Người bệnh cúm nên ăn gì, kiêng gì để tăng cường sức đề kháng?

Các triệu chứng cảm cúm bao gồm sốt, đau họng, ho, nghẹt mũi hoặc sổ mũi và đau nhức cơ thể. Trong một số trường hợp, cúm còn có thể gây tiêu chảy, nôn và buồn nôn... Khi bị bệnh cúm nên ở nhà và nghỉ ngơi để hỗ trợ quá trình phục hồi và ngăn ngừa lây lan virus cúm sang người khác. Ngoài ra, chế độ ăn uống cũng giúp giảm bớt ảnh hưởng của bệnh cúm, trong đó có cúm A và có khả năng giúp cơ thể sớm trở lại trạng thái bình thường.

Theo TS.BS Phạm Thị Bích Thủy, Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương: Đối với những người mắc bệnh cúm cơ thể thường rất mệt mỏi, ăn không ngon miệng, chán ăn. Nếu để tình trạng chán ăn kéo dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Vì vậy, người bệnh cùng với việc điều trị theo chỉ định của bác sĩ, cần chú ý bổ sung dinh dưỡng để nhanh hồi phục…

1. 9 thực phẩm và đồ uống giúp làm dịu triệu chứng của bệnh cúm

Nước ấm

Nước ấm có tác dụng tốt trong việc làm giảm các triệu chứng của bệnh cúm.

Các triệu chứng của bệnh cảm cúm, bao gồm sốt, tiêu chảy và nôn có thể dẫn đến mất nước và chất điện giải nhanh chóng trong một khoảng thời gian ngắn, vì vậy cơ thể cần thật nhiều nước để bù nước.

Nước ấm có tác dụng tốt hơn nước lạnh trong việc làm giảm các triệu chứng của bệnh cúm. Trong một nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã so sánh tác dụng của cả đồ uống nóng và đồ uống ở nhiệt độ phòng ở 30 người bị cảm lạnh hoặc cúm. Đồ uống nóng giúp giảm ngay lập tức và lâu dài các triệu chứng sổ mũi, ho, hắt hơi, đau họng, ớn lạnh và mệt mỏi, trong khi đồ uống tương tự ở nhiệt độ phòng chỉ giúp giảm các triệu chứng sổ mũi, ho và hắt hơi. Do đó, lợi ích có thể là do chất lỏng nóng thúc đẩy tiết nước bọt và tiết chất nhầy đường thở để bôi trơn và làm dịu đường hô hấp trên.

Các bác sĩ lưu ý uống nước ấm là một lựa chọn tuyệt vời khi bị cúm vì nước giàu chất dinh dưỡng và tính nóng, ấm có thể làm dịu cơn đau họng.

Nước ấm có thể là nước đun sôi để ấm, nước luộc gà, rau hay xương thì lợi ích vẫn như nhau. Tuy nhiên, nên chọn loại có hàm lượng natri thấp. Khi cơ thể cảm thấy mệt mỏi cần tránh những thực phẩm có hàm lượng natri cao, có thể dẫn đến sưng tấy và tăng mệt mỏi.

Súp gà

Tùy thuộc vào các triệu chứng cúm, có thể bổ sung thêm dinh dưỡng, thêm một số nguyên liệu tốt cho sức khỏe để nấu súp. Súp gà là một phương thuốc y học cổ truyền để chữa các bệnh như cúm. Nhiều nghiên cứu cho thấy các thành phần trong súp gà có thể làm giảm viêm và hỗ trợ hệ thống miễn dịch vì nó chống lại nhiễm trùng cúm.

Khi nấu súp gà nên dùng một bát cân bằng để có được dinh dưỡng tối ưu để cơ thể hồi phục. Chọn những món súp có chứa protein, rau không chứa tinh bột và carbohydrate. Để có một lựa chọn nhanh chóng và cân bằng, hãy cho một ít rau và thịt gà cắt nhỏ vào nước dùng có hàm lượng natri thấp.

Tỏi

Tỏi có lịch sử lâu đời được sử dụng cho mục đích y học ở các nền văn hóa trên thế giới. Tỏi được sử dụng để điều trị các vấn đề về hô hấp và tiêu hóa, một số người coi nó như một phương thuốc chữa viêm khớp, đau răng, ho mạn tính…

Ngày nay, một số nghiên cứu cho thấy tỏi có thể hữu ích trong việc giúp chống lại bệnh cúm. Một nghiên cứu đã cho 146 tình nguyện viên khỏe mạnh bổ sung tỏi hoặc giả dược trong 3 tháng. Nhóm ăn tỏi có nguy cơ bị cảm lạnh thấp hơn 63%.

