Người thầy vẹn đức, đa tài

Biến môn học “khô khan” thành những bài giảng sinh động

Chúng tôi về thăm Trường THPT Trần Đăng Ninh, ngôi trường thầy giáo Trần Bá Thọ đang công tác vào một ngày đầu tháng 8. Với vai trò Phó bí thư Đoàn trường, thầy Thọ cùng đội ngũ giáo viên trong trường đang khẩn trương chuẩn bị mọi điều kiện tốt nhất để đón học sinh vào năm học mới. Nhiệt tình, chân thành là ấn tượng đầu tiên khi chúng tôi gặp thầy Thọ. Thầy Thọ tốt nghiệp Trường Đại học Sư phạm Thể dục Thể thao Hà Nội, chuyên ngành Giáo dục Thể chất-GDQPAN năm 2009, đúng vào thời điểm Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) ban hành chương trình GDQPAN cấp THPT và áp dụng thực hiện từ năm học 2008-2009. Thầy Thọ may mắn là một trong số giáo viên được đào tạo giảng dạy môn GDQPAN hệ chính quy nên được Ban giám hiệu Trường THPT Trần Đăng Ninh nhận vào giảng dạy từ cuối năm 2009.

Lớp dạy bơi miễn phí của thầy giáo Trần Bá Thọ.

Dù đã tròn 10 năm gắn bó với nghề dạy học nhưng cho tới bây giờ, thầy Thọ vẫn không lúc nào quên ánh mắt tò mò của học sinh khi môn GDQPAN bắt đầu được dạy chính khóa trong chương trình giáo dục của cấp THPT. Cũng dễ hiểu, bởi trước đó, các em chỉ được tiếp cận kiến thức về GDQPAN vào đầu mỗi năm học. Thời điểm ấy, không ít phụ huynh, học sinh và cả một số giáo viên chỉ xem GDQPAN là môn phụ, học cho có và dạy cũng cho có. Điều này khiến thầy Thọ rất trăn trở. Làm thế nào để tạo hứng thú cho học sinh với môn học? Làm thế nào để thay đổi định kiến môn phụ-môn chính?... Thầy cứ đau đáu với những câu hỏi ấy.

Và rồi mỗi giờ lên lớp, thầy Thọ đều mặc chiếc áo bộ đội màu xanh. Thầy giảng cho các em hiểu vai trò của GDQPAN, môn học góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh về lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội. Thầy thổi hồn vào mỗi bài giảng bằng những câu chuyện thực tế từ thời chiến đến thời bình để các em tự hào và trân trọng đối với truyền thống đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc, của các lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam. Ngoài 1 tiết/tuần trên lớp, thầy Thọ còn tận tình dành riêng 4-5 tiếng mỗi tuần dạy các em những kỹ năng quân sự ngoài thao trường. Bằng những giờ dạy sinh động, môn học tưởng chừng khô khan dần cuốn hút học sinh. Có em còn tìm đến thầy vào giờ ra chơi để thầy trò cùng nhau trao đổi kiến thức. Sự nhiệt thành của thầy thực sự truyền cảm hứng cho học sinh. Các em quý mến gọi thầy là “Người thầy mặc áo lính”.

Mưa dầm thấm lâu, công sức của thầy Thọ được học trò đền đáp bằng kết quả học tập tốt và thay đổi rõ rệt sau mỗi học kỳ. Nhưng điều khiến thầy Thọ hài lòng hơn cả là hầu hết các em đã biết vận dụng kiến thức môn học vào cuộc sống, đơn giản như việc các em đã tự biết băng bó những vết thương khi tập luyện thể dục-thể thao hay xử trí khi bạn bị say nắng.

Không ngừng học hỏi, sáng tạo

Thấy trò ham học hỏi, đam mê luyện tập, thầy Thọ lại càng tích cực hướng dẫn. Yêu trò, tâm huyết với môn học thôi thúc thầy không ngừng tìm tòi, học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp và thực tiễn để đổi mới, sáng tạo trong hoạt động dạy và học. Trong bảng thành tích của mình, liên tiếp trong 8 năm học, từ năm học 2011-2012 đến 2018-2019, thầy Thọ đã có 8 sáng kiến kinh nghiệm xếp loại B, C cấp TP Hà Nội về môn GDQPAN, trong đó có sáng kiến chế tạo thiết bị đồ dùng dạy học tự làm “Hộp đồ dùng đa năng” đoạt giải ba cấp thành phố trong Cuộc thi “Thiết kế đồ dùng dạy học tự làm”. Thay vì dạy “chay” lý thuyết, “Hộp đồ dùng đa năng” vừa hỗ trợ việc giảng dạy của thầy trên lớp, vừa giúp học sinh liên hệ với thực tiễn. Sau cuộc thi, sản phẩm này được Sở GD&ĐT phổ biến rộng rãi tới các trường trên địa bàn thành phố vì tính ứng dụng cao.

