Người trẻ 25-30 tuổi mắc bệnh suy thận mạn ngày càng nhiều
Hậu quả của bệnh suy thận không dừng lại ở sức khỏe. Người bệnh phải chạy thận nhân tạo 3 buổi/tuần, mỗi buổi 4-5 tiếng, kèm theo đó là ảnh hưởng đến công việc, tinh thần.
Tại khoa Thận nhân tạo - Bệnh viện Thanh Nhàn (Hà Nội), chị Ngọc Anh, 34 tuổi, là bệnh nhân chạy thận chu kỳ.
Chia tay chồng sắp cưới khi phát hiện mình bị suy thận mạn tính
Cách đây gần 3 năm, do bị phù lan dần từ chân đến khắp cơ thể, chị Ngọc Anh, 34 tuổi, được gia đình đưa đi khám.
"Các bác sĩ xác định cháu bị bệnh suy thận giai đoạn cuối, khi ấy, chúng tôi tưởng đã mất con", mẹ của bệnh nhân nhớ lại. Đồng thời cho biết trước đó con gái có sở thích uống nước ngọt, ăn đồ ăn nhanh.
Thời gian bắt đầu chạy thận, tình trạng sức khỏe của chị Ngọc Anh yếu hẳn, liên tục thở dốc, da dẻ xám xịt, không leo nổi cầu thang.
"Bệnh đến thì chúng tôi cũng phải chịu. Giờ thì cứ đến ngày, tôi và chồng thay nhau đưa cháu vào viện", mẹ của bệnh nhân nói.

Bệnh nhân Ngọc Anh, 34 tuổi, được phát hiện mắc bệnh suy thận giai đoạn cuối cách đây 3 năm. Ảnh: NN
Cũng tại khoa Thận nhân tạo - Bệnh viện Thanh Nhàn, chị Linh (tên nhân vật đã thay đổi), 31 tuổi, đã chạy thận chu kỳ được 2 năm.
Trong một lần đi khám sức khỏe tiền hôn nhân, chị Linh được chẩn đoán suy thận giai đoạn muộn, chưa rõ cấp tính hay mãn tính, được chỉ định nhập viện để làm thêm các xét nghiệm và theo dõi.
"Lúc ấy tôi vẫn hi vọng. Nhưng khi các bác sĩ kết luận tôi bị suy thận giai đoạn 4, tôi giật mình, sốc, suy sụp hẳn", chị Linh chia sẻ. Sau đó, vì "không biết trước mọi chuyện sẽ như thế nào", chị Linh quyết định chia tay chồng sắp cưới.
Chị Linh thừa nhận bản thân quá chủ quan, từng mắc viêm cầu thận từ nhỏ, đã được chữa khỏi, nhưng sau đó không đi khám lại. Hiện tại, chị vẫn cố gắng duy trì cuộc sống bình thường vào những ngày không phải đến viện, làm một công việc với thời gian linh hoạt, phù hợp.
Khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai cũng vừa tiếp nhận một nam bệnh nhân, 32 tuổi, là nhân viên văn phòng yêu thích gym và thường xuyên sử dụng thực phẩm chức năng "bổ thận tráng dương, tăng cơ" được quảng cáo trên mạng mà không rõ nguồn gốc trong thời gian dài.
Bệnh nhân đến khám vì mệt mỏi, chán ăn và tiểu ít. Kết quả xét nghiệm cho thấy chức năng thận đã suy giảm nặng, có thể đã kéo dài từ rất lâu.
Một bệnh nhân khác 21 tuổi, nam giới, sinh viên năm cuối một trường đại học. Trong suốt mấy năm học, cứ đến kỳ thi, nam sinh này lại uống thuốc giảm đau kết hợp nước tăng lực mỗi ngày để thức khuya.
Bệnh nhân được bạn đưa đến cấp cứu sau chuỗi ngày dài ôn thi tốt nghiệp trong tình trạng phù chân, nôn liên tục, mệt lả. Các bác sĩ phát hiện chức năng thận của em chỉ còn dưới 20%.
Bệnh nguy hiểm, khó phát hiện sớm
Bác sĩ Dương Minh Tuấn, khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết tại Việt Nam hiện có hơn 8,7 triệu người mắc bệnh thận mạn, tức khoảng 12,8% dân số trưởng thành.
Đáng nói, tỉ lệ người trẻ (dưới 40 tuổi) mắc bệnh suy thận đang tăng nhanh. Tại nhiều trung tâm thận nhân tạo lớn như Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Chợ Rẫy, số bệnh nhân trẻ chiếm tới 20-30% số ca chạy thận định kỳ.
"Bệnh suy thận có điểm nguy hiểm ở chỗ: không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Nhiều bạn trẻ hoàn toàn khỏe mạnh, chỉ tình cờ phát hiện khi làm xét nghiệm tổng quát", bác sĩ Tuấn cho hay.
Khi đã có triệu chứng rõ như phù, tiểu ít, buồn nôn, mệt mỏi… thì thận đã bị tổn thương nghiêm trọng.

