Nguồn cung 'vàng sa mạc' của Iran cạn kiệt

Ảnh: Getty Images / mescioglu

Thị trường toàn cầu đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nghệ tây do thu hoạch kém ở Iran, nhà cung cấp gia vị lớn nhất thế giới, Financial Times đưa tin hôm thứ Ba, dẫn lời các nhà sản xuất và xuất khẩu địa phương. Saffron là loại gia vị đắt nhất thế giới, nổi tiếng với hương thơm tinh tế, hương vị riêng biệt và màu sắc rực rỡ.

Theo báo cáo, sản lượng năm nay ở Iran, nơi cung cấp hơn 90% nhu cầu nghệ tây của thế giới, dự kiến sẽ thấp hơn một nửa so với sản lượng năm 2022.

Ali Shariati-Moghaddam, giám đốc điều hành của Novin Saffron, nhà sản xuất và xuất khẩu hàng đầu của Iran chia sẻ : “Tổng sản lượng dự kiến sẽ giảm xuống khoảng 170 tấn từ mức gần 400 tấn so với năm ngoái".

Các nhà sản xuất và thương mại đổ lỗi cho việc thu hoạch kém là do thời tiết thay đổi và tình trạng thiếu nước. Theo Mojtaba Payam-Asgari, người đứng đầu sàn giao dịch nghệ tây Torbat-e Jam, nhiệt độ cực thấp vào mùa đông năm ngoái, sau đó là mùa xuân rất khô và nóng và mùa hè đã tàn phá cây trồng. Tình hình càng trở nên trầm trọng hơn khi hàng nghìn giếng dùng để tưới tiêu đã cạn kiệt hoàn toàn.

Các chuyên gia cảnh báo rằng tình hình có thể trở nên tồi tệ hơn do biến đổi khí hậu, làm thay đổi các kiểu thời tiết.

“Iran dễ bị tổn thương hơn mức trung bình toàn cầu, đặc biệt là ở các khu vực khô cằn và bán khô cằn nơi thường để trồng nghệ tây… Lượng mưa đang giảm, lượng bốc hơi và nhiệt độ tăng cao, ” Mohammad Darvish, một nhà bảo vệ môi trường người Iran, chia sẻ với Reuters.

Theo các nhà cung cấp, giá nghệ tây đã tăng gấp đôi kể từ năm ngoái, lên tới 1.400 USD/kg tại thị trường nội địa Iran và lên tới 1.800 USD/kg ở thị trường nước ngoài. Điều này đã ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu gia vị của Iran.

“ Nhiều đại lý Trung Quốc bị sốc trước sự tăng giá và bỏ đi. Họ sẽ phải trả giá cao hơn nữa nếu quay trở lại vì có rất ít sản phẩm thu hoạch và các kho hàng trống rỗng ”, Payam-Asgari của sàn giao dịch Torbat-e Jam cảnh báo.

Trung Quốc là khách hàng nước ngoài lớn nhất của nghệ tây Iran, chiếm 45% tổng lượng xuất khẩu. Những người mua lớn khác bao gồm các nước Ả Rập, Tây Ban Nha và Ý, nơi nghệ tây được sử dụng trong nhiều món ăn.

Saffron khá kén đất, chỉ trồng được tại một số nơi nhất định trên thế giới như Địa Trung Hải, Tây Nam Á là những vùng có thổ nhưỡng, khí hậu khô, ít mưa nhưng trong đất lại có nhiều độ ẩm. Theo ông Saleh Adibi, Đại sứ Iran tại Việt Nam, ‘Trong số các quốc gia sản xuất nhụy hoa nghệ tây, Iran là nước có sản lượng cao nhất (chiếm đến 80% tổng sản lượng toàn thế giới).”