Một trong những sáng kiến mà thầy Thọ tâm huyết nhất là kết hợp thiết bị điện tử thông minh trong quá trình huấn luyện QPAN. Nhận thấy cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đòi hỏi ngành giáo dục phải thay đổi cách dạy cho phù hợp, nhất là môn GDQPAN, năm học 2016-2017, thầy Thọ tìm tòi, sáng tạo thành công sản phẩm “Thiết bị điện tử thông minh trong GDQPAN”. Một lần nữa, sản phẩm của thầy nhận được giấy khen của Sở GD&ĐT TP Hà Nội và được đồng nghiệp đánh giá cao vì tính năng, tác dụng, dễ làm, chi phí thấp, dễ bảo quản, có thể ứng dụng rộng rãi trong các trường THPT, trung cấp, cao đẳng, đại học trong huấn luyện QPAN. Quá trình ứng dụng sản phẩm đã mang lại hiệu quả rất cao trong giảng dạy, huấn luyện của giáo viên và thành tích luyện tập của học sinh. Đã có nhiều đồng nghiệp gọi điện, tìm đến đặt mua những sản phẩm của thầy để phục vụ việc giảng dạy thực tiễn, nhưng thầy Thọ không bán mà sẵn sàng chia sẻ, hướng dẫn chi tiết, cụ thể để đồng nghiệp tự làm.

Không chỉ nỗ lực rèn luyện bản thân, thầy Thọ còn là tấm gương sáng, tiêu biểu trong các hoạt động phong trào văn hóa-văn nghệ, thể dục-thể thao của nhà trường. Trong vai trò là Phó bí thư Đoàn trường, Bí thư Chi đoàn cơ quan, thầy luôn nghiên cứu, học hỏi, luyện tập các biện pháp đổi mới nên liên tục mang về cho nhà trường, công đoàn cơ quan và cụm Ứng Hòa-Mỹ Đức các thành tích đáng tự hào, như: Huấn luyện học sinh hai năm học liên tiếp (2012-2013 và 2013-2014) đoạt Huy chương Vàng bóng đá nữ do Sở GD&ĐT TP Hà Nội tổ chức; tổ chức cho học sinh luyện tập, tham gia Giải chạy việt dã Báo Hànôịmới và đoạt giải nhất toàn đoàn huyện Ứng Hòa năm học 2016-2017 và 2017-2018…

Một giờ dạy môn Giáo dục Quốc phòng và An ninh của thầy giáo Trần Bá Thọ.

Trải qua chặng đường 10 năm gắn bó với nghề, thầy Thọ đã nỗ lực góp sức xây dựng Trường THPT Trần Đăng Ninh trở thành điểm sáng của ngành GD&ĐT Thủ đô. Trò chuyện với chúng tôi, nhà giáo Nguyễn Văn Quảng, Phó hiệu trưởng phụ trách Trường THPT Trần Đăng Ninh nhận xét: “Thầy Thọ là một giáo viên mẫu mực, nhiệt tình, tâm huyết, có lối sống giản dị, được đồng nghiệp và học trò quý mến. Tuy là giáo viên trẻ nhưng thầy rất nỗ lực học hỏi, phấn đấu để đổi mới phương pháp giảng dạy. Nhờ vậy, môn học GDQPAN được học sinh nhà trường đón nhận và rất yêu thích”.

Chắp cánh ước mơ cho học sinh nghèo

Đã hơn 6 năm nay, ngoài việc dạy học môn GDQPAN, thầy Thọ làm thêm nghề mộc và dạy bơi cho học sinh vào mỗi dịp hè. Cũng bởi xuất thân là con nhà nông nên ước mơ từ nhỏ được đến bể bơi như các bạn cùng trang lứa của thầy Thọ đã thôi thúc thầy dạy bơi miễn phí cho các em học sinh nghèo. Nghĩ là làm, dù thu nhập còn thấp nhưng với tấm lòng thiện nguyện, thầy Thọ đến từng hộ dân có hoàn cảnh khó khăn ở xã Hồng Dương (huyện Thanh Oai) và ở thị trấn Vân Đình (huyện Ứng Hòa) để vận động phụ huynh cho con tham gia lớp học bơi miễn phí. Thấm thoát 3 năm trôi qua, lớp học bơi miễn phí của thầy đã chắp cánh ước mơ bơi lội cho hàng trăm học sinh nghèo.

Ngày dạy học rồi làm thêm, tối đến thầy say mê nghiên cứu, sáng tạo, thiết kế đồ dùng dạy học. Vất vả đấy nhưng động lực để thầy Thọ miệt mài cống hiến bằng cả trái tim lẫn khối óc là tình cảm quý mến, trân trọng của bao lứa học sinh, phụ huynh và đồng nghiệp dành cho thầy. Thầy Thọ tâm sự: “Hạnh phúc của tôi là thấy học sinh tươi vui nên tôi cố gắng cống hiến hết sức lực để đóng góp vào sự nghiệp “trồng người”, xứng đáng với người chiến sĩ cách mạng kiên cường Trần Đăng Ninh-một trong những học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cũng chính là tên ngôi trường tôi đang vinh dự được giảng dạy”.

Với sự cố gắng, nỗ lực không ngừng, thầy giáo Trần Bá Thọ đã có 8 năm liên tiếp đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cấp cơ sở, được Thành đoàn Hà Nội tặng bằng khen, nhiều huy chương và giấy khen các loại của Sở GD&ĐT, Công đoàn ngành giáo dục Hà Nội và danh hiệu “Nhà giáo Hà Nội tâm huyết, sáng tạo” do Sở GD&ĐT thành phố trao tặng trong năm học 2017-2018.

Bài và ảnh: NGUYỄN HOÀI