Người bị ghẻ, viêm da, nấm... tăng mạnh sau mưa lũ

Bệnh viện Da liễu Trung ương ghi nhận nhiều ca ghẻ, viêm da, nấm, viêm nang lông tăng mạnh do điều kiện sinh hoạt ẩm ướt

Cả gia đình đều bị ghẻ

Sau đợt mưa lớn khiến nhiều khu dân cư ở Thái Nguyên bị ngập sâu, một gia đình gồm 5 người (gồm vợ chồng, con và cháu nhỏ) phải sống nhiều ngày trong cảnh không có nước sạch, hầu như không thể tắm giặt. Khi nước rút, cả nhà ai đều bị ngứa. Ban đầu chỉ xuất hiện mấy nốt nhỏ ở tay, sau đó lan ra bụng, rồi chân tay nổi mụn nước, gãi rát cả người.

BS. Dương Thị Lan (Bệnh viện Da liễu Trung ương), người trực tiếp khám cho bệnh nhân, cho biết: "Tất cả các thành viên trong gia đình, từ cháu bé 15 tháng tuổi đến người lớn đều bị ghẻ, trong đó có người đã xuất hiện mụn mủ".

Theo BS. Lan, ghẻ là bệnh lây lan nhanh, đặc biệt trong môi trường sinh hoạt chung, thiếu nước sạch. Việc không thể giặt giũ, phơi chăn chiếu và phải ngủ cùng nhau trong điều kiện ẩm ướt là nguyên nhân khiến bệnh lây sang cả gia đình.

Các tổn thương ghi nhận trên da gồm mụn nước, mụn mủ, vết trầy xước do gãi, tập trung ở kẽ ngón tay, cổ tay, quanh rốn, ngực; trẻ nhỏ bị nhiều ở vùng bụng, nách; người lớn có thể bị cả ở bàn tay và vùng kín.

Nhiều người bệnh ban đầu không nghĩ mình mắc ghẻ. "Họ chỉ cho rằng do nước bẩn gây ngứa nên tự tìm cách chữa, như đắp lá chuối, lá trầu không hay bôi nhựa cây. Những cách này không những không khỏi mà còn khiến da bị viêm nặng hơn", BS. Lan nói.

"Ghẻ không phải là bệnh nguy hiểm, nhưng nếu không điều trị đúng, rất dễ lây lan và gây bội nhiễm. Đặc biệt trong điều kiện sau mưa lũ, bệnh trở thành gánh nặng thật sự với người dân", BS. Dương Thị Lan chia sẻ.

Sau khi được chẩn đoán và điều trị bằng thuốc đặc hiệu, các bệnh nhân được hướng dẫn vệ sinh cá nhân, giặt và phơi khô toàn bộ quần áo, chăn màn để tránh tái nhiễm. Tuy nhiên, cảm giác ngứa có thể kéo dài hàng tuần, thậm chí cả tháng sau khi ký sinh trùng đã được loại bỏ.

Viêm da, nấm da tăng mạnh

Không chỉ bệnh ghẻ, BS. Dương Thị Lan cho biết tỷ lệ bệnh nhân bị viêm da tiếp xúc, nấm da và viêm nang lông tăng rõ rệt trong thời gian sau lũ.

Theo thống kê tại Bệnh viện Da liễu Trung ương, số lượt khám tổng thể không tăng đột biến, nhưng tỷ lệ bệnh liên quan đến nước bẩn và môi trường ẩm thấp chiếm phần lớn. "Nếu trước đây, mùa hè chúng tôi gặp nhiều trẻ nhỏ bị chốc, nhọt, thì nay người lớn lại chiếm đa số, với tổn thương lan rộng, sưng đỏ, thậm chí có mủ", BS. Lan cho biết.

Gia tăng các bệnh liên quan đến nước bẩn và môi trường ẩm thấp

Nguyên nhân là do da bị ngâm lâu trong nước bẩn, khiến lớp bảo vệ tự nhiên bị phá hủy, tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm xâm nhập. Nước lũ vốn chứa đủ loại tạp chất: nước cống, rác thải, bùn đất, nước thải sinh hoạt và thậm chí nước từ nhà vệ sinh.

