Nhà văn Dương Bình Nguyên: Gió vẫn thổi qua những cánh rừng dữ liệu

Giải thưởng cho 15 năm lặng im

Chiều 11/11, Ban tổ chức Cuộc thi sáng tác tiểu thuyết, truyện và ký lần thứ V do Bộ Công an và Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp tổ chức công bố kết quả chung cuộc. Trong 132 tác giả và 140 bản thảo gửi dự thi, nhà văn Dương Bình Nguyên (hiện là Trưởng Ban Chuyên đề, Truyền hình Công an nhân dân - ANTV) được xướng tên ở giải A thể loại tiểu thuyết với Gió vẫn thổi giữa rừng nhiệt đới.

Cùng hạng mục này, Ban tổ chức còn trao giải A cho Đối mặt của Tiến sĩ Phạm Quang Long và Chiều qua thị trấn của nhà văn Nguyễn Thu Hằng. Ở thể loại truyện ký, Cỏ xanh đời thép của Tống Phước Bảo được vinh danh giải A.

Nhà văn Dương Bình Nguyên (thứ 2 từ trái sang) nhận giải thưởng.

Nhà văn Nguyễn Bình Phương, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Chung khảo nhận xét chất lượng của cuộc thi năm nay tương đối cao, đặc biệt ở thể loại tiểu thuyết. Tuy thuộc loại hình sáng tác nhưng nhiều tác phẩm tham dự gây ấn tượng mạnh, tạo sự xúc động cho người đọc và vượt qua ranh giới sáng tác để tiệm cận tới tính chân thực, sống động của thực tiễn.

Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, nhà văn Nguyễn Quang Thiều khẳng định cuộc thi thành công cả về đề tài, ý tưởng, độ sâu sắc, thông điệp và chất lượng nghệ thuật của các tác phẩm. Theo ông, sự thành công này không chỉ đến từ khối lượng bản thảo đồ sộ mà còn bởi thái độ nghiêm cẩn của người viết khi bước vào “địa hạt linh thiêng”, nơi văn chương gặp gỡ lịch sử, lòng trung thành và những hy sinh thầm lặng.

Từ chiến trường mạng đến câu hỏi về nhân tính

Gió vẫn thổi giữa rừng nhiệt đới được xem là một trong những tiểu thuyết đầu tiên ở Việt Nam khai thác đề tài tội phạm dữ liệu - nơi cái ác không có khuôn mặt, chỉ tồn tại trong những chuỗi mã và giao dịch ảo. Tác phẩm theo chân Lãnh Hoàng Bách, Đường Hoa, Công Triện và Lưu Bạch Đàn trên hành trình bóc tách những “cái chết tự chọn” giữa đô thị, hé lộ một mạng lưới thao túng sinh trắc học và rửa tiền qua ví điện tử.

Phía sau mọi màn hình là bóng dáng của MrX - kẻ vô danh đại diện cho tội phạm thời đại dữ liệu. Không chỉ là tiểu thuyết hình sự, đây còn là ẩn dụ triết học về ký ức và đạo đức, nơi ánh sáng, rừng, gió và nước trở thành biểu tượng cho sự thật và cội nguồn.

Nhà văn Sương Nguyệt Minh, thành viên ban giám khảo đánh giá: “Gió vẫn thổi giữa rừng nhiệt đới là tiểu thuyết khác biệt, tươi xanh và đột phá. Tội phạm ở đây không tên, không mặt, chỉ hiện hữu qua dấu vết dữ liệu. Cấu trúc truyện phân mảnh, nhiều tầng, phá vỡ kiểu kể tuyến tính. Tác phẩm đã làm cho cuộc thi năm nay khác biệt và tươi sáng hơn”.

Nhà văn Dương Bình Nguyên.

Người viết thầm lặng

Trước Gió vẫn thổi giữa rừng nhiệt đới, Dương Bình Nguyên từng là cây bút được yêu mến của nhiều thế hệ học sinh - sinh viên với các truyện ngắn trên báo Hoa Học Trò, Tuổi Trẻ, Thanh Niên, Tiền Phong... và 5 tập truyện ngắn như Làng nhan sắc, Hoa ẩn hương, Về lại thiên đường, Giày đỏ, Chuyện tình Paris… Những trang viết thời ấy trong trẻo, nhiều hoài niệm về tuổi trẻ, ký ức và tình yêu.

15 năm sau, anh trở lại với một giọng văn sắc lạnh, tỉnh táo nhưng vẫn đầy nhân hậu, phản chiếu những xung đột đạo đức và nỗi cô đơn của con người trong kỷ nguyên số. Sự trở lại này không chỉ là một dấu mốc cá nhân mà còn là tín hiệu cho sự chuyển mình của thế hệ nhà văn công an mới, những người đang mở rộng biên độ của văn học ngành ra khỏi khuôn khổ chiến công để đi sâu vào tâm lý, đạo đức và triết lý sống trong xã hội hiện đại.

Dương Bình Nguyên tên thật là Dương Văn Toàn sinh năm 1979 tại Thái Nguyên, tốt nghiệp Học viện An ninh nhân dân, hiện mang quân hàm Thượng tá, công tác tại Bộ Công an. Anh là minh chứng cho một thế hệ nhà văn mặc sắc phục vẫn viết, vẫn mơ và vẫn tìm cách để nhân tính được cất lên giữa những cơn gió của thời đại dữ liệu.
Duy Đức