Nhà sản xuất xoay xở mở thị trường giữa 'bão' thương mại

Doanh nghiệp đẩy nhanh mở rộng thị trường xuất khẩu mới. Ảnh: LH

Chống chịu và mở rộng thị trường

Nhận thức rõ môi trường kinh doanh quốc tế ngày càng khó khăn, đặc biệt là thị trường xuất khẩu lớn ở Mỹ, nhiều doanh nghiệp đã chủ động triển khai các giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và đa dạng hóa thị trường.

Bà Võ Thị Liên Hương, Tổng Giám đốc Secoin, doanh nghiệp vật liệu xây dựng, chia sẻ rằng trong bối cảnh “bão thuế quan” và các rào cản thương mại toàn cầu gia tăng, Secoin đã tái cấu trúc chuỗi cung ứng, giảm tỷ lệ phụ thuộc vào thị trường Mỹ – vốn chiếm hơn 50% kim ngạch xuất nhập khẩu của công ty – bằng cách mở rộng sang châu Âu, Úc, Trung Đông, và hướng tới phân biệt sản phẩm qua chất lượng, không chỉ cạnh tranh bằng giá.

Sau khi Mỹ công bố mức thuế đối ứng cao, Secoin tập trung xây dựng liên kết quốc tế và phát triển sản phẩm độc đáo phù hợp thị hiếu khu vực. Công ty còn tích cực tham gia hội chợ tại Úc tiếp cận hơn 200 khách hàng tiềm năng và hướng tới thị trường Trung Đông, nơi có tiềm năng lớn về nhu cầu nghệ thuật, cá nhân hóa cao.

Trong lĩnh vực dệt may, các doanh nghiệp như Việt Thắng Jeans đang gấp rút chuẩn bị các kế hoạch ứng phó. Việt Thắng Jeans, với khoảng 35% xuất khẩu sang Mỹ, theo Chủ tịch HĐQT Phạm Văn Việt, đã tích cực xúc tiến thị trường mới như Canada và Úc, đồng thời tìm nguồn nguyên liệu thay thế từ Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan để tránh bị đánh thuế cao của Mỹ.

Cũng dự báo sẽ gặp khó tại Mỹ từ quí 3, Dệt may Thành Công đã chủ động mở rộng sang các thị trường EU, các nước trong hiệp định CPTPP, Trung Đông, Nam Mỹ để bù đắp.

Lãnh đạo Vinatex nhấn mạnh việc kiểm soát chuỗi cung ứng, hồ sơ xuất xứ rõ ràng là chìa khóa giữ vững thị phần và tránh rủi ro pháp lý.

Ngành gỗ cũng không nằm ngoài xu hướng này. Công ty Phú Tài tập trung vào thị trường nội địa, đồng thời hướng đến Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu. Một số doanh nghiệp đồ gỗ còn cho hay bên cạnh mở thị trường mới, họ còn có chiến lược mở nhà máy tại các quốc gia có mức thuế thấp hơn như Mexico, Colombia nhằm giảm thiểu rủi ro từ thuế quan Mỹ.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, ông Lư Nguyễn Xuân Vũ, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Xuân Nguyên đã chuyển hướng sang Đông Nam Á và nâng cấp công nghệ để duy trì khả năng cạnh tranh khi bị Mỹ áp thuế chống bán phá giá lên đến 60%.

Chia sẻ về các thách thức, Chủ tịch Tập đoàn Intimex, ông Đỗ Hà Nam, cho biết, các đơn hàng từ Mỹ đang chững lại do tâm lý chờ đợi kết quả đàm phán thuế. Công ty đang đẩy mạnh xuất khẩu sang châu Âu, Trung Đông và các khu vực có FTA với Việt Nam, dù đối mặt với các tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe và chi phí logistics cao.

Các ngành như thực phẩm và lương thực cũng nhận thức rõ tầm quan trọng của việc đa dạng hóa thị trường. Chủ tịch Hội Lương thực Thực phẩm TPHCM, bà Lý Kim Chi, nhấn mạnh rằng chính sách thuế quan và bảo hộ của các quốc gia ảnh hưởng lớn đến xuất khẩu.

Ngành thực phẩm còn có vai trò như “lá chắn mềm” duy trì sản xuất, việc làm và chuỗi giá trị nông nghiệp. Bà đề xuất mở rộng thị trường thực phẩm Halal sang các nước Hồi giáo, chú trọng chuyển đổi xanh, số hóa và tiêu chuẩn ESG để tạo ra sản phẩm khác biệt, có giá trị gia tăng cao.

Làm mới thị trường nội địa

Trong bối cảnh quốc tế nhiều biến động, thị trường nội địa Việt Nam với hơn 100 triệu dân đang được xem là đích đến tiềm năng cho các doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp đang chuyển hướng từ xuất khẩu sang tiêu thụ trong nước, đa dạng hóa sản phẩm, đẩy mạnh marketing và mở rộng kênh phân phối.