Một số người lại bị viêm da tiếp xúc do hóa chất tẩy rửa khi dọn dẹp sau lũ. "Nhiều người kể rằng sau khi lau nhà bằng dung dịch tẩy sàn, hai bàn tay đỏ rát, nổi mụn nước, phồng rộp. Đó là điển hình của viêm da kích ứng. Có trường hợp tổn thương lan khắp cẳng tay, cẳng chân, bong vảy trắng, ngứa rát dữ dội", BS. Lan chia sẻ thêm.

Cũng có những trường hợp bị viêm da do phải lội nước bẩn nhiều giờ, nhất là khi dọn đồ, đẩy bùn, tiếp xúc lâu với chất hữu cơ phân hủy trong nước lũ.

BS. Dương Thị Lan cho biết: "Môi trường sau lũ là điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn, nấm và dị nguyên phát triển. Nếu không bảo vệ da, bệnh sẽ dễ tái phát, lan rộng và kéo dài".

Ngoài yếu tố môi trường, thói quen tự chữa bệnh cũng là nguyên nhân khiến tình trạng nặng hơn. "Nhiều người tự ra hiệu thuốc mua thuốc bôi mà không rõ thành phần. Có người dùng thuốc chứa corticoid mạnh, khiến da mỏng và giảm đề kháng. Có người dùng thuốc trị nấm để bôi cho viêm da tiếp xúc, hoặc ngược lại. Cách này không chỉ không khỏi mà còn làm tổn thương lan rộng, khó điều trị hơn", BS. Lan cảnh báo.

Tại bệnh viện, một số bệnh nhân đã phải điều trị kháng sinh đường uống kết hợp bôi thuốc chống viêm, khử khuẩn, kéo dài nhiều ngày. Những trường hợp nặng có bội nhiễm cần thay băng và theo dõi thường xuyên để tránh biến chứng áp xe.

Giữ vệ sinh, thăm khám sớm để phát hiện bệnh

Từ thực tế tiếp nhận bệnh nhân sau mưa lũ, BS. Dương Thị Lan khuyến cáo người dân không nên chủ quan khi da bị ngứa, nổi mụn nước hay sưng đỏ. Đây có thể là biểu hiện của nhiều bệnh khác nhau, cần được khám và điều trị đúng phác đồ.

BS. Dương Thị Lan, Bệnh viện Da liễu Trung ương

"Nếu không thể lên tuyến Trung ương, người dân nên đến trạm y tế hoặc bệnh viện huyện để được hướng dẫn. Bệnh da liễu có thể điều trị hiệu quả nếu được can thiệp sớm", BS. Lan nói.

Bên cạnh đó, giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ là biện pháp phòng bệnh hữu hiệu nhất. Người dân cần phơi khô quần áo, chăn màn, tránh để ẩm lâu; hạn chế tiếp xúc trực tiếp với nước bẩn hoặc hóa chất; sử dụng găng tay, ủng cao su khi dọn dẹp.

Sau lũ, nhiều vùng còn thiếu nước sạch nên việc tắm giặt khó khăn. Trong trường hợp này, BS. Lan khuyến nghị có thể dùng khăn ấm lau sạch cơ thể, thay quần áo khô mỗi ngày để tránh vi khuẩn sinh sôi.

"Điều đáng lo không phải là mấy nốt ngứa ban đầu, mà là khi người dân coi thường, tự chữa bằng mẹo dân gian. Khi đến viện, nhiều ca đã nhiễm khuẩn sâu, mưng mủ, phải điều trị dài ngày", BS. Lan cho biết thêm.

Sau những đợt lũ, người dân vùng ngập có thể mất vài tuần để dọn dẹp và ổn định cuộc sống. Tuy nhiên, những hệ lụy sức khỏe, nhất là bệnh da liễu, lại kéo dài âm thầm.

Bài, ảnh: Thành Nam