Nguy kịch sau khi bị cành cây đâm vào tay

Viện Y học Nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) đang điều trị cho 2 ca bệnh uốn ván nặng, trong đó có ca phải can thiệp mở khí quản do cứng hàm, chẹn ngực, suy hô hấp, nguy cơ tử vong cao.

Nguy hiểm đến từ vết thương ngoài da

Cụ thể, bệnh nhân nữ, 90 tuổi (Chương Mỹ, Hà Nội), khoảng 10 ngày trước nhập viện, bị cành cây tươi đâm vào cổ tay phải. Bệnh nhân tự dán cao, uống kháng sinh (không rõ loại) tự điều trị.

Sau đó, vết thương bị sưng tấy, chảy mủ, bệnh nhân làm sạch vết thương, lấy dị vật (cành cây) ra khỏi vết thương, vết thương khô dần.

Vài ngày sau, bệnh nhân xuất hiện đau vùng hàm phải, tay phải cử động kém, đi khám và được chẩn đoán theo dõi uốn ván.

Sau 4 ngày nhập viện, bệnh nhân xuất hiện tăng trương lực cơ, cứng hàm và biến chứng viêm phổi. Hiện, tình trạng người bệnh ổn định, viêm phổi đỡ, uốn ván đã qua giai đoạn nguy kịch.

Bệnh nhân nữ 90 tuổi mắc bệnh uốn ván do bị cành cây đâm vào tay. Ảnh: BVCC

Trường hợp thứ 2 là bệnh nhân nam 65 tuổi (Thái Bình). Cách vào viện 20 ngày, bệnh nhân bị ngã, đập tay vào miếng gỗ gây vết xước rách da khoảng 15cm ở cẳng tay phải, chảy máu nhiều.

Bệnh nhân tự xử trí rửa vết thương, sát khuẩn bằng Betadine, không khâu vết thương, không tiêm dự phòng uốn ván.

Khoảng 10 ngày sau, bệnh nhân xuất hiện đau cứng hàm, khó nói, yếu chân tay nên đi khám và được chẩn đoán theo dõi đột quỵ não. Sau đó, bệnh nhân được cho ra viện, tiếp tục tự theo dõi.

Tiếp đó, tình trạng cứng hàm tăng lên, co cứng tay chân nhiều, bệnh nhân đi khám lại và được chuẩn đoán uốn ván, được xử trí tiêm 14 ống huyết thanh uốn ván, an thần và chuyển viện đến Bệnh viện Bạch Mai.

Trong ngày nhập Viện Y học Nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân biến chứng co giật gồng cứng người dẫn đến chẹn ngực khó thở, suy hô hấp và được mở khí quản cấp cứu.

Hiện bệnh nhân đã tự thở, tình trạng giật gồng cứng giảm song vẫn tăng trương lực cơ.

Bệnh không lây nhưng dễ mắc, điều trị khó khăn

Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường, Viện trưởng Viện Y học Nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai, uốn ván là bệnh không lây truyền từ người sang người, nhưng diễn tiến rất nhanh và nguy hiểm.

Chỉ cần 1 vết trầy xước, vết đâm nhỏ không được xử trí đúng cách và tiêm phòng đầy đủ cũng có thể gây bệnh. Tỉ lệ tử vong rất cao nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

"Uốn ván là bệnh nhiễm trùng cấp tính nguy hiểm, gây ra bởi độc tố thần kinh của vi khuẩn Clostridium tetani - loại vi khuẩn tồn tại phổ biến trong môi trường đất, phân động vật, kim loại rỉ sét, gỗ mục... Độc tố này rất mạnh, xâm nhập vào máu và đi đến các xi-náp thần kinh - cơ, làm tăng mức độ kích thích dẫn truyền, gây co cứng cơ và co giật", PGS Đỗ Duy Cường nói.

Về triệu chứng lâm sàng, sau khoảng 1-2 tuần khi có vết thương, bệnh nhân sẽ xuất hiện các biểu hiện: Cứng hàm, khó nhai nuốt, diễn tiến cứng cơ, tăng trương lực cơ toàn thân, mức độ nặng co giật, toàn thân uốn cong, kèm theo khó thở, suy hô hấp, rối loạn thần kinh thực vật...

Các tình trạng trên nếu không được xử trí kịp thời bằng các biện pháp hồi sức tích cực sẽ nhanh chóng dẫn tới tử vong hoặc các biến chứng trên hệ tim mạch, hô hấp, tiết niệu, tiêu hóa, xương khớp.

Nam bệnh nhân bị bệnh uốn ván do ngã đập tay vào tấm gỗ. Ảnh: BVCC

Các đối tượng có nguy cơ cao bị mắc bệnh uốn ván có thể kể đến là nông dân; công nhân chưa được tiêm phòng uốn ván và tiếp xúc nhiều với đất, bùn, nước thải, môi trường chăn nuôi gia súc gia cầm, công trường; trẻ sơ sinh mà trong thời kỳ mang thai mẹ không tiêm phòng uốn ván.

Ngoài ra, uốn ván sơ sinh có thể bị lây truyền qua dụng cụ y tế không tiệt trùng khi cắt dây rốn cho trẻ. Đây là một thể rất nặng của bệnh uốn ván, tỉ lệ tử vong cao.

"Mỗi năm, Viện Y học Nhiệt đới tiếp nhận hàng chục ca uốn ván, phần lớn đến viện muộn do chủ quan. Đáng tiếc là đa số đều có thể phòng ngừa được bằng vaccine và xử trí đúng cách ngay từ đầu", ông Cường nói thêm.

Hiện nay, điều trị uốn ván đòi hỏi hồi sức tích cực, thở máy, sử dụng huyết thanh kháng độc tố, kháng sinh và kiểm soát cơn co giật. Quá trình này kéo dài, chi phí cao và tiềm ẩn nhiều biến chứng. Trong khi đó, việc phòng ngừa bằng tiêm chủng đầy đủ lại dễ dàng và hiệu quả lâu dài.

"Bệnh uốn ván không phải là bệnh truyền nhiễm lây lan, nhưng khi đã mắc thì diễn biến khó lường, đe dọa đến tính mạng trong thời gian ngắn. Vaccine là lá chắn hiệu quả nhất chống lại uốn ván. Chủ động tiêm phòng, xử trí đúng cách các vết thương nhỏ chính là tự bảo vệ mình và người thân", ông Cường nhấn mạnh.

THANH THANH