Người giành 3 giải Nobel Hóa học từng mắc bệnh viêm khớp dạng thấp khiến tàn tật cuối đời
Dorothy Hodgkin - Người phụ nữ Anh vô cùng xuất sắc này là người tiên phong trong lĩnh vực tinh thể học tia X. Bà ấy đã đi vào ngành khó nhất trong số các ngành khoa học khó.
Hodgkin đã sử dụng kỹ thuật khoa học mới khi đó - kết hợp toán học, vật lý và hóa học - để xác định cấu trúc ba chiều của các phân tử sinh học quan trọng, bao gồm cả penicillin và insulin. Bà đã giành được giải Nobel hóa học năm 1964 vì đã mô tả cấu trúc của vitamin B12.
Năm 1934, ở tuổi 24, Dorothy bắt đầu bị đau ở tay. Khi đi khám, bác sĩ chẩn đoán bà mắc bệnh viêm khớp dạng thấp, bệnh sẽ ngày càng nặng hơn và tàn phế theo thời gian, với các dị tật ở cả bàn tay và bàn chân của bà.
Tuy nhiên, ngay cả khi bị tàn tật ở bàn tay và bàn chân, bà vẫn tiếp tục đi du lịch và vận động cho những gì mà bà ủng hộ, bao gồm cả hòa bình thế giới và giải trừ quân bị, cho đến khi qua đời ở tuổi 84.
Viêm khớp là một thuật ngữ rộng bao gồm 1 nhóm hơn 100 bệnh. Xương khớp của bạn được bao phủ bởi một chất liệu xốp, mịn được gọi là sụn. Nó đệm xương và cho phép khớp cử động mà không bị đau.
Bao khớp được lót bởi bao hoạt dịch. Lớp màng hoạt dịch tạo ra chất lỏng trơn - được gọi là chất lỏng hoạt dịch - nuôi dưỡng khớp và giúp hạn chế ma sát bên trong.
Bên ngoài nó là bao khớp. Các dải mô chắc chắn, được gọi là dây chằng, kết nối các xương và giữ cho khớp ổn định. Cơ và gân cũng hỗ trợ các khớp của bạn và cho phép bạn di chuyển.
Khi bị viêm khớp, một vùng trong hoặc xung quanh khớp bị viêm, gây đau, cứng và đôi khi khó cử động. Một số loại viêm khớp cũng ảnh hưởng đến các bộ phận khác của cơ thể, chẳng hạn như da và các cơ quan nội tạng.
Khoảng 1/5 người lớn mắc các bệnh viêm khớp. Nó có thể xảy ra với bất kỳ ai, nhưng trở nên phổ biến hơn khi bạn già đi.
Các loại viêm khớp
Một số loại viêm khớp phổ biến là:
- Bệnh xương khớp: Đây là loại phổ biến nhất. Nó làm cho sụn ở đầu xương của bạn bị mòn đi. Điều đó làm cho các xương cọ xát vào nhau. Bạn có thể bị đau ở ngón tay, đầu gối hoặc hông.
- Viêm khớp dạng thấp: Căn bệnh kéo dài này có thể ảnh hưởng đến các khớp ở bất kỳ bộ phận nào của cơ thể nhưng thường liên quan đến bàn tay, cổ tay và đầu gối. Với bệnh viêm khớp dạng thấp, hệ thống miễn dịch - hệ thống phòng thủ của cơ thể chống lại bệnh tật - tấn công nhầm vào các khớp và khiến niêm mạc khớp sưng lên. Tình trạng viêm lan sang các mô lân cận và có thể làm hỏng sụn và xương. Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, viêm khớp dạng thấp có thể ảnh hưởng đến các vùng khác của cơ thể, chẳng hạn như da, mắt và dây thần kinh.
- Bệnh gút: Đây là một tình trạng đau đớn xảy ra khi cơ thể không thể loại bỏ một chất tự nhiên được gọi là axit uric. Axit uric dư thừa tạo thành các tinh thể giống như kim tiêm trong khớp gây ra tình trạng viêm rõ rệt kèm theo sưng tấy và đau dữ dội. Bệnh gút thường ảnh hưởng đến ngón chân cái, khớp gối và khớp cổ tay.
Nguyên nhân nào gây ra bệnh viêm khớp?
Nguyên nhân của nhiều loại viêm khớp vẫn chưa được biết rõ. Các nhà nghiên cứu đang xem xét vai trò của di truyền và lối sống trong sự phát triển của bệnh viêm khớp.
Có một số nguyên nhân có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm khớp, bao gồm:
- Tuổi tác: Theo thời gian, các khớp của bạn có xu hướng bị mài mòn. Đó là lý do tại sao nguy cơ phát triển bệnh viêm khớp tăng lên theo tuổi tác.
- Giới tính: Hầu hết các loại viêm khớp phổ biến hơn ở phụ nữ, ngoại trừ bệnh gút.
- Gen: Một số loại viêm khớp xảy ra trong gia đình. Ví dụ, các tình trạng như viêm khớp dạng thấp, lupus và viêm cột sống dính khớp có liên quan đến một số gen nhất định.
- Thừa cân: Thừa cân gây căng thẳng thêm cho các khớp chịu trọng lượng, làm gia tăng sự hao mòn và nguy cơ viêm khớp, đặc biệt là thoái hóa khớp.
- Nhiễm trùng: Vi khuẩn, vi rút hoặc nấm có thể lây nhiễm sang khớp và gây viêm.
- Công việc: Một số công việc sử dụng các chuyển động lặp đi lặp lại hoặc nâng vật nặng có thể gây căng thẳng cho khớp hoặc gây chấn thương, dẫn đến viêm khớp, đặc biệt là thoái hóa khớp.
Triệu chứng
Các loại viêm khớp khác nhau có các triệu chứng khác nhau và mức độ nghiêm trọng cũng khác nhau. Các triệu chứng có thể bao gồm:
- Đau đớn
- Sưng tấy
- Cứng khớp
- Đỏ khớp
- Nóng khớp
- Biến dạng khớp.