Ngược chiều thế giới, dự báo giá phân bón trong nước tăng nhẹ trong năm 2026

Mặt bằng giá phân bón nội địa trong năm 2025 ghi nhận mức tăng khá mạnh so với cùng kỳ. Cụ thể, giá bán bình quân các chủng loại Urê, NPK, DAP và Kali lần lượt tăng 17%, 25%, 3% và 15% so với năm trước.

Theo dự báo của Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), giá bán phân Urê, DAP và NPK trong nước (đã bao gồm 5% thuế VAT) vẫn có thể tăng nhẹ lần lượt 2%, 4% và 2% so với cùng kỳ trong năm 2026. Ngược lại, nếu xét trên giá bán chưa bao gồm thuế, các chủng loại này dự kiến giảm nhẹ 3%, 1% và 3%, với xu hướng cải thiện dần kể từ quý 2/2026.

Nhìn từ góc độ quốc tế, đa số các tổ chức nghiên cứu đều có chung quan điểm rằng giá phân bón trong năm 2026 và trung hạn sẽ tiếp tục chịu áp lực giảm, trong bối cảnh công suất sản xuất toàn cầu vẫn vượt nhu cầu tiêu thụ. Theo tổng hợp, giá bán bình quân Urê, DAP và Kali theo ước tính của hai tổ chức lớn dự kiến giảm lần lượt 10%, 12% và 13% so với cùng kỳ.

Dữ liệu Bloomberg cũng cho thấy xu hướng tương tự, với giá Urê Trung Đông, DAP Ấn Độ và Kali được dự báo giảm tương ứng 17%, 17% và 4%.

Dù vậy, triển vọng giá phân bón nội địa Việt Nam được đánh giá khả quan hơn so với mặt bằng quốc tế, dựa trên một số yếu tố then chốt. Thứ nhất, giá phân bón trong nước thường có độ trễ nhất định so với giá thế giới, đồng thời thị trường tồn tại mức độ tập trung cao, khi một số doanh nghiệp lớn nắm vai trò chi phối nhịp điều chỉnh giá.

Thứ hai, nền giá cao của năm 2025 cùng với việc áp dụng thuế VAT 5% khiến giá bán bình quân sau thuế trong năm 2026 vẫn có thể nhích tăng nhẹ dù giá trước thuế giảm.

Bên cạnh đó, nhu cầu tiêu thụ phân bón được kỳ vọng phục hồi tích cực tại các thị trường trọng điểm như Brazil, Ấn Độ và Việt Nam trong năm 2026, nhờ điều kiện thời tiết thuận lợi hơn. Xác suất thời tiết trung tính, ít xảy ra các hiện tượng cực đoan, được đánh giá cao hơn so với năm 2025.

Đồng thời, giá nông sản được dự báo tăng nhẹ trong năm tới (ngoại trừ cà phê), trong khi giá cà phê dù có thể hạ nhiệt nhưng vẫn duy trì ở mức cao so với giai đoạn 2019–2025, qua đó đảm bảo khả năng chi trả phân bón của nông dân.

Ngoài ra, thực tế cho thấy các dự báo giá phân bón của các tổ chức quốc tế thường có độ trễ và sai số đáng kể. Minh chứng là việc các tổ chức này đã điều chỉnh tăng mạnh dự báo giá Urê, DAP và Kali cho năm 2025, lần lượt 33%, 45% và 17%, phản ánh tính khó lường của thị trường và khả năng giá thực tế cao hơn các dự báo hiện tại.

Trong cơ cấu ngành, phân DAP được đánh giá là nhóm có triển vọng tăng giá nổi bật nhất trong thời gian tới, chủ yếu do áp lực chi phí đầu vào tiếp tục duy trì ở mức cao. Tính đến ngày 12/12/2025, hai nguyên liệu đầu vào quan trọng là Axit Sulfuric (chiếm 29% chi phí) và Ammonia (chiếm 25% chi phí) đã tăng giá lần lượt 123% và 14% so với cùng kỳ, vượt xa mức tăng 9% của giá bán đầu ra. Đà tăng của Axit Sulfuric chủ yếu đến từ giá Lưu huỳnh (Sulfur) leo thang mạnh.

Tình trạng khan hiếm và giá cao của Sulfur đang gây áp lực đáng kể lên biên lợi nhuận ngành Phosphate, buộc Mosaic – doanh nghiệp hàng đầu thế giới – phải ngừng sản xuất Super Lân từ giữa tháng 12/2025. Nguyên nhân cốt lõi xuất phát từ sự mất cân đối cung – cầu toàn cầu, khi nhu cầu tăng mạnh tại Morocco (sản xuất phân bón) và Indonesia (sản xuất Nickel), trong khi nguồn cung từ Nga suy giảm do sự cố tại các nhà máy lọc dầu và chính sách hạn chế xuất khẩu.

Riêng trong năm 2025, Morocco đã tăng nhập khẩu thêm 1,5 triệu tấn Sulfur, còn Indonesia tăng khoảng 4 triệu tấn. Theo nhận định của Hiệp hội Công nghiệp Phosphate Trung Quốc, giá Sulfur nhiều khả năng sẽ duy trì ở mức cao ít nhất đến hết nửa đầu năm 2026. Dù giá DAP có ghi nhận những nhịp điều chỉnh cục bộ vào cuối năm 2025 do các chương trình khuyến mãi của Mosaic và tâm lý tạm dừng mua từ Ấn Độ, xu hướng tăng trong dài hạn vẫn chiếm ưu thế, nhờ bệ đỡ vững chắc từ chi phí sản xuất.

Thu Minh