Nhà Trắng: 3 công dân Mỹ bị Trung Quốc giam giữ được trả tự do
Những người này, gồm Mark Swidan, Kai Li và John Leung, đã bị giam giữ trong nhiều năm qua, với các cáo buộc nghiêm trọng như buôn bán ma túy và làm gián điệp.
Bức hình công dân Mỹ Kai Li. Ảnh: Denverpost
Trong một động thái hiếm hoi, Trung Quốc đã trả tự do cho ba công dân Mỹ, theo thông báo từ Nhà Trắng hôm 27/11. Những người này, gồm Mark Swidan, Kai Li và John Leung, đã bị giam giữ trong nhiều năm qua, với các cáo buộc nghiêm trọng như buôn bán ma túy và làm gián điệp.
Sự kiện này đánh dấu một bước ngoặt đáng chú ý trong quan hệ ngoại giao giữa Mỹ và Trung Quốc, trong bối cảnh chỉ còn vài tuần trước khi chính quyền Tổng thống Joe Biden chuyển giao quyền lực.
Những câu chuyện sau song sắt
Mark Swidan, một doanh nhân người Mỹ, đã bị kết án tử hình tại Trung Quốc với cáo buộc liên quan đến ma túy, dù không có bằng chứng vật chất nào rõ ràng. Ông Kai Li, một người nhập cư Trung Quốc, bị bắt vào năm 2016 và nhận án 10 năm tù vì cáo buộc cung cấp thông tin mật cho Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI). Trong khi đó, John Leung, một người Mỹ gốc Hoa, nhận án tù chung thân vào năm ngoái với lý do làm gián điệp. Tất cả đều được Bộ Ngoại giao Mỹ coi là "bị giam giữ sai trái".
Hành trình của họ không chỉ là những năm tháng sau song sắt, mà còn phản ánh một mảng tối trong quan hệ Mỹ-Trung, nơi căng thẳng chính trị, thương mại lấn át mọi thứ.
Bước đột phá ngoại giao trong thời điểm nhạy cảm
Theo Nhà Trắng, việc thả người diễn ra sau nhiều năm nỗ lực đàm phán từ phía Mỹ, đặc biệt là các cuộc gặp cấp cao giữa ông Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Cuộc trò chuyện gần đây nhất bên lề hội nghị APEC tại Peru được cho là đóng vai trò quan trọng trong thỏa thuận này.
Tuy nhiên, thông tin từ tờ Politico cho rằng đây có thể là một phần của thỏa thuận trao đổi tù nhân. Dù Nhà Trắng chưa xác nhận chi tiết về việc liệu có công dân Trung Quốc nào được trả về hay không, động thái này vẫn là một tín hiệu tích cực trong bối cảnh quan hệ song phương đang trải qua giai đoạn đầy biến động.
Việc trả tự do cho ba công dân Mỹ cũng diễn ra trong thời điểm nhạy cảm, khi Tổng thống Joe Biden sắp kết thúc nhiệm kỳ và cựu Tổng thống Donald Trump chuẩn bị trở lại Nhà Trắng. Những căng thẳng thương mại, lời hứa áp thuế mạnh tay vào hàng hóa Trung Quốc của Trump, cùng lập trường cứng rắn với Bắc Kinh dự kiến sẽ khiến quan hệ giữa hai cường quốc này càng thêm phức tạp.
Động thái này có thể được xem như nỗ lực của Trung Quốc nhằm xây dựng nền tảng đối thoại trước khi Mỹ bước vào một giai đoạn lãnh đạo mới.
Trong bối cảnh căng thẳng giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới, việc thả tự do cho các công dân Mỹ không chỉ mang ý nghĩa nhân đạo mà còn là biểu tượng của sự cân bằng quyền lực và những toan tính ngoại giao. Đây có thể là bước đi đầu tiên để làm dịu mối quan hệ vốn bị đè nặng bởi các tranh chấp về thương mại, an ninh...
Sự kiện này cũng nhấn mạnh một thực tế rằng, dù bất đồng giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn rất sâu sắc, các cánh cửa đối thoại vẫn chưa hoàn toàn khép lại. Với ông Biden, đây là một chiến thắng nhỏ về mặt đối ngoại, thể hiện khả năng vận dụng các kênh ngoại giao để bảo vệ quyền lợi công dân. Nhưng với Bắc Kinh, đây có thể là một phép thử nhằm thăm dò cách chính quyền Mỹ mới sẽ đối xử với mình trong tương lai.
Việc ba người Mỹ được tự do là một cột mốc đáng nhớ, vừa thể hiện giá trị của ngoại giao, vừa phản ánh những áp lực và cơ hội trong mối quan hệ phức tạp giữa hai quốc gia. Trong tương lai gần, liệu đây có trở thành tiền đề cho một giai đoạn đối thoại tích cực hơn hay không vẫn còn là câu hỏi bỏ ngỏ. Nhưng ít nhất, với những gia đình chờ đợi ngày đoàn tụ, đó là một tia hy vọng đã trở thành hiện thực.
