Nguy cơ loạn thần vì thuốc lá điện tử

Vừa qua, tại Hội thảo cung cấp thông tin về phòng, chống tác hại của thuốc lá do Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức, PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), cho biết thuốc lá điện tử có chứa nicotin là một hóa chất gây nghiện cao.

Nicotin trong thuốc lá điện tử ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của thanh, thiếu niên như làm suy yếu sự trưởng thành não bộ của thanh, thiếu niên với những hậu quả ngắn hạn và hậu quả lâu dài, trong đó là nghiện, rối loạn nhận thức và cảm xúc, giảm khả năng học tập và rối loạn tâm thần.

Thầy thuốc Bệnh viện Bạcch Mai khám cho một bệnh nhân trẻ bị rối loạn tâm thần do dùng thuốc lá điện tử, tháng 8/2023. Ảnh: Minh An

Theo Thạc sĩ Vũ Văn Hoài, Phòng Sử dụng chất và Y học hành vi, Viện Sức khỏe Tâm thần thuộc Bệnh viện Bạch Mai, gần đây, bệnh nhân tới khám sức khỏe tâm thần có liên quan đến thuốc lá điện tử gia tăng, trong đó nhiều trường hợp chỉ 13-14 tuổi đã có thời gian dài sử dụng thuốc lá điện tử.

Vị bác sĩ cho biết có bệnh nhân chỉ 13 tuổi đến khám với biểu hiện rối loạn tâm thần sau khi hút thuốc lá điện tử chứa tinh dầu cần sa. Các bác sĩ cũng tiếp nhận nhiều bệnh nhân vào điều trị các triệu chứng rối loạn hành vi. Khai thác tiền sử bệnh, các bệnh nhi đều cho biết có dùng thuốc lá điện tử. Một số học sinh lớp 4, lớp 5 (9, 10 tuổi) đã hút và mang đến lớp chia cho các bạn.

Khó cai nghiện thuốc lá điện tử phối trộn đa chất

PGS Khuê cũng bày tỏ lo ngại về tình trạng sử dụng thuốc lá điện tử đang gia tăng trong lứa tuổi học sinh, sinh viên, đặc biệt là ma túy “núp bóng”, thuốc lá gây ảnh hưởng khôn lường đến sức khỏe của thế hệ thanh, thiếu niên.

Theo các chuyên gia, thuốc lá điện tử có hơn 20.000 hương liệu, hóa chất nên có thể bị lợi dụng để sử dụng ma túy thông qua việc phối trộn. Người sử dụng có thể tự ý tăng tỷ lệ nicotin quá mức hoặc thêm ma túy và các chất gây nghiện khác vào để sử dụng mà khó bị phát hiện.

Thực tế, nhiều người bệnh khi tới thăm khám tại Viện Sức khỏe tâm thần cho biết sử dụng nhiều chất khác (đa chất) trong thuốc lá điện tử, nên việc cai thuốc rất khó khăn. Điển hình là nam thanh niên 19 tuổi, ở Hà Nội, dùng nhiều thuốc lá điện tử có trộn tinh dầu cần sa, thuốc lắc. Anh hút liên tục cả năm, gần đây hay bồn chồn, khó ngủ, nên đã đến bệnh viện khám.

Bệnh nhân được chẩn đoán mắc hội chứng tâm thần do sử dụng đa chất và hội chứng lo âu. Sau thời gian điều trị, bệnh nhân xin ra viện, thầy thuốc nhận định khả năng bỏ hẳn là rất khó khăn.

Theo Tiến sĩ Lê Thị Thu Hà, Trưởng phòng Sử dụng chất và y học hành vi, Viện Sức khỏe tâm thần, không dễ cai ngay thuốc lá điện tử sử dụng đa chất, phải có quá trình điều trị kiên trì, tái khám đúng lịch, tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ cả về thuốc điều trị và liệu pháp tâm lý mới hi vọng thành công.

Theo các bác sĩ, nicotin có trong thuốc lá điện tử có khả năng gây phụ thuộc về mặt tâm thần. Nguy cơ sử dụng đa chất trong thuốc lá điện tử hiện rất lớn, giới trẻ sa đà vào sẽ bị lệ thuộc. Trẻ 10-15 não chưa hoàn thiện, hút thuốc lá điện tử thường xuyên và lâu dài dẫn đến vỏ não không hoàn thiện được nữa, cảm xúc trở lên rất bất ổn, khó từ chối các chất gây nghiện khác khi được mời sử dụng. Khi đó, các em rất dễ nghiện các chất gây nghiện khác.

Do đó, nếu không kịp thời ngăn chặn việc thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử, có thể dẫn đến việc trẻ chuyển sang sử dụng thuốc lá về sau này hoặc ít nhất dẫn đến một thế hệ những người trẻ tuổi nghiện nicotin và gặp phải những tác hại tiềm tàng trong tương lai.

Minh An