Một nghiên cứu khác cho thấy, thời gian mắc bệnh cảm lạnh cũng giảm đáng kể ở những người dùng 2,56 gam chiết xuất tỏi già mỗi ngày trong mùa lạnh và cúm so với nhóm dùng giả dược. Mức độ mắc bệnh cũng ít nghiêm trọng hơn.

Bổ sung tỏi có thể tăng cường chức năng tế bào miễn dịch và giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng cúm và giúp hồi phục nhanh hơn. Có thể ăn tỏi sống hoặc tỏi nấu chín.

Gừng và nghệ

Chất curcumin - một hợp chất tự nhiên trong nghệ có tác dụng chống oxy hóa và chống viêm.

Một số loại gia vị và thảo mộc có thể có lợi khi bị cúm. Trong các nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng chiết xuất gừng có đặc tính kháng khuẩn, trong khi chất curcumin, một hợp chất tự nhiên trong nghệ, có tác dụng chống oxy hóa và chống viêm. Những loại gia vị này không hẳn là phương pháp chữa bệnh cúm nhưng chúng có thể hữu ích khi thêm vào các loại trà, súp hoặc các món ăn khác khi bị ốm, cúm.

Việc bổ sung gừng được coi là an toàn nhưng có thể gây ra tác dụng phụ, bao gồm khó chịu ở bụng, ợ nóng, tiêu chảy, kích ứng miệng và cổ họng nếu dùng với liều lượng lớn. Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung gừng.

Theo một tài liệu nghiên cứu về tác dụng an toàn và sức khỏe của gừng, do hoạt tính chống đông máu, chất bổ sung curcumin có thể gây chảy máu quá nhiều nếu dùng chung với thuốc làm loãng máu như aspirin, clopidogrel (Plavix) hoặc warfarin.

Các nguồn vitamin C khác

Vitamin C giúp kích thích sản xuất các tế bào bạch cầu tấn công vi khuẩn và virus nên cũng được xem là một phần phản ứng miễn dịch của cơ thể. Ngoài ra, vốn là một chất chống oxy hóa mạnh nên vitamin C cũng giúp bảo vệ các tế bào miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn, ngăn ngừa được các loại vi khuẩn, virus gây bệnh.

Vì vậy, bổ sung vitamin C rất hiệu quả để ngăn ngừa và giảm các triệu chứng của bệnh cúm. Vitamin C có thể giúp giảm mức độ nghiêm trọng và thời gian mắc bệnh cảm lạnh thông thường, căn bệnh có một số triệu chứng giống với bệnh cúm. Nhiều loại trái cây và rau quả cung cấp vitamin C như trái cây họ cam quýt như cam và bưởi, quả kiwi, nho, táo, lê, chuối, ổi, dâu tây, ớt chuông đỏ, cà chua…

Các loại rau xanh khác cung cấp vitamin C nhưng gồm cả sắt tăng cường miễn dịch, chống viêm là rau lá xanh như rau bina, bắp cải, cải xoăn. Sắt rất cần thiết cho việc sản xuất các tế bào miễn dịch, đặc biệt là tế bào bạch cầu, giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng. Thêm rau xanh vào súp để tăng thêm khối lượng và tăng cường dinh dưỡng.

Mật ong

Mật ong là một phương thuốc phổ biến tại nhà để làm dịu cơn đau họng.

Mật ong là một phương thuốc phổ biến tại nhà để làm dịu cơn đau họng, chất làm ngọt tự nhiên của mật ong có thể giúp đóng vai trò chống lại nhiễm trùng đường hô hấp. Mật ong có thể hiệu quả hơn trong việc điều trị các triệu chứng của bệnh cảm lạnh và giống cúm so với các loại thuốc không kê đơn.

14 nghiên cứu phân tích gần 1.800 người bị nhiễm trùng đường hô hấp trên đang được điều trị bằng mật ong hoặc các biện pháp thông thường như thuốc kháng histamine và thuốc giảm ho. Các tác giả kết luận rằng mật ong có vẻ vượt trội hơn trong việc điều trị các triệu chứng của những bệnh nhiễm trùng này nhờ đặc tính kháng khuẩn. Mật ong cũng bao phủ cổ họng và có thể làm dịu kích ứng.

Trà nóng

Đồ uống ấm này có tác dụng làm dịu cơn đau họng và hơi nước có thể giúp làm dịu cổ họng bị nghẹt. Trà có chứa một nhóm chất chống oxy hóa gọi là polyphenol, được nghiên cứu cho thấy có tác dụng bảo vệ chống lại các bệnh mạn tính. Trong các nghiên cứu, hoa cúc đã được phát hiện có đặc tính kháng khuẩn, trong khi nghiên cứu cho thấy trà bạc hà có thể giúp làm dịu các triệu chứng tiêu hóa. Trà xanh có chứa một loại polyphenol gọi là catechin, nghiên cứu cho thấy có thể làm tăng số lượng tế bào T điều hòa, giúp kiểm soát hệ thống miễn dịch.

