàng đăng ký và sử dụng dịch vụ ở nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo là gần 7,1 triệu khách hàng.
Ngân hàng Nhà nước cho biết, thời gian qua, triển khai thực hiện Quyết định số 316/QĐ-TTg ngày 09/3/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt triển khai thí điểm dùng tài khoản viễn thông thanh toán cho các hàng hóa, dịch vụ có giá trị nhỏ (Mobile Money), các doanh nghiệp viễn thông được thực hiện thí điểm cung ứng dịch vụ này trên cơ sở tận dụng hạ tầng, dữ liệu, mạng lưới viễn thông, giảm các chi phí xã hội để phát triển, mở rộng kênh thanh toán không dùng tiền mặt trên thiết bị di động, mang lại tiện ích cho người sử dụng.
Sau thời gian gần 03 năm, các doanh nghiệp thực hiện thí điểm đã nỗ lực phát triển dịch vụ và đạt được kết quả khả quan, đảm bảo an toàn, góp phần vào việc phát triển hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt, tăng cường việc tiếp cận và sử dụng các dịch vụ tài chính, đặc biệt tại khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo của Việt Nam.
Tính đến cuối tháng 9/2024, tổng số tài khoản Mobile-Money đang hoạt động là hơn 6,56 triệu tài khoản, đạt tỉ lệ khoảng 66,46% tổng số tài khoản đăng ký; có 11.939 điểm kinh doanh được thiết lập, trong đó số lượng điểm kinh doanh thuộc vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo là 7.529 điểm, chiếm khoảng 63% tổng số điểm kinh doanh được thiết lập.
Tuy nhiên, dịch vụ Mobile-Money đang được các đơn vị tổ chức triển khai theo hình thức thí điểm với căn cứ là Quyết định số 316/QĐ-TTg, do đó, để chính thức đưa dịch vụ này chính thức trở thành một hình thức thanh toán hợp pháp, cần hoàn thiện hành lang pháp lý cho dịch vụ này bằng một Nghị định, làm cơ sở cho các đơn vị triển khai thực hiện.
Tạo hành lang pháp lý chính thức cho dịch vụ dùng tài khoản Mobile Money
Mục đích xây dựng xây dựng Nghị định nhằm tạo hành lang pháp lý chính thức cho một dịch vụ thanh toán mới (dịch vụ Mobile Money), góp phần phát triển hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt, giảm các chi phí xã hội để phát triển, mở rộng kênh thanh toán không dùng tiền mặt trên thiết bị di động, mang lại tiện ích cho người sử dụng; tăng cường việc tiếp cận và sử dụng các dịch vụ tài chính, đặc biệt tại khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo của Việt Nam.
Đồng thời, tận dụng hạ tầng, dữ liệu, mạng lưới viễn thông, giảm các chi phí xã hội để phát triển, mở rộng kênh thanh toán không dùng tiền mặt trên thiết bị di động, mang lại tiện ích cho người sử dụng.
Bên cạnh đó, nâng cao vai trò quản lý nhà nước trong hoạt động cung ứng dịch vụ Mobile-Money, trách nhiệm của các bộ, cơ quan liên quan trong quản lý, giám sát hoạt động cung ứng dịch vụ Mobile-Money. Quy định cụ thể hóa các hành vi vi phạm, các điều kiện kinh doanh, các quy định về trách nhiệm và nghĩa vụ các bên liên quan,... làm cơ sở để cơ quan quản lý thực hiện chức năng quản lý, thanh tra, kiểm tra, giám sát các hoạt động cung ứng dịch vụ Mobile-Money.
Thiết lập và kiến tạo môi trường kinh doanh lành mạnh, đảm bảo sự cạnh tranh công bằng, bình đẳng của các chủ thể tham gia cung ứng dịch vụ.
Ngân hàng Nhà nước đã soạn thảo các đề xuất nội dung dự thảo Nghị định. Dự kiến Nghị định quy định về dịch vụ dùng tài khoản viễn thông thanh toán cho hàng hóa, dịch vụ tại Việt Nam sẽ bao gồm 5 Chương, 24 Điều.
Chương I: Quy định chung (06 điều)
Chương II: Hoạt động cung ứng dịch vụ Mobile-Money (18 điều)
Chương III: Trách nhiệm của các bên liên quan (13 điều)
Chương IV: Điều khoản thi hành (03 điều).
Nghị định được xây dựng với 5 nhóm chính sách trong Nghị định quy định về dịch vụ dùng tài khoản viễn thông thanh toán cho hàng hóa, dịch vụ tại Việt Nam như sau: