Ngôn ngữ bất lực, bạo lực lên tiếng

Khi bạo lực không còn là chuyện hiếm

Vụ việc một điều dưỡng viên bị người nhà bệnh nhân hành hung tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Nam Định vào ngày 4/5/2025 là một vết thương lòng không chỉ cho anh ta, mà cho cả những ai trân trọng nghề y.

Hình ảnh người điều dưỡng ôm mặt chịu đựng những cú đấm tát giữa hành lang bệnh viện khiến tôi không khỏi xót xa. Điều gì đã khiến một người đang làm công việc cứu chữa lại trở thành mục tiêu của bạo lực? Câu trả lời, đáng buồn thay, có lẽ nằm ở sự rạn nứt niềm tin giữa người dân và nhân viên y tế, cùng với những kênh giao tiếp thiếu hiệu quả trong bệnh viện.

Bạo lực với nhân viên y tế không còn là chuyện hiếm ở Việt Nam. Đằng sau những vụ việc như ở Nam Định là một thực tế đau lòng: niềm tin của người dân vào sự tận tâm của nhân viên y tế đang suy giảm nghiêm trọng.

Nhiều người, khi đối mặt với tình trạng nguy kịch của người thân, dễ cho rằng y bác sĩ thờ ơ, không hết lòng, hoặc thậm chí cố tình kéo dài điều trị vì lợi ích cá nhân. Những định kiến này không tự nhiên sinh ra.

Ảnh minh họa: ChatGPT

Một số vụ việc tiêu cực, như sai sót y khoa hay thái độ thiếu chuyên nghiệp của một vài cá nhân, được truyền thông khuếch đại, đã khiến hình ảnh người mặc áo blouse trắng bị bôi đen trong mắt một bộ phận công chúng. Kết quả là, ngay cả những nhân viên y tế tận tâm cũng phải gánh chịu hậu quả từ sự mất niềm tin ấy.

Khủng hoảng niềm tin ngày càng trầm trọng hơn khi kênh giao tiếp giữa bệnh viện và người dân thiếu hiệu quả. Trong những khoảnh khắc sinh tử, người nhà bệnh nhân cần được giải thích rõ ràng, đồng cảm về tình trạng người thân, nhưng thường chỉ nhận được những thông báo ngắn gọn, khô khan, hoặc tệ hơn, là sự im lặng.

Ở vụ việc Nam Định, liệu sự thiếu giao tiếp minh bạch đã khiến người nhà hiểu lầm rằng nhân viên y tế không quan tâm? Hệ thống y tế quá tải, với nhân viên y tế làm việc dưới áp lực liên tục, khiến họ ít có thời gian để trò chuyện, trấn an.

Ngược lại, người dân, mang tâm lý nặng nề và định kiến sẵn có, dễ diễn giải sự vội vã của y bác sĩ thành sự thiếu tận tâm. Khoảng cách này, khi không được lấp đầy bằng những lời giải thích chân thành, đã mở đường cho xung đột và bạo lực.

Truyền thông tích cực, giáo dục cộng đồng

Để những vụ việc như ở Nam Định không lặp lại, chúng ta cần xây dựng lại niềm tin và cải thiện giao tiếp giữa bệnh viện và người dân. Tôi đề xuất một giải pháp tập trung vào việc khôi phục niềm tin thông qua các kênh giao tiếp hiệu quả:

Đầu tiên là đào tạo kỹ năng giao tiếp đồng cảm: Nhân viên y tế cần được trang bị kỹ năng truyền đạt thông tin rõ ràng, nhẹ nhàng, và thể hiện sự quan tâm. Một câu nói ấm áp, một ánh mắt lắng nghe có thể xoa dịu nỗi lo và giúp người dân cảm nhận được sự tận tâm.

Thiết lập đội ngũ hỗ trợ giao tiếp cũng là điều nên làm. Bệnh viện nên có nhân viên chuyên trách hoặc tình nguyện viên được đào tạo để cập nhật thông tin thường xuyên, giải đáp thắc mắc và hỗ trợ tâm lý cho người nhà, đặc biệt ở các khoa hồi sức hoặc cấp cứu.

Minh bạch hóa quy trình điều trị là yếu tố đặc biệt quan trọng để giao tiếp giữa người nhà bệnh nhân và cơ sở y tế tốt hơn. Sử dụng công nghệ như ứng dụng di động hoặc bảng tin điện tử để cung cấp thông tin cập nhật về tình trạng bệnh nhân, giúp người nhà cảm thấy được tôn trọng và tin tưởng hơn vào nỗ lực của y bác sĩ.

Ảnh minh họa: ChatGPT

Cuối cùng là Truyền thông tích cực và giáo dục cộng đồng: Các chiến dịch truyền thông cần làm nổi bật những câu chuyện về sự tận tụy của nhân viên y tế, đồng thời nâng cao nhận thức rằng họ cũng là con người, đối mặt với áp lực và giới hạn. Song song đó, cần tăng cường an ninh bệnh viện và xử lý nghiêm các hành vi bạo lực để bảo vệ đội ngũ y tế.

Nỗi buồn về vụ việc ở Nam Định sẽ không thể nguôi nếu niềm tin và sự thấu hiểu giữa người dân và nhân viên y tế vẫn còn mong manh.

Hãy để những người mặc áo blouse trắng được làm việc trong sự an toàn, được nhìn nhận bằng lòng biết ơn thay vì nghi kỵ.

Hãy để hành lang bệnh viện với những tiếng nói của sự đồng cảm và niềm hy vọng, thay vì âm thanh của bạo lực.

Đó là trách nhiệm của cả cộng đồng – từ ngành y tế, truyền thông, đến từng người dân chúng ta.

Phạm Trung Tuyến/VOV Giao thông