Ngọc Lặc - hành trình trở thành huyện miền núi đầu tiên của tỉnh đạt chuẩn nông thôn mới
Theo chủ trương chung về tinh giản bộ máy của Bộ Chính trị, Trung ương, đơn vị hành chính cấp huyện sẽ giải thể, hình thành nên các xã lớn dự kiến đi vào hoạt động từ ngày 1/7 tới. Theo đó, nhiệm vụ XDNTM cấp huyện gần như được các địa phương trên cả nước ngừng triển khai. Tuy nhiên với những nỗ lực và thành quả to lớn sau nhiều năm, chính quyền và Nhân dân Ngọc Lặc vẫn quyết tâm trở thành huyện miền núi đầu tiên của xứ Thanh đạt chuẩn NTM.
Phụ nữ xã Ngọc Liên chăm sóc hàng rào chè mạn.
Quyết tâm của huyện Ngọc Lặc là có cơ sở bởi trước đó, huyện nằm trong kế hoạch đạt chuẩn NTM năm 2024 của tỉnh. Đến thời điểm cuối năm 2024, 3 xã cuối cùng của huyện là Cao Ngọc, Minh Tiến và Vân Am đã được Chủ tịch UBND tỉnh ra quyết định công nhận đạt chuẩn NTM. Đây cũng là huyện miền núi đầu tiên của tỉnh Thanh Hóa có 100% các xã đạt chuẩn NTM tính đến thời điểm này. Để thực hiện mục tiêu trở thành huyện NTM, xuyên suốt nhiều năm qua, chính quyền và Nhân dân địa phương đã nỗ lực vừa thực hiện nhiệm vụ XDNTM ở cấp xã, cấp thôn, vừa triển khai các tiêu chí lớn của cấp huyện. Những tháng cuối năm 2024, Ngọc Lặc như một đại công trường để hoàn thành tất cả các công trình đầu tư xây dựng cơ bản theo tiêu chí NTM ở cả cấp xã, cấp huyện. Từ đầu năm 2025 đến nay, những chỉ tiêu cuối cùng cũng được hoàn thiện, được các ngành thành viên Hội đồng thẩm định đạt chuẩn NTM tỉnh và Văn phòng Điều phối Chương trình XDNTM Thanh Hóa kiểm tra, đánh giá cao. Đó chính là nỗ lực đáng được ghi nhận, bởi nếu không có chủ trương giải thể cấp huyện, thì Ngọc Lặc cũng được đánh giá đủ điều kiện cán đích huyện NTM trong một vài tháng tới.
Trong lộ trình XDNTM, Ngọc Lặc cũng có nhiều cách làm riêng và sáng tạo, được các ngành cấp tỉnh đánh giá cao. Ngoài các cơ chế, chính sách XDNTM của Trung ương, của tỉnh, để khuyến khích phát triển nông nghiệp và XDNTM trên địa bàn, HĐND huyện đã ban hành hàng chục nghị quyết chuyên đề và đề án hỗ trợ và khuyến khích người dân, các địa phương phát triển giao thông nông thôn; đổi mới cơ cấu giống, cây trồng, mùa vụ; Đề án “Phát triển cây ăn quả trên địa bàn huyện Ngọc Lặc, giai đoạn 2021–2025”; Đề án “Thí điểm trồng mít Thái và chăn nuôi gà Thày dưới tán cây thực hiện tại thôn Mới, xã Mỹ Tân, huyện Ngọc Lặc giai đoạn 2022-2025”... Huyện cũng có cơ chế riêng để kích cầu XDNTM như thưởng cho mỗi xã đạt chuẩn NTM, xã NTM nâng cao 300 triệu đồng và mỗi thôn đạt chuẩn NTM, thôn NTM kiểu mẫu là 10 triệu đồng; hỗ trợ làm đường giao thông nông thôn 50 tấn xi măng/km, xây dựng rãnh thoát nước trong khu dân cư có nắp đậy 100 triệu đồng/km; hỗ trợ kinh phí mua giống cây ăn quả trên địa bàn huyện; hỗ trợ 14 triệu đồng/máy ấp trứng gia cầm... UBND huyện cũng đã xây dựng, ban hành nhiều quyết định, đề án, kế hoạch, công văn để chỉ đạo triển khai thực hiện chương trình.
