Ngoại trưởng Mỹ đến Trung Đông hối thúc ngừng bắn, Israel vẫn tiến quân
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ngày 10/6 đã lên tiếng kêu gọi lực lượng Hamas chấp nhận đề xuất ngừng bắn do Washington vạch ra nhằm chấm dứt xung đột ở Dải Gaza, một kế hoạch mà Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã bỏ phiếu ủng hộ.
Trong chuyến đi thứ 8 tới Trung Đông kể từ khi xung đột vũ trang bùng phát ở Dải Gaza, nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ đã kêu gọi các nước trong khu vực gây áp lực buộc Hamas đồng ý với kế hoạch ngừng bắn. Phía Mỹ nói rằng Israel đã chấp nhận đề xuất mặc dù các quan chức Israel chưa chính thức lên tiếng về điều này.
Ngoại trưởng Mỹ Blinken nói với các phóng viên ở Cairo hôm 10/6: “Thông điệp của tôi gửi tới các chính phủ và người dân trong khu vực là nếu các bạn muốn ngừng bắn, hãy gây sức ép để Hamas nói 'đồng ý'".
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Ảnh: JPost
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã phác thảo thỏa thuận ngừng bắn vào tháng trước. Cụ thể, lệnh ngừng bắn sẽ được theo từng giai đoạn, cuối cùng dẫn đến kết thúc vĩnh viễn cuộc chiến. Mặc dù vậy, Israel cho biết họ sẽ chỉ đồng ý một lệnh ngừng bắn cho đến khi Hamas bị đánh bại. Trong khi đó, Hamas khẳng định không chấp nhận một thỏa thuận nếu không có sự đảm bảo chiến tranh sẽ kết thúc.
Giữa bối cảnh xung đột Israel và Hamas đã bước sang tháng thứ 9, đề xuất ngừng bắn do Washington vạch ra nhận được nhiều sự ủng hộ hơn từ Liên Hợp Quốc – nơi 14 thành viên của Hội đồng Bảo an ngày 10/6 đã thông qua nghị quyết do Mỹ soạn thảo trong khi Nga bỏ phiếu trắng.
Hamas hoan nghênh việc thông qua nghị quyết do Mỹ soạn thảo và tuyên bố rằng họ sẵn sàng hợp tác với các nhà hòa giải để thực hiện các nguyên tắc của kế hoạch “phù hợp với yêu cầu của người dân và lực lượng kháng chiến của chúng tôi”. Dù vậy, trước đó, quan chức cấp cao của Hamas, Sami Abu Zuhri nói với Reuters rằng bình luận của Ngoại trưởng Blinken rõ ràng là "một ví dụ về sự thiên vị đối với Israel".
Ngay sau khi rời Cairo, ông Blinken đã tới Israel - nơi ông có cuộc gặp riêng với Thủ tướng Benjamin Netanyahu và Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cho biết Ngoại trưởng Blinken nhấn mạnh với ông Netanyahu về tầm quan trọng của kế hoạch thời hậu chiến đối với Gaza cũng như sự cần thiết phải ngăn chặn xung đột lan rộng.
Theo thống kê của Israel, cuộc chiến nổ ra vào tháng 10/2023 khi các chiến binh do Hamas lãnh đạo tấn công vào miền Nam Israel đã giết chết 1.200 người và khiến khoảng 250 người khác bị bắt làm con tin. Trong khi đó, Cơ quan Y tế Gaza cho biết cuộc tấn công trả đũa của Israel vào Dải Gaza đã giết chết hơn 37.000 người Palestine và biến phần lớn vùng đất này thành đống đổ nát.
Trước chuyến đi của Blinken đến Trung Đông lần này, Israel và Hamas đều nhắc lại quan điểm cứng rắn vốn làm thất bại những nỗ lực trước đó nhằm chấm dứt giao tranh, trong khi Israel vẫn tiếp tục tấn công ở miền Trung và miền Nam Gaza, một trong những nơi chịu sự phá hủy tàn khốc nhất trong cuộc chiến.
“Chúng tôi cam kết giành chiến thắng hoàn toàn”, văn phòng Thủ tướng Israel trích dẫn lời ông Netanyahu nói với thân nhân những người Israel thiệt mạng ở Gaza; khẳng định sẽ từ chối yêu cầu từ phía Hamas về việc cam kết dừng cuộc chiến mà không đạt được mục tiêu loại bỏ lực lượng này.
