Người Mỹ than đời sống đắt đỏ, áp lực dồn lên TT Trump

Khách hàng mua nông sản tại một siêu thị ở thành phố Miami Beach (Mỹ). Ảnh: Universal Images Group Editorial.

Trước khi làm Tổng thống, ông Trump từng là doanh nhân tỷ phú sống trong tháp Trump Tower, sở hữu chuyên cơ riêng và các khu nghỉ dưỡng xa hoa.

Dù là tỷ phú, ông Trump vẫn xây dựng được hình ảnh “người hùng của tầng lớp lao động Mỹ” khi ông giành chiến thắng trong 2 cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ. Tuy nhiên, "bàn tay vàng làm kinh tế" từng giúp ông định hình lại sức mạnh của đảng Cộng hòa nay có dấu hiệu phai nhạt.

Khoảng cách giữa lời hứa và túi tiền người dân

Trong khi nhiều gia đình tại Mỹ đang đối mặt với chi phí sinh hoạt leo thang, ông Trump lại tập trung vào các dự án sang sửa các công trình liên bang để thể hiện dấu ấn thẩm mỹ cá nhân. Nổi bật nhất trong số các dự án này là việc xây phòng khánh tiết mới ở Nhà Trắng trị giá 250 triệu USD.

Tuyên bố của ông Trump mới đây trên Fox News rằng “nền kinh tế Mỹ đang ổn thỏa nhất lịch sử” càng khiến ông bị người dân cho là xa rời thực tế. Các cuộc khảo sát gần đây ghi nhận tâm lý bi quan sâu sắc của người Mỹ về triển vọng kinh tế Mỹ.

Cùng lúc, tỷ lệ ủng hộ của người Mỹ dành cho ông Trump lao dốc, mối quan hệ của ông Trump với tỷ phú ấu dâm Epstein bị đề cập lại. Chủ đề về chi phí sinh hoạt của người dân bất ngờ bị làm nóng sau loạt chiến thắng của các ứng viên đảng Dân chủ tại một số cuộc bầu cử cấp địa phương.

Khi tranh cử Tổng thống Mỹ năm 2016 và 2024, ông Trump từng khai thác tốt sự bất mãn của tầng lớp lao động, kết hợp với hình ảnh “ông trùm trên thương trường”, để chinh phục người Mỹ. Song tình hình kinh tế Mỹ hiện tại khiến công thức thành công của ông Trump mất dần hiệu lực.

Chính sách thuế của ông từng được Nhà Trắng quảng bá là biện pháp giúp khôi phục lại giai đoạn huy hoàng của nền công nghiệp sản xuất tại Mỹ trong thế kỷ 20.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh giảm thuế nhập khẩu đối với một số mặt hàng nông sản thiết yếu trong ngày 14/11. Ảnh: New York Times.

Tuy vậy, chính sách thuế áp dụng lên hầu hết đối tác thương mại của Mỹ đang khiến giá hàng hóa nhập khẩu tăng mạnh, giá cả sinh hoạt của người Mỹ cũng tăng theo.

Mới đây, chính quyền của ông Trump đã buộc phải thông báo giảm thuế đối với một số mặt hàng nông sản thiết yếu. Dù lạm phát đã giảm về 3%, giá cả vẫn tiếp tục tăng, đây là điều người dân Mỹ cảm nhận rõ mỗi khi đi mua thực phẩm.

Nhưng ông Trump lại khẳng định trong chương trình 60 Minutes của đài CBS rằng “chúng ta không có lạm phát” và “giá thực phẩm đã giảm”.

Những phát ngôn thiếu sự thấu hiểu khiến ông Trump càng bị nhìn nhận là xa rời thực tế. Về điều này, CNN nhận định ông Trump vốn là một doanh nhân, ông hay có cách nói khuếch đại và thường né tránh việc phải công khai thừa nhận vấn đề.

Khoảng cách giữa trải nghiệm đời sống thực tế của người dân và cách ông Trump nói về nền kinh tế Mỹ ngày càng lớn.

