Người đàn ông nguy kịch vì tự nặn mụn ở ngón chân
Một người đàn ông 63 tuổi, nhập viện trong tình trạng nguy kịch do tụ cầu vàng xâm nhập máu. Từ một vết mụn nhỏ ở ngón chân, bệnh tiến triển thành áp xe đa cơ quan, viêm màng não và viêm phá hủy cột sống.

Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân. Ảnh: BV
Ông P.V.Đ được đưa vào Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 trong tình trạng ý thức lơ mơ, khó thở, cẳng chân trái có ổ áp xe hoại tử chảy nhiều dịch vàng hôi, trên da xuất hiện nhiều mảng xuất huyết bầm tím. Khai thác bệnh sử cho thấy bệnh nhân từng tự nặn mụn nhọt ở ngón chân, từ đó vi khuẩn xâm nhập vào máu, gây nhiều ổ áp xe.
Kết quả cấy máu dương tính với tụ cầu vàng, có ổ áp xe cơ thắt lưng chậu hai bên, viêm phá hủy đốt sống đĩa đệm và viêm màng não. Sau 20 ngày điều trị tích cực, bệnh nhân đã tỉnh táo, hết sốt, vết thương ở bàn chân và cẳng chân đang dần phục hồi.
Các bác sĩ cảnh báo, trường hợp trên không phải là hiếm. Tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus) là loại cầu khuẩn gram dương có độc tính mạnh, thường trú trên da và niêm mạc khoảng 30% người trưởng thành khỏe mạnh. Khi gặp điều kiện thuận lợi, đặc biệt là ở những người có sức đề kháng kém, vi khuẩn có thể xâm nhập cơ thể qua vết trầy xước nhỏ, vết thương hở, thậm chí qua nang lông và tuyến dưới da, gây nhiễm khuẩn huyết.
Đây là tình trạng nhiễm khuẩn nghiêm trọng, có khả năng đe dọa tính mạng nếu không phát hiện và điều trị kịp thời. Nguy hiểm hơn, tụ cầu vàng thường kháng nhiều loại kháng sinh, làm cho việc điều trị khó khăn, kéo dài và tốn kém. Bệnh có thể khởi phát ngoài cộng đồng từ những tổn thương da rất nhỏ, không chỉ giới hạn trong môi trường bệnh viện.
Những đối tượng dễ mắc nhiễm khuẩn huyết do tụ cầu vàng bao gồm người có vết thương hở dưới da, bị côn trùng cắn, eczema, vết bỏng, người tiểu đường, người suy giảm miễn dịch do HIV/AIDS hoặc đang điều trị ung thư, cũng như những người tiêm chích ma túy.
Biến chứng của bệnh vô cùng nguy hiểm, tụ cầu vàng là một trong những căn nguyên chủ yếu gây viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn. Nhiều nghiên cứu cho thấy tụ cầu vàng là nguyên nhân của 5–11% trường hợp bệnh này. Khi vi khuẩn xâm nhập vào nội tâm mạc, chúng gây viêm, hình thành các mảng sùi trên van tim. Người bệnh thường có triệu chứng sốt cao kéo dài, khó thở, đau tức ngực. Trong trường hợp nặng, vi khuẩn có thể gây thủng van tim, suy tim hoặc làm mảng sùi di chuyển, dẫn đến nhồi máu phổi, nhồi máu não, tắc mạch chi.
Ngoài tim, tụ cầu vàng còn tấn công phổi, não và hệ cơ xương khớp. Ở bệnh nhân tiểu đường hay gút, vi khuẩn thường gây áp xe trong cơ, viêm phá hủy các thân đốt đĩa đệm, khiến người bệnh đau dữ dội vùng thắt lưng, hạn chế vận động và mất vững cột sống.
Một số dấu hiệu cảnh báo nhiễm khuẩn huyết do tụ cầu vàng là sốt cao kèm rét run, mệt mỏi, khó thở, sưng đau khớp hoặc xuất hiện vùng da sưng viêm. Khi những triệu chứng này xảy ra ở người đang có mụn nhọt hay áp xe, cần nghĩ đến khả năng nhiễm khuẩn nghiêm trọng và đi khám sớm.
Để phòng ngừa, các bác sĩ khuyến cáo cần vệ sinh vết thương đúng cách bằng xà phòng và nước sạch, băng bó hợp lý, rửa tay thường xuyên, đặc biệt sau khi tiếp xúc với vết thương. Quan trọng hơn, không nên tự ý nặn mụn nhọt hay can thiệp vào các tổn thương viêm nhiễm trên da. Với những người có nguy cơ cao, mọi vết thương nhỏ đều cần được theo dõi chặt chẽ và xử trí đúng cách.
Nhiễm khuẩn huyết do tụ cầu vàng có thể bắt đầu từ những vết thương tưởng chừng không đáng lo nhưng lại nhanh chóng lan rộng, tạo áp xe ở nhiều cơ quan và dẫn tới biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong. Phát hiện sớm, điều trị kịp thời và tuân thủ các biện pháp phòng ngừa chính là chìa khóa giúp bảo vệ sức khỏe và tính mạng.