Người anh hùng đến từ xứ sở thần thoại

Anh hùng Kostas Nguyễn Văn Lập (ảnh: Quân đội nhân dân Việt Nam)

Đôi chân trần ở chiến trường Liên khu 5

Trong lễ truy điệu tại Nhà tang lễ Quân khu 5, Thiếu tướng Trương Thiên Tô - Phó chính ủy Quân khu 5 - đã điểm lại cuộc đời vẻ vang của Anh hùng Kostas Nguyễn Văn Lập.

Kostas sinh ra tại Hy Lạp, đất nước của những câu chuyện thần thoại. Năm 1943, khi mới 16 tuổi, ông Kostas bị ép tham gia quân đội Đức Quốc xã. Sau chiến tranh thế giới thứ 2, Kostas bị bắt đi lính cho quân đội Pháp, đến Đông Dương với danh nghĩa “giải giáp quân đội Nhật”.

Năm 1946, Kostas đào ngũ, giải thoát cho 25 người tù khác, mang theo 1 khẩu súng máy Bren, 2 khẩu súng trường, 2 hộp lựu đạn và 1 thùng đạn. Tại khu kháng chiến, ông đã tặng toàn bộ số vũ khí mang theo cho Việt Minh, gia nhập Việt Minh với cái tên Việt Nam là Nguyễn Văn Lập.

Trong trí nhớ của Đại tá Võ Văn Minh, nguyên chiến sĩ Trung đoàn 803 Liên khu 5, ông Lập luôn đi chân đất vì chân quá to, không thể đi được giày dép Việt Nam. Đôi chân trần của ông Lập bước qua nhiều điểm nóng trên chiến trường Liên khu 5, ông “vác những khẩu pháo nặng nhất”, “làm những công việc vất vả nhất”... Chịu khó, hòa đồng, hay giúp đỡ mọi người, nên chiến sĩ Nguyễn Văn Lập rất được mọi người quý mến.

Người anh hùng đến từ xứ sở thần thoại

Sau Hiệp nghị Genève năm 1954, ông Nguyễn Văn Lập tập kết ra miền Bắc và tiếp tục có nhiều đóng góp cho Việt Nam. Ông Lập tích cực tham gia phong trào phản đối, chống địch cưỡng ép đồng bào miền Bắc di cư vào Nam. Ông làm trung đội trưởng đội cung tiêu ở sân bay Gia Lập, làm lái xe tải ở các mỏ than Na Dương, mỏ thiếc Cao Bằng, làm phiên dịch cho chuyên gia Cộng hòa Dân chủ Đức ở Nhà máy In Tiến Bộ. Ông nhiều lần tham gia đóng các vai người Pháp, Mỹ trong một số bộ phim truyện Việt Nam...

Năm 1965, ông Kostas Nguyễn Văn Lập cùng gia đình trở về Hy Lạp sống cùng mẹ già. Tại quê nhà, ông gia nhập Đảng Cộng sản Hy Lạp, làm cầu nối giữa hai Đảng, hai Chính phủ, góp phần xây dựng, vun đắp mối quan hệ hữu nghị tốt đẹp giữa hai nước. Ông đã có nhiều việc làm thiết thực để giúp đỡ Việt Nam như tích cực vận động thành lập Hội Việt kiều tại Hy Lạp; động viên bà con Việt kiều hướng về Tổ quốc; tích cực vận động quyên góp, ủng hộ mỗi khi Việt Nam gặp thiên tai, dịch bệnh, ủng hộ người nghèo, nạn nhân chất độc da cam...

Đoàn xe tiêu binh đưa tro cốt Anh hùng Kostas Nguyễn Văn Lập qua phố phường Đà Nẵng

“Thây tôi ở Hy Lạp, linh hồn tôi ở lại Việt Nam”

Khi còn sống, Anh hùng Kostas Nguyễn Văn Lập từng nói: “Cả đời tôi, thức dậy từ sáng đến tối, ngủ cũng vẫn mơ Việt Nam”. Tại Hy Lạp, ông và người vợ Việt Nam là bà Đỗ Thị Chung đã nuôi dạy trưởng thành 4 người con mang những cái tên thuần Việt: Nguyễn Văn Thành, Nguyễn Thị Bạch Tuyết, Nguyễn Thị Bạch Nga và Nguyễn Thị Tự Do. Xa Việt Nam hàng nghìn dặm, nhưng ông vẫn có cách sống trọn vẹn với “Tổ quốc thứ hai” theo cách của riêng mình.

Bà Foteini Sarantidou Nguyễn Thị Bạch Tuyết (bên trái) đưa tro cốt của bố mình về nơi an nghỉ cuối cùng

Trong lễ truy điệu Anh hùng Kostas Nguyễn Văn Lập được tổ chức tại Việt Nam, bà Nguyễn Thị Bạch Tuyết chia sẻ: “Bố như một cánh chim nay đã trở về đất mẹ Việt Nam, quê hương thứ hai của ông, theo đúng nguyện vọng trước lúc ra đi”.

Bà Tuyết kể: Trong phòng của bố luôn có một tấm vải xanh với câu nói thêu bằng chỉ vàng: “Thây tôi về Hy Lạp, linh hồn tôi ở lại Việt Nam”. Bà cũng cảm thấy rằng ông sẽ hạnh phúc khi dạo chơi ở vùng đất Quảng Nam - Đà Nẵng, nơi ông đã chiến đấu cùng với đồng đội Việt Nam. Ông sẽ có cơ hội trò chuyện với những người bạn năm xưa, những người đã hy sinh vì Tổ quốc Việt Nam.

Tâm hồn người chiến sĩ gốc Hy Lạp luôn nhớ về Việt Nam - nơi ông gọi là “Tổ quốc thứ hai”. Khi trả lời phỏng vấn hồi năm 2014, Anh hùng Kostas Nguyễn Văn Lập thẳng thắn chia sẻ: “Không ai biết về định mệnh của mình. Nếu không tham gia binh đoàn lê dương, không tới Việt Nam và không gia nhập Việt Minh, tôi sẽ trở thành người thế nào? Tôi sẽ rơi xuống vũng lầy nào? Tôi chẳng hối tiếc điều gì. Nếu cuộc đời tôi còn cơ hội tương tự, tôi sẽ làm giống hệt quá khứ. Tôi tự hào về những điều tôi đã và sẽ tiếp tục cống hiến cho Việt Nam với cả trái tim của mình, bởi Việt Nam xứng đáng với điều đó. Tôi yêu mến và kính trọng Việt Nam”.

Nói về người lính Cụ Hồ thế hệ trước, Thiếu tướng Trương Thiên Tô chia sẻ: “Người chiến sĩ cộng sản Kostas Nguyễn Văn Lập đã sống một cuộc đời vẻ vang, trở thành tấm gương sáng về lòng dũng cảm, sẵn sàng hy sinh vì công lý, vì hòa bình, độc lập, tự do, vì chính nghĩa và tinh thần quốc tế vô sản cao đẹp. Cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang Quân khu 5 rất vinh dự được đón đồng chí trở về, được chăm sóc đồng chí ở nơi an nghỉ cuối cùng”.

Ngày 7-11-2010, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết ký quyết định công nhận Kostas Nguyễn Văn Lập là công dân Việt Nam. Tháng 5-2013, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang ký quyết định phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho Kostas Nguyễn Văn Lập. Kostas Nguyễn Văn Lập là người nước ngoài duy nhất được phong tặng danh hiệu cao quý này.

Hà Anh