Người Gaza có bị bỏ rơi trong xung đột?

Một cậu bé người Palestine ngồi giữa đống đổ nát của một ngôi nhà bị không kích ở Gaza. Nguồn: Reuters.

Hy vọng mong manh

Lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hezbollah có hiệu lực trước bình minh ngày 27/11, chấm dứt các hành động thù địch đã leo thang trong những tháng gần đây và làm lu mờ cuộc xung đột giữa Israel với các chiến binh Hamas ở Gaza

Khi công bố thỏa thuận ở Lebanon vào ngày 26/11, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết, ông sẽ tiếp tục thúc đẩy một thỏa thuận khó nắm bắt ở Gaza, thúc giục Israel và Hamas nắm bắt thời cơ. Tuy nhiên, không có dấu hiệu nào cho thấy các nhà lãnh đạo Israel muốn nới lỏng lệnh trừng phạt đối với Hamas, khi các bộ trưởng làm rõ mục tiêu tấn công của họ đối với Gaza rất khác so với mục tiêu đối với Lebanon.

"Gaza sẽ không bao giờ là mối đe dọa đối với Israel nữa... Chúng tôi sẽ đạt được chiến thắng quyết định ở đó. Còn Lebanon thì khác. Hiện chúng tôi vẫn chưa đi đến hồi kết trong cuộc chiến ở Gaza và vẫn còn nhiều việc phải làm" - Bộ trưởng Nông nghiệp Israel Avi Dichter, một thành viên của Nội các An ninh nội bộ và là cựu Giám đốc Cơ quan tình báo Shin Bet của Israel - cho biết.

Khoảng 101 con tin người Israel vẫn bị giam giữ ở Gaza. Các cuộc đàm phán giữa hai bên đã bị đình trệ từ lâu khi các bên đổ lỗi cho nhau về tình trạng bế tắc.

Ngày 27/11, quan chức Hamas Sami Abu Zuhri đã cáo buộc Israel là cứng nhắc và khẳng định, nhóm của ông vẫn muốn có một thỏa thuận. "Chúng tôi hy vọng rằng, thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel với Hezbollah ở Lebanon sẽ mở đường cho việc đạt được một thỏa thuận chấm dứt cuộc chiến ở Gaza" - ông Zuhri nói với Reuters.

Trong khi đó, Israel và Mỹ đã cáo buộc Hamas không đàm phán một cách thiện chí. Cuộc chiến ở Gaza đã kéo dài hơn nhiều so với dự kiến của hầu hết người quan sát. Trong hơn 14 tháng, phần lớn Gaza đã bị tàn phá và 44.000 người Palestine đã thiệt mạng, trong khi lực lượng Israel vẫn tiến hành các cuộc tấn công hàng ngày trên khắp các vùng đất ven biển nhằm xóa sổ Hamas.

Tin tức về việc Hezbollah quyết định ngừng chiến đấu đã khiến nhiều người dân Gaza cảm thấy lo lắng, họ cảm thấy bị bỏ rơi và lãng quên, mặc dù một số người vẫn hy vọng rằng số phận của họ có thể thay đổi.

"Người ta nói rằng, nếu trời mưa ở một nơi, điều đó báo hiệu những điều tốt lành cho người dân ở nơi khác. Chúng tôi hy vọng sau Lebanon, các nỗ lực sẽ tập trung vào Gaza để chấm dứt chiến tranh" - chị Aya, một phụ nữ di dời hiện đang sống cùng gia đình trong một căn lều ở trung tâm Dải Gaza – chia sẻ về hy vọng của mình.

"Chúng tôi hy vọng rằng tất cả các quốc gia Ả Rập, phương Tây và tất cả những người có trái tim và lương tâm nhân hậu... hãy thực hiện lệnh ngừng bắn ở Gaza vì chúng tôi đã quá mệt mỏi" - ông Malak Abu Laila, một người Gaza phải di dời, kêu gọi.

Một sự lạc quan khác cũng xuất hiện từ Ai Cập - quốc gia đóng vai trò trung tâm trong việc làm trung gian giữa Israel và Hamas. Reuters dẫn 2 nguồn tin an ninh Ai Cập cho biết, Israel đã thông báo với Cairo rằng, nếu lệnh ngừng bắn của Lebanon được duy trì, họ sẽ tiếp tục đàm phán về một thỏa thuận ở Gaza.

Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan cho biết, Tổng thống Biden sẽ bắt đầu thúc đẩy lệnh ngừng bắn ở Gaza bằng cách cử các đặc phái viên của mình tham gia với Thổ Nhĩ Kỳ, Qatar, Ai Cập và các bên khác trong khu vực. Tuy nhiên, mọi việc sẽ trở nên khó đoán khi Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump nhậm chức vào tháng 1/2025. Trong các chiến dịch tranh cử của mình, ông Trump đã hứa sẽ nỗ lực chấm dứt chiến tranh nhưng chưa đưa ra kế hoạch cụ thể.

Xóa liên kết xung đột

Cả quan chức Israel và Mỹ đều ca ngợi thỏa thuận của Lebanon vì nó đã buộc Hezbollah phải tách mình khỏi cuộc xung đột ở Gaza. Tuy nhiên, ông Ofer Shelah - một nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu an ninh quốc gia (INSS) của Đại học Tel Aviv - lại cho rằng, sự tách rời này có thể khiến việc chấm dứt xung đột ở Gaza trở nên khó khăn hơn.

"Sẽ không có áp lực thực sự nào đối với Israel về vấn đề Gaza" - ông Shelah nói và cho biết thêm rằng, thành tựu hòa bình với Hamas có thể không có lợi cho Thủ tướng Israel Netanyahu trong thời gian tới vì điều đó có thể làm tan rã chính phủ của ông, khi một số người đã lên án thỏa thuận Lebanon và muốn chiếm Gaza.

Gia đình của các con tin người Israel cũng bày tỏ sự không đồng tình khi Thủ tướng Netanyahu đồng ý một lệnh ngừng bắn riêng ở Lebanon vì cho rằng, Hezbollah - lực lượng đã chịu tổn thất lớn trong năm qua - có thể gây sức ép buộc Hamas thả các con tin người Israel để đổi lấy việc chấm dứt giao tranh ở Lebanon.

Trong khi đó, Hamas muốn Israel thả các con tin người Palestine để đổi lấy các con tin Israel còn lại - những người bị bắt giữ trong cuộc tấn công do Hamas tiến hành vào ngày 7/10/2023, cuộc tấn công đã giết chết khoảng 1.200 người ở miền Nam Israel. Hamas cũng yêu cầu các lực lượng Israel rút khỏi vùng đất này và thẳng thừng từ chối yêu cầu giải giáp và giải tán.

Phản ánh sự khác biệt về vị trí của 2 cuộc chiến, ông Avi Dichter cho biết, không thể cho rằng Hamas có thể có bất kỳ vai trò nào trong tương lai ở Gaza, hoặc quân đội Israel có thể sớm rời khỏi vùng đất này. "Chúng tôi sẽ ở lại Gaza trong một thời gian dài" – Bộ trưởng Dichter dự đoán.

Hà Anh