Người Hà Nội: Kiến trúc sư tài hoa Doãn Minh Khôi

Luôn hướng về phía trước

1954-một năm đầy dấu mốc quan trọng trong lịch sử của đất nước, của Hà Nội và cũng là năm sinh của GS, TS, KTS Doãn Minh Khôi. Và trong tháng 10 năm nay, thời điểm này có lẽ cũng đầy cảm xúc khi ông bước vào tuổi thất thập, chính thức về hưu, rời xa những công việc bận rộn hằng ngày để bước vào giai đoạn nghỉ ngơi.

Cả một đời đi dạy và làm nghề, cống hiến cho nền kiến trúc nước nhà, từng mốc thời gian mà ông đã trải qua minh chứng cho sự phấn đấu không ngừng của ông. Năm 1978, ông tốt nghiệp KTS tại Trường Đại học Xây dựng Hà Nội.

Năm 1994, ông bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ chuyên ngành Kiến trúc tại Trường Đại học Kiến trúc Moskva. Năm 2004, ông được bổ nhiệm chức danh Phó giáo sư và năm 2018 là chức danh Giáo sư ngành kiến trúc. Hiện nay, ông là giảng viên cao cấp, Viện trưởng Viện Quy hoạch và Kiến trúc đô thị của Trường Đại học Xây dựng Hà Nội. Trước đó, ông từng giữ cương vị Phó trưởng khoa Kiến trúc và Quy hoạch, Trưởng bộ môn Kiến trúc dân dụng-bộ môn xương sống trong việc đào tạo KTS tại Trường Đại học Xây dựng Hà Nội.

GS, TS, KTS Doãn Minh Khôi (thứ tư, từ trái sang) và cộng sự thiết kế công trình Cung Thiếu nhi Hà Nội. Ảnh tư liệu

Ông là Ủy viên Thường vụ, Phó chủ tịch Hội đồng kiến trúc, Hội KTS Việt Nam, được Hội KTS Việt Nam giao cho trọng trách Trưởng ban Nghiên cứu và Đào tạo, góp phần giúp Hội trong việc phát triển công tác nghiên cứu, lý luận và phê bình kiến trúc, cũng như tham gia xây dựng, góp ý các định hướng đào tạo KTS trong tương lai. Ngoài ra, ông cũng là Ủy viên Hội đồng Kiến trúc-Quy hoạch TP Hà Nội.

Trên cương vị này, ông đã tư vấn, phản biện chuyên ngành cho các cơ quan quản lý của Hà Nội trước khi đưa ra quyết định cuối cùng trong các vấn đề quan trọng liên quan đến các lĩnh vực kiến trúc, quy hoạch xây dựng, hạ tầng kỹ thuật, phát triển đô thị tại Hà Nội, giúp thành phố có những chuyển biến tích cực.

Đa năng trong công việc

Phải gọi GS, TS, KTS Doãn Minh Khôi là con người đa năng, ít nhất là “hai trong một” khi dung hòa được cả hai mảng công việc thường ngày và quan trọng để tạo nên những giá trị, thương hiệu cá nhân ông.

Trong công tác nghiên cứu và giảng dạy, với tư cách một nhà khoa học, giảng viên của một trường đại học lớn về lĩnh vực kiến trúc và xây dựng, ông đã chuyển tải những kiến thức mà ông tích lũy dần theo năm tháng vào những bài viết, bài giảng cho nhiều thế hệ học trò ở nhiều cấp độ, từ những cô cậu sinh viên mới chập chững bước vào nghề kiến trúc thông qua những giới thiệu ngành nghề, những nguyên lý thiết kế như những lời tâm sự, chia sẻ của thế hệ trước truyền cho các thế hệ sau, đến những học viên cao học, nghiên cứu sinh thông qua các bài giảng mang tính chuyên môn cao về các vấn đề kiến trúc đô thị cũng như các nghiên cứu chuyên sâu, các lý luận sáng tạo kiến trúc trước bối cảnh phát triển mới không chỉ của Hà Nội mà còn của Việt Nam. Đằng sau mỗi giờ lên lớp, mỗi bài giảng, bài nói chuyện hay mỗi góp ý cho người học là tất cả tâm huyết của một người thầy luôn mong muốn các thế hệ tương lai tiến nhanh, tiến xa.

Trong công tác tư vấn, thiết kế các công trình kiến trúc, với tư cách một KTS, ông rất chú trọng, đề cao học phải đi đôi với hành. Những công trình ông thiết kế cho Hà Nội, cho đất nước chính là những chuyển hóa từ các nghiên cứu, lý luận kiến trúc của ông vào thực tế. Đó là những minh chứng rất hiệu quả về tình yêu của ông không chỉ với kiến trúc mà còn với quê hương, đất nước thông qua những trăn trở, những nghĩ suy để từ đó chuyển hóa thành những ý tưởng thiết kế sáng tạo.

Không chỉ vậy, sự có mặt của ông trong các hội đồng thi tuyển phương án kiến trúc cũng giúp các KTS trẻ yên tâm hơn vì họ biết chắc rằng, bằng những kinh nghiệm thực hành, ông sẽ luôn đưa ra những đóng góp có giá trị để giúp họ hoàn thiện hơn thiết kế của mình. Dù tham gia trực tiếp hay gián tiếp, có lẽ với GS, TS, KTS Doãn Minh Khôi thì mỗi công trình kiến trúc không chỉ góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân mà còn mang lại những giá trị thẩm mỹ kiến trúc, cảnh quan cho khu vực.

Bền bỉ cống hiến

Ở tuổi "thất thập cổ lai hy”-sức sáng tạo và nhịp làm việc của ông vẫn được giữ đều đặn. Ông vẫn lên lớp, vẫn tham gia các hội thảo, tọa đàm, vẫn chỉ đạo thiết kế những công trình kiến trúc... Công việc như một phần đam mê để ông xây dựng dấu ấn của mình-một nhà khoa học chân chính.

Dự án Cung Thiếu nhi Hà Nội đã chính thức đi vào hoạt động. Trẻ em Thủ đô vui vì có thêm một địa điểm đẹp và hiện đại để học tập, vui chơi, giải trí, rèn luyện thể dục-thể thao. Còn ông-tác giả công trình, cũng rất vui khi thấy tác phẩm đầy tâm huyết của mình dành cho Hà Nội đã thành hiện thực.

Xuất phát từ tâm nguyện của một nhà giáo, công trình của ông với chủ đề “Ươm mầm và phát triển” thông qua không gian bên ngoài thân thiện với cảnh quan xung quanh, kết hợp các khu đa chức năng sinh hoạt bên trong tiện nghi, năng động, sáng tạo... nhằm mang đến một môi trường thuận lợi để phát hiện, bồi dưỡng những tài năng tương lai của thành phố, mà mở rộng ra là góp phần phát triển, xây dựng một Hà Nội văn minh, hiện đại.

Với GS, TS, KTS Doãn Minh Khôi, có lẽ về hưu không phải là dấu chấm hết các công việc mà chuyển sang những công việc khác, tiếp tục thực hiện những dự định cho riêng mình và mỉm cười ngắm nhìn cuộc sống sau tất cả những cống hiến mà ông đã dành cho Thủ đô, cho đất nước. Có thể nói những gì ông đã làm và bản thân ông, xứng đáng trở thành một di sản kiến trúc sống đầy chất lượng của Hà Nội để truyền lại cho các thế hệ sau.

PGS, TS TRẦN MINH TÙNG, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội