'Người thầy cả đời với phấn trắng, bảng đen, cần được sống trong môi trường bình an để yên tâm cống hiến'
Phát biểu tại Quốc hội sáng 20-11, Hòa Thượng Thích Thanh Quyết nhấn mạnh: 'Không có thầy thì không có đạo, không có đạo thì không có đường, không có đường thì không biết đi đâu về đâu'.
Tri ân các thầy cô nhân ngày Nhà giáo Việt Nam, Quốc hội đã dành riêng ngày làm việc 20-11 để bàn thảo ba luật và một dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về lĩnh vực giáo dục.
Các luật và Nghị quyết này bao gồm: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi), Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết 71-NQ/TW ngày 22-8-2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.
Nhân sinh hạnh phúc hay không là do giáo dục
Phát biểu tại hội trường, Hòa thượng Thích Thanh Quyết (đoàn Quảng Ninh) nhấn mạnh giáo dục là nền tảng của trí tuệ, đạo đức và văn hóa dân tộc, quyết định tương lai của đất nước. Mỗi lần Quốc hội thảo luận về luật giáo dục là thêm một lần chúng ta quan tâm, chăm lo cho gốc rễ của quốc gia, cho hồn cốt của dân tộc.
“Năm ngoái, đúng vào ngày này, Quốc hội bàn về Luật Nhà giáo. Năm nay, cũng vào ngày này, Quốc hội thảo luận các luật liên quan đến giáo dục. Điều đó chứng tỏ sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước đối với giáo dục” - Hòa thượng nói.
Hòa thượng dẫn lời Đức Phật dạy: “Không có ánh sáng nào hơn ánh sáng của trí tuệ” và khẳng định giáo dục chính là con đường khai mở ánh sáng đó, giúp con người vượt qua vô minh, hướng đến hiểu biết, thiện lương và hạnh phúc.
“Vì vậy, khi sửa đổi luật giáo dục, điều cốt lõi không chỉ là điều chỉnh kỹ thuật hay cơ chế quản lý mà quan trọng hơn là bồi đắp gốc rễ con người Việt Nam, gốc rễ của đạo đức, nhân tâm và trí tuệ” - Hòa thượng Thích Thanh Quyết nói.
Hòa thượng Thích Thanh Quyết (Quảng Ninh). Ảnh: HNY
Theo Hòa thượng, một nền giáo dục chân chính không chỉ dạy con người biết làm gì, mà còn giúp họ hiểu vì sao mình làm và làm để phụng sự ai, phụng sự điều gì tốt đẹp. Hòa thượng đề nghị ban soạn thảo nhấn mạnh hơn các yếu tố giáo dục đạo đức, nhân văn, nhân đạo và trách nhiệm xã hội trong toàn bộ khung chương trình giáo dục.
“Người có tri thức nhưng thiếu tâm, người có tài nhưng thiếu đức, tri thức ấy có thể trở thành gươm sắc tự hại mình. Còn người có trí tuệ và đạo đức đi đến đâu cũng mang lại lợi ích và ánh sáng cho đời” - Hòa thượng nhấn mạnh.
Không có thầy thì không có đường
Hòa thượng Thích Thanh Quyết đánh giá cao tinh thần của dự thảo luật trong việc mở rộng cơ hội học tập suốt đời và đảm bảo công bằng giáo dục. Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng bình đẳng không chỉ là tạo cơ hội như nhau, mà còn là chăm lo nhiều hơn cho những người yếu thế gồm trẻ em nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, người khuyết tật, vùng sâu, vùng xa.
“Khi một trẻ em vùng cao được cắp sách tới trường, khi một người nghèo, người khuyết tật có cơ hội học tập và tìm được việc làm, đó không chỉ là minh chứng cho sự thành công của chính sách mà còn thể hiện tính nhân văn trong chính trị, nhân đạo trong quản trị quốc gia và nhân bản trong văn hóa dân tộc” - Hòa thượng nói.
Đặc biệt, Hòa thượng nhấn mạnh người thầy là trung tâm của hệ thống giáo dục, là hiện thân của trí tuệ và nhân văn, là người gieo mầm cho thế hệ tương lai.
Hòa thượng Thích Thanh Quyết (Quảng Ninh). Ảnh: HNY
“Không có thầy thì không có đạo, không có đạo thì không có đường, không có đường thì không biết đi đâu về đâu” - Hòa thượng nói và đề nghị luật cần thể hiện rõ hơn chính sách trọng dụng, đãi ngộ và tôn vinh người thầy, không chỉ về vật chất mà còn về tinh thần. Người thầy, cả đời với phấn trắng, giấy trắng, bảng đen, mực đen, cần được sống trong môi trường bình an, được tôn trọng, để yên tâm cống hiến.
Khi đó, họ sẽ tự thân trở thành nguồn cảm hứng và tri thức cho học trò. Tâm của người thầy chính là hồn cốt của giáo dục, chăm sóc họ chính là cách bền vững nhất để chấn hưng giáo dục.
Cũng theo Hòa thượng, dự thảo luật giao cho địa phương tổ chức biên soạn, thẩm định tài liệu giáo dục địa phương. Đây là chủ trương đúng, thể hiện tinh thần phân cấp. Song, mọi sự phân cấp chỉ có ý nghĩa khi đặt trong khung định hướng chung. Nếu thiếu khung thống nhất, dễ dẫn đến sai lệch cục bộ, thậm chí bóp méo giá trị lịch sử và văn hóa dân tộc.
Theo đó, Hòa thượng đề nghị Bộ GD&ĐT ban hành khung tiêu chuẩn thống nhất và thiết lập cơ chế thẩm định, tư vấn chuyên môn liên vùng, vừa đảm bảo tính đặc thù của địa phương, vừa giữ gìn sự thống nhất của văn hóa dân tộc.
“Giáo dục là gieo mầm trí đức vào tâm thức xã hội. Khi mỗi con người được nuôi dưỡng bằng tình thương, trí tuệ và đạo đức, quốc gia ấy sẽ thịnh trị, dân tộc ấy sẽ hưng thịnh. Một nền giáo dục nhân bản, biết dung hòa giữa trí thức và đạo đức, giữa khoa học và nhân văn, sẽ dẫn dắt con người đến Chân – Thiện – Mỹ, giúp dân tộc tự tin bước vào kỷ nguyên mới của hòa bình, thịnh vượng và phát triển” - Hòa thượng kết lại bài phát biểu và kính chúc các thầy cô giáo hạnh phúc và kiên cường.