Bệnh nhân lọc máu chu kỳ tại khoa Thận nhân tạo - Bệnh viện Thanh Nhàn (Hà Nội). Ảnh: NN
Cùng quan điểm, bác sĩ Nguyễn Đăng Quốc, Trưởng khoa khoa Thận nhân tạo - Bệnh viện Thanh Nhàn, cũng cho biết thời gian gần đây, số lượng người bệnh suy thận có xu hướng gia tăng tại đơn vị này, trong đó có nhiều người trẻ, lần đầu đến khám, phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn.
"Về mặt lâm sàng, các bệnh lý về thận tiết niệu khó phát hiện sớm vì không có dấu hiệu bệnh đặc trưng, chỉ có các biểu hiện như mệt mỏi, chán ăn, đầy bụng, hoa mắt… nên thường dễ nhầm lẫn với các bệnh khác và dễ bị bỏ qua", bác sĩ Quốc nói.
Khoa Thận nhân tạo - Bệnh viện Thanh Nhàn có khoảng 380 người bệnh cần chạy thận nhân tạo, lọc máu chu kỳ, trong đó người trẻ chiếm đến 10%, chủ yếu từ 25-30 tuổi.
Cũng theo bác sĩ Quốc, một vài nguyên nhân khiến tình trạng bệnh suy thận hoặc mắc bệnh lý về thận tiết niệu có xu hướng gia tăng ở người trẻ có thể kể đến như: chế độ ăn uống không điều độ, nhiều đạm; lười vận động dẫn đến rối loạn chuyển hóa lipid, axit uric...
"Để phòng ngừa các bệnh lý về thận nói chung, người dân nên đi khám sức khỏe tổng quát định kỳ 6 tháng/lần, đồng thời thực hiện lối sống điều độ, khoa học để giảm tải các yếu tố nguy cơ", bác sĩ Quốc khuyến cáo.
Hiện nay, việc điều trị bệnh suy thận khá thuận lợi bởi có thể dễ dàng tiếp cận được các thuốc, máy móc hiện đại. Nếu được phát hiện sớm tình trạng suy thận thì hiệu quả điều trị cũng như chất lượng sống nói chung của người bệnh sẽ khá tích cực.
"Có một khó khăn đó là việc khám sức khỏe định kỳ - yếu tố quan trọng giúp phát hiện sớm bệnh suy thận vẫn chưa được triển khai phổ biến, nhiều người dân thậm chí không bao giờ đi khám sức khỏe do hạn chế về tài chính, dẫn đến khi phát hiện bệnh thì đã ở giai đoạn muộn", bác sĩ Quốc nói thêm.
Nhiều người thường cho rằng bệnh suy thận mạn tính xuất hiện ở người trẻ chủ yếu là do gene hay yếu tố di truyền, nhưng thực tế lại không phải như vậy.
Mặc dù một số bệnh thận có tính chất di truyền hoặc bẩm sinh, nhưng theo thống kê và đánh giá của các tổ chức y tế uy tín như KDIGO, NKF (National Kidney Foundation) và WHO, đa số các ca suy thận mạn ở người trưởng thành (kể cả người trẻ) là do 3 yếu tố sau.
Thứ nhất là bệnh nền: Tăng huyết áp và đái tháo đường tuýp 2 - những bệnh vốn trước kia chỉ gặp ở người trung niên nay xuất hiện ngày càng nhiều ở người trẻ do lối sống thụ động, ăn uống nhiều đường, béo phì.
Các bệnh như viêm cầu thận, lupus ban đỏ, thận đa nang cũng góp phần âm thầm gây tổn thương thận.
Thứ hai là lối sống thiếu lành mạnh: Ăn mặn, ít uống nước, lạm dụng nước ngọt có ga, nhịn tiểu, ngủ ít, stress kéo dài… đều là các yếu tố gây hại cho thận.
Trong thời đại bận rộn, nhiều người trẻ không có thói quen vận động, lại thường xuyên tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn, nhiều muối tạo gánh nặng cho thận ngày qua ngày.
Thứ ba - cũng là vấn đề nghiêm trọng nhất - là lạm dụng thuốc và thực phẩm chức năng.
Thuốc giảm đau (như ibuprofen, aspirin), thuốc kháng sinh, thực phẩm bổ thận, giảm cân, làm đẹp… nếu dùng không có chỉ định y khoa đều có thể gây viêm thận kẽ, hoại tử ống thận. Nhiều ca suy thận cấp đã xảy ra chỉ vì dùng vài viên thuốc đông y mua qua mạng.
Hậu quả của suy thận không dừng lại ở sức khỏe. Người bệnh suy thận phải chạy thận nhân tạo 3 buổi/tuần, mỗi buổi 4-5 tiếng, kèm theo đó là chi phí điều trị lớn hàng năm, chưa kể ảnh hưởng đến công việc, tinh thần và khả năng sinh sản.
Khi biết mình suy thận, không ít bạn trẻ rơi vào trầm cảm vì cảm giác không thể làm việc được như trước, không đóng góp được nhiều rồi bị mất đi tương lai.
Bác sĩ Dương Minh Tuấn
Khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai
Nguồn PLO: https://plo.vn/nguoi-tre-25-30-tuoi-mac-benh-suy-than-man-ngay-cang-nhieu-post857199.html