Chẳng hạn, ngành gỗ – một trong những ngành xuất khẩu chủ lực – đã chứng kiến nhiều doanh nghiệp muốn chuyển hướng sang thị trường nội địa khi gặp khó trong xuất khẩu. Công ty Minh Phát 2, với hơn 90% sản phẩm xuất khẩu sang Mỹ, đã có chiến lược quay về thị trường nội địa, khai thác tiềm năng của hơn 100 triệu dân, đồng thời mở rộng thị trường xuất khẩu qua các FTA để hưởng ưu đãi thuế.

Biti's đẩy mạnh thị trường khi ra mắt nhãn hiệu Helio cho tuổi "teen".

Trong lĩnh vực may mặc, thương hiệu VitaJeans đang hoạch định chiến lược nâng tỷ trọng doanh thu nội địa từ 3-4% lên 7-8%, đặc biệt chú trọng đẩy mạnh kinh doanh qua thương mại điện tử. Ông Phạm Văn Việt, nhấn mạnh rằng việc thúc đẩy đầu tư công và các chính sách như Nghị quyết 68/NQ-TW về kinh tế tư nhân... sẽ tạo nền tảng vững chắc để người tiêu dùng trong nước tự tin mua sắm, giúp doanh nghiệp tiêu thụ hàng hóa tốt hơn.

Các doanh nghiệp như Dệt may Thành Công cũng chủ động đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao năng suất, tối ưu hóa chi phí và đặc biệt chú trọng phát triển thị trường nội địa. Họ đầu tư mạnh vào thiết kế (ODM), nghiên cứu phát triển (R&D), công nghệ sản xuất và xây dựng các thương hiệu như Who Are You dự kiến sẽ có mặt tại thị trường Việt Nam trong năm nay, nhằm đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng trong nước.

Hay như Biti’s dù đánh giá tình hình kinh doanh rất khó nhưng vẫn kiên định với mục tiêu tăng trưởng hai con số. Để đạt được mục tiêu, Biti's không ngừng mở rộng khai thác thị trường nội địa, trong đó vừa cho ra mắt nhãn hàng Helio dành cho nhóm tuổi "teen" (10-15), nhằm mở rộng tệp khách hàng và đón đầu các đơn hàng mới.

Theo bà Nguyễn Hải Ngọc, Giám đốc Marketing của Biti’s, Helio là bước đi chiến lược hướng đến nhóm khách hàng trẻ với hàng triệu học sinh, dựa trên nền tảng uy tín thương hiệu 43 năm và niềm tin của phụ huynh cùng các em nhỏ.

Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt, phát triển thị trường nội địa là chìa khóa để doanh nghiệp duy trì và mở rộng quy mô. Ông Nguyễn Thanh Tân, Chủ tịch BrainGroup, nhấn mạnh cần xây dựng chiến lược sản phẩm rõ ràng, dựa trên hiểu biết sâu về thị trường và khách hàng mục tiêu.

Thị trường tiêu dùng nội địa đóng vai trò trung tâm, góp phần lớn vào tăng trưởng kinh tế và dự kiến tiếp tục phát triển mạnh. Ông Lê Kim Tú, Giám đốc Rạng Đông, cho rằng giới trẻ Gen Z – năng động, đòi hỏi cao về trải nghiệm – sẽ định hình xu hướng tiêu dùng mới. Do đó, doanh nghiệp cần đổi mới, chú trọng cá nhân hóa, shoppertainment, đa kênh và tiêu dùng bền vững để chinh phục nhóm khách hàng này.

Ông Lê Duy Cường, Phó Tổng giám đốc Mỹ phẩm Sài Gòn, nhấn mạnh người tiêu dùng trẻ coi trọng minh bạch, bền vững và chất lượng thực của sản phẩm hơn nguồn gốc doanh nghiệp. Các doanh nghiệp Việt cần hiểu rõ hành vi tiêu dùng để cá nhân hóa sản phẩm, tạo trải nghiệm phù hợp, cạnh tranh bằng giá trị thực hơn là giá cả.

Thị trường bán lẻ Việt Nam năm 2024 đạt hơn 190 tỉ đô la, tiếp tục tăng trưởng mạnh. Đây là thời điểm vàng để hàng Việt vươn lên khẳng định vị thế trong lòng người tiêu dùng trong nước.

Chìa khóa thành công là tăng cường nội lực, đầu tư đúng hướng và mở rộng thị trường trong và ngoài nước. Đây sẽ là nền tảng để doanh nghiệp Việt vượt qua thử thách, tận dụng cơ hội và phát triển bền vững.

Lê Hoàng