Nhà báo Mai Đức Thông - Tổng Biên tập Báo Tuyên Quang: Chúng tôi có một cuộc 'cách mạng' thay đổi nhận thức và cách làm

Chính xác là quyết tâm của cả tòa soạn

+ Từ đâu mà tinh thần đổi mới, sáng tạo và sự quyết liệt ấy được Tổng Biên tập quan tâm đến như vậy, thưa ông?

- Chuyển đổi số, làm báo đa phương tiện, phát hành báo đa nền tảng là xu thế tất yếu của báo chí hiện đại để phục vụ công chúng tốt nhất, nhanh nhất. Trong bối cảnh bùng nổ của các phương tiện truyền thông và chuyển đổi số hiện nay, sứ mệnh của báo chí nói chung, báo Đảng nói riêng là phải bảo đảm vai trò dẫn dắt, định hướng dư luận xã hội, giữ vững chủ quyền thông tin trên không gian mạng; đổi mới hiệu quả trải nghiệm của độc giả.

Chính vì vậy, chúng tôi xác định nếu chỉ tập trung làm báo in theo cách truyền thống sẽ không thực hiện đầy đủ được sứ mệnh của mình. Mặt khác, Tuyên Quang là địa phương miền núi, trình độ dân trí chưa cao như các thành phố lớn, nhưng lại rất giàu bản sắc văn hóa. Nếu thực hiện báo chí đa phương tiện, phát hành đa nền tảng, chú trọng nền tảng số sẽ đáp ứng tốt hơn yêu cầu tuyên truyền, không chỉ phục vụ các nhiệm vụ chính trị của tỉnh mà còn góp phần quảng bá hình ảnh Đất và Người Tuyên Quang.

Tổng Biên tập Mai Đức Thông.

+ Đổi mới báo in hướng đến chuyên sâu, báo điện tử theo hướng đa phương tiện, phát hành đa nền tảng đang là những bước đi sáng tạo để Báo Tuyên Quang phát triển mạnh mẽ. Ngoài sự quyết tâm rất lớn từ Ban biên tập (BBT), việc thay đổi cả một “bộ máy” chắc chắn là những nỗ lực không nhỏ của phóng viên, biên tập viên trong tòa soạn, thưa ông?

- Chính xác là quyết tâm của cả tòa soạn. Có thể nói, chúng tôi có một cuộc “Cách mạng” thay đổi nhận thức và cách làm. Ngày đầu mới thực hiện cuộc “lột xác” này, Báo gặp không ít khó khăn. Riêng việc đổi mới báo in theo hướng chuyên sâu, chúng tôi phải bắt đầu từ việc thay đổi cách thể hiện từng tác phẩm, từng trang báo, số báo. Còn đổi mới điện tử được bắt đầu từ việc sáng tạo các tác phẩm đa phương tiện.

Chúng tôi mời các nhà báo giàu kinh nghiệm từ các trường đào tạo báo chí, từ VTV, VOV và TTXVN tập huấn cách làm phóng sự truyền hình, podcast, làm các chương trình tọa đàm, đặc biệt là cách làm một chương trình truyền hình trực tiếp trên nền tảng số. Sau mỗi nội dung tập huấn, BBT đều giao chỉ tiêu cụ thể cho phóng viên thực hiện, cùng bàn cách làm. Trong đó, đặc biệt chú trọng vai trò người đứng đầu của mỗi bộ phận.

Đi con đường mới bao giờ cũng bỡ ngỡ, thậm chí có lúc chưa thành công, cũng có người ngại ngần muốn quay lại đường cũ. Nhưng quyết tâm làm từng việc một, nên mấy năm nay báo in của chúng tôi không còn tác phẩm viết theo báo cáo, không còn trang báo nhiều bài ít ảnh, các tin thời sự hầu hết đăng trên báo điện tử. Có 1 số báo trong tuần được chuyển thành số Cuối tuần, theo các chuyên đề riêng nên hấp dẫn hơn trước. Các số báo còn lại cũng được cấu trúc bằng các chuyên đề hoặc loạt bài, các phóng sự nên có nhiều thông tin và hấp dẫn hơn. Báo điện tử đã có các tác phẩm truyền hình, phát thanh; trong đó “đặc sản” là các chương trình truyền hình trực tiếp trên nền tảng số.

Với phương châm “độc giả ở đâu, Báo Tuyên Quang ở đó”, bên cạnh việc phát hành báo theo phương thức truyền thống qua Bưu điện, chúng tôi đã đẩy mạnh việc phát hành Báo Tuyên Quang trên các nền tảng xã hội như Facebook, Tiktok, Youtube, Zalo, tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ, khẳng định được vị thế của Báo Tuyên Quang trong lòng độc giả.

+ Rồi câu chuyện giao việc “đột phá, đổi mới” cho 17 đồng chí là như thế nào, thưa Tổng Biên tập?