Hamas và các đồng minh của lực lượng này cho biết trong một tuyên bố chung: "Bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải đảm bảo chấm dứt vĩnh viễn hành vi xâm lược và rút quân hoàn toàn khỏi Dải Gaza, tái thiết, dỡ bỏ lệnh phong tỏa và một thỏa thuận trao đổi nghiêm túc".
Áp lực ngày càng lớn với Thủ tướng Netanyahu
Tại Rafah, thành phố ở rìa phía nam Gaza, nơi Israel phát động cuộc tấn công vào tháng trước, người dân cho biết hôm 10/6, xe tăng đã tiến về phía Bắc vào đầu giờ sáng. Lực lượng Israel đang ở rìa Shaboura, một khu dân cư đông đúc ở trung tâm thành phố.
Khoảng một nửa trong số 2,3 triệu người của Dải Gaza đã trú ẩn ở Rafah trước cuộc tấn công vào tháng trước và 1 triệu người một lần nữa đã phải sơ tán.
Kể từ tuần trước, Israel cũng đã bắt đầu đánh lớn ở trung tâm Dải Gaza, xung quanh thành phố nhỏ Deir al-Balah, trung tâm dân cư cuối cùng chưa bị tấn công. Hôm qua, người dân Gaza cho biết lính Israel đã rút lui khỏi một số địa điểm ở khu vực này nhưng vẫn tiếp tục tiến hành không kích và pháo kích.
Người dân ở Nuseirat, phía bắc Deir al-Balah, vẫn đang dọn dẹp đống đổ nát sau khi Israel giải thoát bốn con tin trong một cuộc đột kích lớn hôm 8/6.
Các quan chức Palestine cho biết, cuộc đột kích làm 274 người đã thiệt mạng, khiến đây trở thành một trong những vụ tấn công đẫm máu nhất trong cuộc chiến. Trong khi đó, lực lượng Israel cho biết, có chưa đến 100 người Palestine thiệt mạng và họ không nắm được có bao nhiêu trong số đó là những chiến binh Hamas.
"Chúng tôi kiệt sức và bất lực. Thế là đủ rồi", Jehad – một người dân Gaza trả lời Reuters qua tin nhắn. Anh và gia đình đã chạy trốn khỏi cuộc càn quét hôm 8/6 từ Nuseirat đến Deir al-Balah. Đây là lần thứ 5, gia đình Jehad phải sơ tán sau khi xung đột nổ ra.
Sau nhiều tháng nỗ lực tìm kiếm giải pháp hòa bình thất bại, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã chọn một chiến lược mới với thông báo công khai vào ngày 31/5 về đề xuất ngừng bắn. Các quan chức Mỹ cho biết ông Biden đã tiết lộ đề xuất này mà không hỏi trước ý kiến đồng minh Israel, nhằm tăng áp lực đạt được một thỏa thuận.
Chi tiết đầy đủ của đề xuất này chưa được tiết lộ công khai nhưng, theo mô tả của các quan chức Mỹ, nó tương tự như các văn bản được đưa ra trong các nỗ lực hòa bình thất bại trước đây: một thỏa thuận ngừng bắn kéo dài qua nhiều giai đoạn, với việc thả dần dần các con tin Israel và tù nhân Palestine, cuối cùng đi đến đình chiến kéo dài, kết thúc chiến tranh.
Điều khác biệt lần này là lực lượng Israel hiện đã tấn công hầu hết lãnh thổ bên trong Gaza ít nhất một lần và ông Netanyahu đang chịu áp lực chính trị trong nước lớn hơn để đạt được thỏa thuận.
Benny Gantz, một cựu chỉ huy quân sự theo đường lối trung dung nổi tiếng, đã rời khỏi nội các chiến tranh của Israel hôm 9/6 vì điều mà ông mô tả là do đội ngũ của Thủ tướng Netanyahu đã không vạch ra kế hoạch kết thúc chiến tranh. Việc ông Gantz rút lui khiến ông Netanyahu giờ đây sẽ phải phụ thuộc nhiều hơn vào các đồng minh cực hữu, những người đe dọa lật đổ chính phủ của ông nếu ông đồng ý một thỏa thuận khiến Hamas không bị khuất phục.
