Người Mỹ đang nghèo đi

Theo Bloomberg, giá trị tài sản ròng của người Mỹ đã tăng với tốc độ chóng mặt trong hai năm qua bất chấp những khó khăn của đại dịch Covid-19. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) ước tính kể từ đầu năm 2020 đến cuối năm ngoái, các hộ gia đình đã tích lũy thêm 38.500 tỷ USD, nâng tổng giá trị tài sản ròng tập thể lên 142.000 tỷ USD, mức cao nhất từ trước đến nay.

Tuy nhiên, tài sản của người Mỹ bắt đầu xuất hiện dấu hiệu suy giảm và có xu hướng trở nên nghèo đi. JPMorgan ước tính kể từ đầu năm nay, mức thâm hụt tài sản đạt ít nhất 5.000 tỷ USD và có thể lên tới 9.000 tỷ USD vào cuối năm.

Tài sản bốc hơi nặng nề

Giới giàu có tại Mỹ đang là đối tượng đầu tiên cảm nhận được sự thay đổi này. Kể từ thời kỳ đỉnh cao, các tỷ phú Mỹ đã mất khoảng 800 tỷ USD do cổ phiếu, tiền mã hóa và các tài sản tài chính khác sụt giảm mạnh.

Bên cạnh đó, tình trạng lạm phát và lãi suất tăng cao cũng bắt đầu khuấy động thị trường nhà ở, nơi tài sản tập trung phần lớn vào các gia đình trung lưu và tầng lớp lao động.

Để dập tắt mức lạm phát cao nhất trong vòng 40 năm qua, FED cần người Mỹ hạn chế chi tiêu, ngay cả khi yêu cầu đó khiến kinh tế suy yếu.

Chứng khoán Mỹ liên tục lao dốc từ đầu năm. Ảnh: AP.

“Thật khó để bình tĩnh khi thế giới đã trải qua một năm tuyệt vời vào năm ngoái. Tình hình sẽ tồi tệ hơn rất nhiều so với thực tế”, John Norris, nhà kinh tế trưởng tại Oakworth Capital Bank, cho biết.

Từ đầu năm nay, chỉ số S&P 500 đã giảm 18%, Nasdaq 100 giảm 27% trong khi vốn hóa thị trường tiền mã hóa giảm hơn 50%. Giới chuyên gia từ JPMorgan do Michael Feroli dẫn đầu cho rằng tất cả sự kiện này sẽ dẫn đến cú sốc về giàu có và kéo sự tăng trưởng trong năm tới xuống.

Giới tỷ phú là những người thu lời lớn nhất từ năm 2020-2021. Giờ đây, họ đang thiệt hại nhiều hơn hầu hết người khác. Chỉ số tỷ phú của Bloomberg cho thấy tài sản của 500 người giàu nhất thế giới đã giảm 1.600 tỷ USD kể từ mức cao nhất vào tháng 11.

Các tỷ phú Mỹ đang dẫn đầu bảng xếp hạng này với mức thiệt hại 797 tỷ USD. Riêng Elon Musk - ông chủ Tesla và SpaceX - đã mất 139,1 tỷ USD, tương đương 41% giá trị tài sản ròng, sau khi từng vượt qua mốc 340 tỷ USD. Trong khi đó, nhân vật giàu thứ hai thế giới Jeff Bezos của Amazon thiệt hại 82,7 tỷ USD, tương đương 39% tài sản ròng trong thời kỳ đỉnh cao.

Toàn bộ người dân Mỹ sẽ phải gánh chịu

Dù mức giảm mạnh tập trung vào nhóm chiếm 0,001% dân số có thể điều chỉnh tình trạng bất bình đẳng, sự suy giảm tài sản vẫn ảnh hưởng đến người dân.

“Theo nghĩa tương đối, điều đó sẽ làm cho sự bất bình đẳng thấp hơn một chút. Nhưng theo nghĩa tuyệt đối, tất cả đều phải gánh chịu”, Reena Aggarwal, Giám đốc Trung tâm Thị trường Tài chính và Chính sách Psaros của Đại học Georgetown, nhận định.

Giống như nhiều người, Aggarwal lo ngại việc thị trường suy giảm sẽ tạo ra các vấn đề nghiêm trọng hơn cho nền kinh tế.

Sự suy thoái về nhà ở, có khả năng xảy ra do tỷ lệ thế chấp tăng vọt lên mức cao nhất từ năm 2009, một lần nữa đe dọa nền kinh tế. Trong thập kỷ qua, thị trường bất động sản đã phát triển mạnh mẽ cũng như đóng góp thêm 18.000 tỷ USD giá trị vào hoạt động định giá.

Chi tiêu của người Mỹ cũng tăng lên những năm gần đây do giới chủ nhà gia tăng khai thác giá trị nâng cao của bất động sản để thu tiền mặt. Hoạt động khai thác vốn chủ sở hữu nhà ở có thể đã dừng lại trong năm nay. Ước tính hơn 40% các khoản tái cấp vốn trong quý IV/2021 ghi nhận làn sóng chủ nhà rút tiền mặt.

FED ước tính nhóm người giàu nhất chiếm 1% dân số nhưng lại sở hữu hơn một nửa số cổ phiếu và quỹ tương hỗ Mỹ. Mặt khác, nhóm người dân chiếm 90% còn lại sở hữu ít hơn 12%.

Bất động sản được phân bổ đồng đều hơn so với của cải tài chính khi nhóm 90% sở hữu hơn một nửa tổng số, trong khi nhóm 1% nắm giữ ít hơn 14%.

Theo nhà kinh tế Yelena Shulyatyeva, việc thị trường chứng khoán lao dốc sẽ làm giảm giá trị tài sản ròng của người tiêu dùng trong năm nay. Dư âm giá trị tài sản trong năm ngoái và khả năng phục hồi giá nhà cho đến nay sẽ là yếu tố chính bù đắp hỗ trợ tiêu dùng. Do đó, chi tiêu cá nhân dự kiến sẽ tăng nhanh hơn so với trước đại dịch, ngay cả khi loại bỏ chính sách kích thích tài khóa.

Ngọc Phương Linh