- Câu chuyện giao việc “đột phá, đổi mới” là bắt nguồn từ việc chung của cả tỉnh. Từ các đồng chí trong BCH Đảng bộ tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, lãnh đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương đều đăng ký việc “đột phá, đổi mới”. Việc BBT giao các lãnh đạo từng bộ phận trong tòa soạn đăng ký việc “đột phá, đổi mới” chính là để tháo gỡ những điểm nghẽn trong tiến trình đổi mới sáng tạo, chuyển cơ quan báo in truyền thống sang cơ quan báo chí đa phương tiện, tác nghiệp đa phương tiện, phát hành đa nền tảng. Những đồng chí được giao việc “đột phá, đổi mới” đã thể hiện được tinh thần chủ động, sáng tạo và trách nhiệm cao với công việc. Do vậy, nhiều việc khó đã được giải quyết, chất lượng nội dung và hình thức của Báo Tuyên Quang ngày càng được nâng lên, được sự ghi nhận của độc giả.

Ban Biên tập Báo Tuyên Quang giới thiệu với các đồng nghiệp Báo Hải Dương về cách thức làm chương trình truyền hình trực tiếp.

Vừa làm vừa điều chỉnh thay vì chờ đợi được đầu tư thêm tiền và nhân lực

+ Được biết, từ năm 2020, báo Tuyên Quang đã thực hiện các chương trình “truyền hình trực tiếp” về đại hội Đảng bộ các cấp và nhiều sự kiện quan trọng tại địa phương. Cuối năm 2023, Báo lại được Hội Nhà báo Việt Nam mời là đơn vị duy nhất livestream trực tiếp sự kiện Hội thảo Quốc tế Asean tại Hà Nội… Một tòa soạn báo in Tuyên Quang truyền thống đã làm thế nào để có được những sản phẩm rất mới là các chương trình “truyền hình trực tiếp” như vậy, thưa ông?

- Quyết tâm chung của cả tòa soạn là không ngừng sáng tạo, vừa làm vừa điều chỉnh thay vì chờ đợi được đầu tư thêm tiền và nhân lực. Chính vì vậy, chúng tôi đã chủ động thực hiện chuyển đổi số trong phương thức và quy trình tác nghiệp lẫn quản lý tòa soạn. Một phần mềm quản lý được xây dựng để đổi mới quy trình xuất bản và minh bạch hóa các khâu đánh giá, nghiệm thu tác phẩm chỉ hết vài chục triệu đồng mà không chờ đợi Nhà nước đầu tư thêm thiết bị công nghệ, hạ tầng.

Mỗi chương trình truyền hình trực tiếp, chúng tôi sử dụng thiết bị livestream trị giá 500 triệu đồng thay cho xe màu nhiều chục tỷ của các đài truyền hình. Ngày đầu chưa có camera như hiện nay, chúng tôi quay bằng điện thoại thông minh. Ekip làm việc có 8 người, trong đó 1 người làm nhiều việc: đạo diễn kiêm kịch bản, MC kiêm phụ trách nhân vật và trực phản hồi trên fanpage, có lúc kiêm quay phim… Khi chưa có studio, chúng tôi thường tìm các nhà hàng, quán cafe có không gian phù hợp để thực hiện các chương trình Tọa đàm.

Với sự quyết tâm đó, từ năm 2020 đến nay, chúng tôi đã thực hiện hơn 170 cuộc truyền hình trực tiếp các sự kiện của tỉnh và các địa phương trong tỉnh. Nói chung, cơ quan báo in chuyển sang làm tác phẩm đa phương tiện thiếu thốn đủ đường. Nhưng thành công được là do cả tòa soạn đã thay đổi tư duy làm báo, đổi mới toàn bộ quy trình sản xuất nội dung, quy trình vận hành tòa soạn. Giờ nhìn lại, thì thấy đó là sự mạnh dạn và quyết tâm rất lớn, và không thể không làm.

+ Tôi vẫn nhớ về “phần thưởng đặc biệt” mà lãnh đạo tỉnh tặng riêng cho Báo Tuyên Quang đã góp phần không nhỏ giải quyết bài toán “thiếu thốn đủ đường”. Ông có thể chia sẻ thêm về câu chuyện này chứ?

- À đúng là có chuyện thú vị này. Đó là lần chúng tôi đạt giải C, giải Búa liềm vàng năm 2020. Cả tòa soạn phấn khởi, các đồng chí lãnh đạo tỉnh cũng rất vui. Trong cuộc làm việc của Thường trực Tỉnh ủy với Báo về chương trình công tác năm, chúng tôi có báo cáo một số khó khăn, trong đó có việc Báo chưa có studio để sản xuất các chương trình đa phương tiện. Các đồng chí Thường trực đã lắng nghe rất kỹ những đề nghị của Báo, biểu dương thành tích tham gia giải Búa liềm vàng và nói sẽ có phần thưởng động viên Báo. Chúng tôi liền ngỏ ý muốn phần thưởng là studio. Và như bạn thấy, chúng tôi đã có studio như hiện nay.

Sự quan tâm và phần thưởng rất thiết thực đó của tỉnh là nguồn khích lệ rất lớn, khiến 3 năm sau đó (2021, 2022, 2023) Báo Tuyên Quang liên tục đạt giải B Búa liềm vàng và nhiều giải báo chí khác.

+ Trân trọng cảm ơn ông!

Sông Mây (Thực hiện)