Nhật Bản lại xả dự trữ để 'hạ nhiệt' giá gạo

Ảnh minh họa - Ảnh: Bloomberg.

Nhật Bản sẽ bán thêm gạo từ dự trữ quốc gia ra thị trường, với giá bán cố định, nhằm giảm nhiệt cơn sốt giá gạo đang diễn ra ở nước này. Quyết định này được công bố bởi tân Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Nhật Bản Shinjiro Koizumi trước thềm cuộc bầu cử dự kiến diễn ra trong mùa hè năm nay.

Hãng tin Bloomberg dẫn thông tin từ Bộ Nông nghiệp Nhật Bản cho hay Chính phủ nước này đang có kế hoạch xả thêm 300.000 tấn gạo từ dự trữ quốc gia, với mức giá bán buôn cố định là khoảng 10.000 yên/60 kg. Việc xả dự trữ này được nhận định sẽ kéo giá gạo bán lẻ giảm một nửa còn khoảng 2.000 yên/5 kg từ mức 4.268 yên/5 kg hiện nay - theo Bộ Nông nghiệp Nhật.

“Không thể đáp ứng nhu cầu của người dân nếu chúng ta tiếp tục cách làm như cũ”, ông Koizumi phát biểu ngày 26/5, cho biết Chính phủ Nhật sẽ từ bỏ phương pháp cũ là bán ra gạo dự trữ thông qua hình thức đấu giá cạnh tranh. Gạo được bán với mức giá cố định rẻ hơn có thể sẽ bắt đầu có mặt trên thị trường vào đầu tháng 6, vị Bộ trưởng cho biết.

Nỗ lực kiểm soát cơn sốt giá gạo - loại lương thực chính của Nhật Bản - đã được Tokoyo đẩy mạnh trong một năm qua. Việc cử tri Nhật đương đầu với chi phí sinh hoạt gia tăng trước thềm cuộc bầu cử Thượng viện vào tháng 7 có thể sẽ gây thêm tổn thất đối với Chính phủ thiểu số của Thủ tướng Shigeru Ishiba. Trong một cuộc bầu cử sớm diễn ra vào năm ngoái, Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền đã hứng thất bại dẫn tới mất đa số ghế trong Quốc hội.

Tỷ lệ ủng hộ ông Ishiba gần đây đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ khi ông nhậm chức vào tháng 10 năm ngoái, trong bối cảnh chi phí sinh hoạt tăng cao đang là một vấn đề lớn đối với cử tri Nhật. Giá gạo ở nước này trong tháng trước tăng 98,4% so với cùng kỳ năm ngoái, mức tăng mạnh nhất kể từ khi dữ liệu bắt đầu được ghi lại vào thập niên 1970.

“Nhiệm vụ cấp bách nhất vào lúc này chắc chắn là bình ổn giá gạo, cũng như đảm bảo gạo có giá phải chăng sẽ đến được tay người tiêu dùng một cách nhanh nhất có thể”, ông Koizumi nói. Ông cũng cho biết Bộ Nông nghiệp Nhật Bản sẽ thành lập một lực lượng khoảng 500 người trên toàn quốc để triển khai các biện pháp ổn định giá cả.

Từ tháng 3 đến nay, Chính phủ Nhật Bản đã xả hơn 200.000 tấn gạo từ dự trữ gạo quốc gia vốn dành cho các tình huống khẩn cấp như thiên tai, nhằm kéo giá gạo trong nước xuống. Tuy nhiên, chỉ khoảng 11% trong số gạo được xả từ dự trữ này được bán ra thị trường, và số còn lại bị găm giữ trong chuỗi cung ứng.

Giá gạo tăng đã trở thành một vấn đề nóng đối với công chúng Nhật Bản, vì chi phí sinh hoạt leo thang đang là một gánh nặng lớn đối với các hộ gia đình ở nước này. Vừa nhậm chức Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Nhật Bản, ông Koizumi đã đẩy mạnh việc thay đổi, sau khi người tiền nhiệm Tako Eto từ chức vì một pha “sảy miệng” lên quan đến gạo. Ông Eto đã làm dấy lên một làn sóng phản đối từ dư luận khi có ý nói rằng ông chưa bao giờ phải mua gạo vì được người ủng hộ cho tặng.

Theo số liệu công bố vào hôm thứ Sáu, lạm phát lõi của Nhật Bản trong tháng 4 cao nhất trong hơn 2 năm do giá thực phẩm tăng. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) lõi của Nhật - thước đo không tính giá thực phẩm tươi sống nhưng bao gồm giá dầu - đã tăng 3,5% so vơi cùng kỳ năm trước, cao hơn mức dự báo của giới phân tích là tăng 3,4% và tăng tốc từ mức 3,2% ghi nhận trong tháng 3.

Đây là mức tăng mạnh nhất của CPI lõi của Nhật kể từ lần tăng 4,2% ghi nhận vào tháng 1/2023, đồng thời kéo dài xu hướng cao hơn mục tiêu lạm phát 2% mà Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) đề ra. Trong hơn 3 năm qua, CPI lõi đã liên tục cao hơn mục tiêu này.

Nhà kinh tế Marcel Thieliant của công ty Capital Economics cho rằng lạm phát cao dai dẳng làm gia tăng khả năng BOJ có thêm một lần tăng lãi suất trong năm nay. “Quan điểm của chúng tôi là sự dai dẳng của lạm phát sẽ thuyết phục BOJ tăng lãi suất lần nữa vào tháng 10”, ông Thieliant nói với hãng tin Reuters.

Trước đó, trong một cuộc khảo sát do Reuters thực hiện từ ngày 7-13/5, phần lớn các nhà kinh tế được khảo sát dự báo BOJ sẽ giữ nguyên lãi suất cho tới cuối tháng 9, và một tỷ lệ thiểu số dự báo cơ quan này sẽ có một đợt tăng lãi suất trước cuối năm.

Bình Minh