Thuộc huyện miền núi không có nhiều nguồn lực như khu vực đồng bằng, song Ngọc Lặc biết tạo dấu ấn riêng trong thực hiện một số tiêu chí, chỉ tiêu như xây dựng các mô hình kinh tế vườn đồi, hình thành vùng trồng cây ăn quả xuất khẩu... Đặc biệt, huyện đã trở thành điển hình của tỉnh Thanh Hóa trong thực hiện các chỉ tiêu về cảnh quan môi trường, không gian sống xanh. Các tổ chức chính trị - xã hội từ cấp huyện đến xã, cấp thôn đều vào cuộc. Riêng hội LHPN các cấp trên địa bàn đã nhân rộng và duy trì mô hình nhà sạch, vườn đẹp, hàng rào xanh với 21.900 hộ chỉnh trang khuôn viên gia đình, vận động 9.150 hộ xây dựng nhà tắm, công trình phụ, bể chứa nước sinh hoạt hợp vệ sinh. 5.190 hộ là hội viên phụ nữ của huyện hoàn thành cải tạo vườn tạp, áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất. Từ sự vận động, hội viên đã hiến 44.926m2 đất để mở rộng đường giao thông nông thôn.
Chỉ tính riêng giai đoạn 2021-2024, tổ chức hội phụ nữ trong huyện đã tổ chức cuộc thi “Nhà sạch, vườn đẹp, hàng rào xanh”, được hội viên ở 213/213 thôn, khu phố trong huyện tham gia. Đặc biệt, phụ nữ trong huyện đã triển khai trồng mới và duy trì chăm sóc gần 700km hàng rào xanh, hơn 300km đường hoa. Đến Ngọc Lặc những năm gần đây, nhiều người đều ấn tượng với những hàng chè mạn, dâm bụt được cắt tỉa đều dọc các tuyến đường lớn nhỏ. Ở đây, thay vì những tường rào gạch hay bê tông khô cứng như nhiều huyện, thì những bức tường xanh “mềm mại” đang góp phần tô điểm cảnh quan thơ mộng cho những làng quê ngày càng đổi mới.
Với sự nỗ lực của toàn đảng bộ, chính quyền và Nhân dân, đến nay, Ngọc Lặc có hệ thống cơ sở hạ tầng khá đồng bộ, đã được đánh giá bảo đảm các tiêu chí của Chương trình Mục tiêu quốc gia XDNTM. Kinh tế từng bước phát triển với đa dạng ngành nghề, thu nhập bình quân đầu người của huyện đã đạt hơn 56 triệu đồng/năm.
Từ sự quyết tâm cao, huyện Ngọc Lặc đã đề xuất Văn phòng Điều phối Chương trình XDNTM tỉnh xin ý kiến UBND tỉnh đề xuất Văn phòng Điều phối NTM Trung ương và các bộ, ngành liên quan vẫn thẩm định đạt chuẩn NTM cho huyện Ngọc Lặc. Ngày 27/5 vừa qua, tại Hà Nội, Hội đồng thẩm định trung ương đã tổ chức hội nghị thẩm định đạt chuẩn NTM cho huyện Ngọc Lặc – là một trong những địa phương cuối cùng của cả nước được thẩm định đạt chuẩn NTM cấp huyện vào thời điểm này. Tại hội nghị, các thành viên hội đồng đều thống nhất trình hồ sơ đề nghị Thủ tướng Chính phủ ra quyết định công nhận đạt chuẩn NTM cho Ngọc Lặc. Nếu không có gì thay đổi, đây sẽ là huyện miền núi đầu tiên và cũng là cuối cùng của tỉnh Thanh Hóa đạt chuẩn NTM trước thời điểm đơn vị hành chính cấp huyện giải thể.