Các động thái như chậm chi trả trợ cấp thực phẩm cho hơn 40 triệu người nghèo tại Mỹ trong giai đoạn Chính phủ đóng cửa càng làm hình ảnh của ông trong mắt người lao động bị ảnh hưởng.

Trên chính trường Mỹ, kinh tế luôn là yếu tố có thể khiến một Tổng thống được khen quá mức khi mọi việc tiến triển tốt, hoặc bị trách móc nặng nề khi nhiều chuyện diễn biến xấu.

Nếu kinh tế không cải thiện trong những tháng tới, đảng Cộng hòa có nguy cơ đối mặt thất bại lớn trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ trong năm 2026.

Trong bối cảnh ấy ngặt nghèo của đảng Cộng hòa, đảng Dân chủ lại đang gặt hái thành công với loạt thông điệp kinh tế rất thực tế hướng đến tầng lớp lao động.

Nhà Trắng xoay trục khi bất mãn lan rộng

Trong bối cảnh giá thực phẩm, hàng nhập khẩu và chi phí nhà ở đều cao, Nhà Trắng buộc phải nhìn nhận một thực tế rằng các chính sách kinh tế hiện tại chưa giúp người dân cảm thấy khá hơn.

Theo khảo sát của NBC News, chỉ 30% cử tri Mỹ cho rằng Tổng thống Trump đáp ứng kỳ vọng của họ trong việc kiểm soát lạm phát và chi phí sinh hoạt.

Theo Khảo sát của CNN, chỉ 27% người dân Mỹ đánh giá các chính sách của ông Trump đã giúp cải thiện nền kinh tế.

Khi các cuộc khảo sát đều đưa về con số ảm đạm, rất nhanh chóng, Nhà Trắng đã có loạt động thái nhằm xoa dịu người Mỹ: giảm thuế nhập khẩu đối với một số mặt hàng nông sản thiết yếu; đề xuất kéo dài thời hạn vay mua nhà thế chấp lên đến 50 năm; đề xuất phát 2.000 USD cho mỗi người dân Mỹ từ nguồn thu thuế quan...

Ông Trump dự kiến sẽ thực hiện chuyến vận động trên toàn nước Mỹ để trực tiếp giải thích rõ hơn cho người dân hiểu những chính sách kinh tế mà ông theo đuổi.

Ngày 13/11, ông Kevin Hassett, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ, thừa nhận: “Người dân vẫn cảm thấy mọi thứ quá đắt đỏ. Đây là vấn đề chúng tôi phải khắc phục ngay”.

Nhà Trắng từng nhiều lần khẳng định chính sách thuế quan không làm tăng chi phí sinh hoạt. Nhưng việc giảm thuế cho một số mặt hàng nông sản thiết yếu cho thấy họ đã buộc phải điều chỉnh thông điệp.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng. Ảnh: New York Times.

Các chuyên gia cũng chỉ ra nghịch lý: Chính quyền của ông Trump đang cố giải quyết chính vấn đề do họ tạo ra.

“Chính phủ đang theo đuổi một chương trình gây bất lợi cho khả năng chi trả của người dân”, ông Bharat Ramamurti, cựu phó giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ, nhận xét.

Theo New York Times, dù tiền lương của người dân Mỹ tăng nhanh hơn mức lạm phát, nhưng mức tăng này không đủ để người dân cảm thấy khá hơn.

Nhiều đề xuất của ông Trump sẽ cần được Quốc hội thông qua hoặc ông buộc phải đảo ngược chính sách thương mại đang theo đuổi. Các nhà phân tích đánh giá một vài thay đổi nhỏ sẽ khó giải quyết triệt để vấn đề giá cả.

“Việc giảm thuế cho một số mặt hàng nông sản là bước đi mang tính biểu tượng, nhưng chưa chắc đủ để giúp người dân cảm thấy cuộc sống bớt đắt đỏ”, chuyên gia Owen Tedford (Beacon Policy Advisers) nhận định.

An Hòa