Người giữ hồn cốt của nghệ thuật kinh kịch

Kinh kịch được xem là tinh hoa nghệ thuật truyền thống của Trung Quốc. Ảnh minh họa: R.D.

Mai Lan Phương từng nói, đặc điểm lớn nhất của kinh kịch Mai phường là không có đặc điểm. Bởi vậy, duy trì “mùi vị” ban đầu là điều rất quan trọng. Mai Bảo Cửu giữ trọn linh hồn Mai phường, vì ông biết chỉ có làm đến nơi đến chốn, mới có thể học được những điểm mạnh của người khác, mới dám sáng tạo.

Cuối cùng, sau khi theo cha hợp diễn Mẫu Đơn Đình, Du Viên Kinh Mộng, Lôi phong đáp, Đoạn kiều, thần vận của vai đào đã hòa vào huyết dịch của ông.

Phía sau sự kế thừa, không chỉ là kỹ nghệ. Trái tim nghệ thuật cần phải được tu dưỡng, sức hấp dẫn của nghệ thuật nằm ở sự vĩnh hằng. Đằng sau linh hồn kinh kịch, là văn hóa Trung Quốc lâu đời.

Có thể nói như thế này, kinh kịch là điển hình của văn hóa Trung Quốc, sự xuất sắc của nghệ thuật kinh kịch là hào quang của văn hóa Trung Quốc. Nghệ thuật nằm ở sự kế thừa, đằng sau một vở kịch đều là một câu chuyện, đều có nền tảng văn hóa sâu dày.

Ở một mức độ nào đó, nghệ thuật là của chung. Nghệ thuật là tài sản của toàn nhân loại, không thuộc sở hữu của một quốc gia, một cá thể nào, bởi nó là một dạng gửi gắm của tình cảm con người, vượt thời gian và địa lý. Khi Mai Bảo Cửu quan tâm tới sự kế thừa văn hóa của bản thân, ông cũng nhận thức được tính cộng đồng của văn hóa và nghệ thuật, nhờ vậy mới có được sự sáng tạo và phát triển của Mai phường.

Kịch là thứ cần phải hát, nhưng đồng thời cũng cần phải biểu diễn trên sân khấu. Diễn kịch không phải là phương thức thể hiện bình thường, nó đòi hỏi người biểu diễn phải cảm nhận đầy đủ tình cảnh của bối cảnh văn hóa, lịch sử riêng biệt. Bởi vậy, không có tu dưỡng văn hóa tốt thì không thể diễn kịch. Mai Bảo Cửu chú trọng nâng cao tu dưỡng văn hóa của bản thân, thư pháp, hội họa, âm nhạc, thơ văn… ông đều tinh thông.

Giới văn nghệ đã đánh giá Mai Bảo Cửu rằng, ông đã phục hưng một kiểu thẩm mỹ: Khiêm tốn, nho nhã. Không có tấn công tình cảm kịch liệt, có chăng chỉ là một tâm thái bình tĩnh, thể hiện sức hấp dẫn độc đáo.

Ngày hôm nay, chúng ta cần tinh thần người nghệ nhân, vì vậy người chuyên chú, trọn đời làm một việc đáng được người khác tôn kính. Nếu có thêm những người có thể tĩnh tâm, kiên trì làm tốt một việc giống như nghệ nhân Mai phường, xã hội sẽ không còn xốc nổi nữa.

Cả đời chỉ làm và làm tốt một việc, có thể khiến vô số người xúc động. Đây không chỉ là một loại phẩm chất, mà hơn thế còn là một kiểu tinh thần. Cứ một lòng hai dạ với nhiều việc, không bằng tập trung tinh thần làm tốt một việc.

Nếu dành cả cuộc đời để làm, vậy thì không có ai có thể sánh kịp bạn trong việc này. Dùng trái tim để làm việc, làm đến mức tốt nhất, sẽ khiến thế giới trở nên tươi đẹp hơn. Như vậy, mỗi việc bạn làm đều sẽ kéo gần khoảng cách giữa người với người, kết nối tâm hồn con người lại với nhau.

Ông trời tính toán vừa hay: Cả đời, thì ra chỉ đủ làm một việc…

Phó Thủ Vĩnh/ Bách Việt Books & NXB Lao động