Người cùng tranh cử với ông Trump khiến châu Âu lo lắng
Tháng 2 năm nay, các quan chức đối ngoại và chính trị của châu Âu đã nghe trực tiếp Thượng nghị sĩ J.D. Vance nói về việc ông phản đối viện trợ quân sự cho Ukraine và cảnh báo thẳng thừng rằng châu Âu sẽ phải giảm phụ thuộc vào Mỹ trong việc bảo vệ lục địa này.
Thượng nghị sĩ J.D. Vance phát biểu tại sự kiện của ông Trump năm 2022. (Ảnh: Reuters)
Nếu những phát biểu đó tại Hội nghị An ninh Munich (tháng 2/2024) là lời cảnh tỉnh đầu tiên thì chuông cảnh báo đang vang lên khắp châu Âu sau khi ông Donald Trump chọn ông Vance làm ứng cử viên phó tổng thống cho cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11.
Ricarda Lang, đồng lãnh đạo đảng Xanh thuộc chính phủ của Thủ tướng Đức Olaf Scholz, đã tham gia cuộc thảo luận với ông Vance ở Munich. “Việc lựa chọn ông ấy làm người tranh cử là điều đáng lo ngại đối với châu Âu”, bà Lang nói.
Lựa chọn này làm dấy lên lo ngại ở châu Âu, rằng nếu ông Trump quay lại Nhà Trắng, ông sẽ giảm bớt hoặc hạn chế hỗ trợ của Mỹ dành cho Kiev và đẩy Ukraine vào các cuộc đàm phán để chấm dứt xung đột, theo hướng có lợi cho Nga.
Quan điểm đó có thêm cơ sở là lá thư của Thủ tướng Hungary Viktor Orban gửi các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) sau khi gặp ông Trump ở Mỹ tuần trước. Ông Orban, một đồng minh của ông Trump, cho biết cựu tổng thống Mỹ sẽ “sẵn sàng hành động như một người kiến tạo hòa bình ngay lập tức” nếu giành chiến thắng vào tháng 11.
Bà Lang viết trong bài đăng trên mạng xã hội X rằng, ông Vance đã thể hiện rõ ông và ông Trump sẽ "giao Ukraine cho Nga” nhanh như thế nào.
Tại hội nghị Munich, ông Vance khẳng định ông Putin không gây ra mối đe dọa hiện hữu đối với châu Âu và người Mỹ cũng như người châu Âu không thể cung cấp đủ đạn dược để đánh bại Nga ở Ukraine.
Ông cho rằng các ưu tiên chiến lược của Mỹ tập trung ở châu Á và Trung Đông.
Ông Vance nói tại hội nghị: “Có rất nhiều người xấu trên khắp thế giới. Và hiện tại tôi quan tâm nhiều đến một số vấn đề ở Đông Á hơn ở châu Âu”.
Phát biểu trên podcast năm 2022, ông Vance nói: "Tôi thực sự không quan tâm đến điều gì xảy ra ở Ukraine theo cách này hay cách khác".
Tại Munich, ông ủng hộ "nền hòa bình đạt được qua thương lượng" và cho rằng Nga có động lực để ngồi vào bàn đàm phán.
Lập trường đó hoàn toàn trái ngược với quan điểm của hầu hết các lãnh đạo châu Âu, khi Brussels cho rằng phương Tây nên tiếp tục hỗ trợ Ukraine và không thấy dấu hiệu cho thấy Mátxcơva sẵn sàng đàm phán nghiêm túc.
Nils Schmid, người phát ngôn về chính sách đối ngoại của đảng Dân chủ Xã hội Đức, cho biết đã quan sát ông Vance ở Munich và thấy rằng thượng nghị sĩ này coi mình là người phát ngôn của ông Trump.
Tuy nhiên, một số người cho rằng không nên vội kết luận về ông Vance, người sinh ra trong gia đình nghèo khó ở bang Ohio.
Một số nhà ngoại giao cho rằng cuộc bầu cử ở Mỹ chưa chắc đã hết chuyện bất ngờ.
“Chúng ta cần ngừng tạo ra lời tiên tri tự ứng nghiệm. Ông Trump chưa thắng và ông Biden cũng chưa thua”, một nhà ngoại giao Pháp nói.
Ở Ukraine, các chính trị gia tránh công khai chỉ trích ông Vance, vì họ có thể phải đối phó với ông trên cương vị phó tổng thống Mỹ. Nhưng một số thừa nhận có lo ngại.