Có nhiều loại trà để lựa chọn nhưng nên tránh xa những loại có chứa caffeine, chẳng hạn như trà đen, vì có thể góp phần gây mất nước.

Protein nạc

Ngay cả khi cơ thể không bị bệnh, protein vẫn rất cần thiết để giữ cho cơ thể khỏe mạnh. Sức mạnh đó rất quan trọng để chống lại các bệnh nhiễm trùng như cúm. Protein giúp chúng ta duy trì khối lượng cơ nạc, bao gồm cả cơ bắp.

Ăn đủ protein khi bị ốm, để ngăn ngừa tình trạng teo cơ, thúc đẩy quá trình lành vết thương và thúc đẩy kiểm soát lượng đường trong máu.

Nếu ăn thực phẩm giàu chất béo có thể làm chậm thời gian làm rỗng dạ dày, do đó, có nhiều khả năng thực phẩm đó có thể gây ra tình trạng rối loạn tiêu hóa. Cúm có thể gây khó chịu cho dạ dày, vì vậy, nên lựa chọn các thực phẩm ít chất béo và protein nạc là lựa chọn tốt. Các nguồn cung cấp protein nạc ít chất béo bao gồm thịt gia cầm không da, cá và đậu phụ…

Sữa chua Hy Lạp

Sữa chua Hy Lạp là một lựa chọn tuyệt vời khi cơ thể không khỏe.

Cúm có thể đi kèm với một số triệu chứng khó chịu về đường tiêu hóa, chẳng hạn như tiêu chảy, nôn và chế phẩm sinh học có thể hữu ích để khôi phục vi khuẩn lành mạnh sống trong đường ruột và cải thiện sức khỏe. Một số loại thực phẩm có chứa men vi sinh một cách tự nhiên, bao gồm sữa chua, kombucha và tempeh. Probiotic cũng có sẵn ở dạng bổ sung.

Để bổ sung men vi sinh vào chế độ ăn uống khi cảm thấy không khỏe, sữa chua Hy Lạp là một lựa chọn tuyệt vời. Sữa chua Hy Lạp có hàm lượng protein gấp đôi so với sữa chua thông thường và ít đường lactose hơn, vì vậy hệ tiêu hóa dễ dàng hơn. Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), một hộp sữa chua Hy Lạp nguyên chất 150g thông thường chứa 15g protein, trong khi cùng một lượng sữa chua nguyên chất chứa khoảng 6g protein.

Nên sử dụng các loại sữa chua nhẹ hoặc ít béo và ít đường, lý tưởng là 10g hoặc ít hơn.

2. Những điều cần tránh khi khỏi bệnh cúm

Trong khi một số loại thực phẩm và đồ uống có thể giúp giảm bệnh cúm, những loại khác có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng. Khi cảm thấy không khỏe, hãy cố gắng tránh xa những điều sau:

Đồ uống chứa caffein: Chất caffeine có tác dụng lợi tiểu, có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mất nước, vì vậy nên hạn chế hoặc tránh các đồ uống như cà phê, trà đen và soda khi đang bị cúm.

Đồ uống có cồn: Rượu làm suy yếu hệ thống miễn dịch, điều này có thể khiến việc chống lại nhiễm cúm trở nên khó khăn hơn. Ngoài ra, giống như caffeine, rượu có thể khiến cơ thể mất nước nhiều hơn.

Các sản phẩm từ sữa: Các thực phẩm có chứa sữa như sữa, pho mát và kem được biết là làm đặc chất nhầy. Nếu bị nghẹt mũi và có nhiều triệu chứng về đường hô hấp. Nhờ có men vi sinh, sữa chua Hy Lạp là một ngoại lệ đối với quy tắc này. Nếu muốn tránh xa hoàn toàn sữa, hãy cân nhắc thử dùng các nguồn lợi khuẩn lành mạnh, không có nguồn gốc từ sữa như kombucha ít đường.

Thực phẩm chế biến sẵn: Những món ăn này có xu hướng chứa nhiều natri và chất béo bão hòa, những nghiên cứu cho thấy có thể dẫn đến tình trạng viêm trong cơ thể. Việc sử dụng thực phẩm nguyên chất có chứa chất xơ, vitamin và khoáng chất là tối ưu cho sức khỏe.

Bảo Châu