Nhiều cơ sở giáo dục đại học giảm tỷ lệ, bỏ xét tuyển bằng học bạ

Tính đến thời điểm hiện tại, nhiều trường đại học đã công bố những điều chỉnh quan trọng trong phương thức tuyển sinh năm 2026, với xu hướng chung là bỏ/giảm xét tuyển học bạ và điều chỉnh lại các tổ hợp xét tuyển.

Theo thông tin đăng tải trên website Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2, các phương thức tuyển sinh đào tạo trình độ đại học hình thức chính quy năm 2026 của trường bao gồm:

Xét tuyển thẳng, ưu tiên xét tuyển theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo đối với tất cả các ngành.

Xét tuyển sử dụng điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông đối với tất cả các ngành.

Xét tuyển sử dụng kết quả học tập cấp trung học phổ thông (xét học bạ) đối với các ngành: Giáo dục Mầm non, Giáo dục Thể chất, Giáo dục Công dân, Sư phạm Tin học, Công nghệ thông tin, Khoa học vật liệu, Quản lý thể dục thể thao, Việt Nam học, Giáo dục học (dự kiến), Kinh tế chính trị (dự kiến).

Xét tuyển sử dụng kết quả kỳ thi độc lập năm 2026 của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 đối với tất cả các ngành.

Xét tuyển sử dụng kết quả kỳ thi độc lập của Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh đối với tất cả các ngành.

Bên cạnh đó, các ngành Giáo dục Mầm non, Giáo dục Thể chất và Quản lý thể dục thể thao sử dụng những phương thức tuyển sinh trên kết hợp với điểm thi năng khiếu do Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 tổ chức năm 2026.

Như vậy, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 bỏ phương thức xét học bạ đối với 17 ngành, trong đó có nhiều ngành hot như: Sư phạm Khoa học tự nhiên; Sư phạm Toán học; Sư phạm Ngữ văn; Sư phạm Vật lý, Sư phạm Hóa học; Sư phạm Lịch sử, Sư phạm Tiếng Anh; Sư phạm Lịch sử - Địa lý; Giáo dục tiểu học;...

Đồng thời, nhà trường bỏ xét điểm thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh và Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.

Nhà trường cũng lưu ý rằng, các phương thức tuyển sinh trên sẽ được cập nhật khi có các văn bản hướng dẫn tuyển sinh năm 2026 của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Năm 2026, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 bỏ phương thức xét kết quả học tập trung học phổ thông đối với 17 ngành đào tạo. Ảnh minh họa: Mộc Hương.

Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Thụ - Trưởng phòng, Phòng Đào tạo, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 cho hay: "Việc điều chỉnh các phương thức tuyển sinh của nhà trường dựa trên hai yếu tố chính. Thứ nhất là từ thống kê tuyển sinh của từng ngành trong những năm gần đây. Thứ hai là kết quả phân tích chất lượng học tập của sinh viên trúng tuyển bằng phương thức xét tuyển học bạ ở các khóa trước.

Những năm trước, khi chưa áp dụng bách phân vị để quy đổi, nhà trường dành khoảng 10% chỉ tiêu cho phương thức xét tuyển học bạ và chất lượng sinh viên trúng tuyển nhìn chung khá tốt. Tuy nhiên, từ năm 2025, khi không còn quy định phân bổ chỉ tiêu theo từng phương thức mà thay bằng quy đổi điểm sàn và điểm chuẩn đại học giữa các phương thức theo phương pháp bách phân vị, nhà trường khó kiểm soát được tỷ lệ sinh viên trúng tuyển bằng phương thức xét tuyển học bạ.

Vì vậy, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 quyết định chỉ duy trì phương thức này đối với một số ngành, nhằm đảm bảo cơ hội cho những thí sinh có hoàn cảnh khó khăn hoặc thuộc nhóm khó cạnh tranh bằng các phương thức xét tuyển khác".

Tại Trường Đại học Khoa học liên ngành và Nghệ thuật - Đại học Quốc gia Hà Nội, nhà trường thông báo không sử dụng học bạ để xét tuyển vào tất cả các ngành đào tạo năm 2026.

Những phương thức xét tuyển được dự kiến triển khai gồm: Xét tuyển bằng kết quả kỳ thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội; Xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông; Xét tuyển kết hợp điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông và thi năng khiếu; Xét tuyển kết hợp điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông và chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế; Xét tuyển thẳng và ưu tiên xét tuyển.

Về phía Trường Đại học Công thương Thành phố Hồ Chí Minh, theo chia sẻ của Thạc sĩ Phạm Thái Sơn - Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Truyền thông, nhà trường sẽ giảm dần tỷ lệ xét tuyển bằng phương thức xét học bạ theo lộ trình qua từng năm.

"Năm 2022, nhà trường dành 40-45% chỉ tiêu đối với phương thức xét tuyển học bạ. Đến năm 2025, tỷ lệ cho phương thức này giảm chỉ còn 15-20%. Dự kiến đến năm 2028 hoặc 2029, nhà trường sẽ bỏ hoàn toàn phương thức xét tuyển học bạ, thay thế bằng phương thức đánh giá năng lực tổng hợp, kết hợp nhiều yếu tố như học bạ trung học phổ thông, điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông và cả kết quả kỳ thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh nhằm đánh giá toàn diện năng lực học tập của thí sinh", Thạc sĩ Phạm Thái Sơn cho biết.

Cùng với đó, thầy Sơn thông tin, năm 2026, Trường Đại học Công thương Hồ Chí Minh giữ ổn định 5 phương thức xét tuyển gồm: xét kết quả kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông; xét kết quả học tập trung học phổ thông; xét kết quả kỳ thi đánh giá năng lực do Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức; xét tuyển thẳng theo quy chế tuyển sinh của Bộ Giáo dục và Đào tạo; xét tuyển theo kết quả bài thi đánh giá năng lực chuyên biệt của Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh kết hợp kết quả học tập trung học phổ thông theo tổ hợp môn tương ứng với từng ngành.

Đồng thời, nhà trường thực hiện quy đổi điểm theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, dựa trên thang bách phân vị.

Trong khi đó, tại Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh, xét tuyển học bạ không còn là phương thức tuyển sinh độc lập trong năm 2026.

Ngoài xét tuyển thẳng theo quy chế tuyển sinh của Bộ Giáo dục và Đào tạo, nhà trường sử dụng các phương thức xét tuyển gồm: xét kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông; xét kết quả thi đánh giá năng lực do Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức; xét kết quả học tập trung học phổ thông năm lớp 12 kết hợp thành tích nổi bật (nếu có).

Trong đó, thành tích nổi bật gồm: Đạt giải trong kỳ thi học sinh giỏi hoặc Olympic các môn văn hóa cấp tỉnh/thành phố trở lên (môn đạt giải thuộc tổ hợp xét tuyển); Đạt giải trong cuộc thi Khoa học – Kỹ thuật cấp tỉnh/thành phố trở lên (đề tài phù hợp với ngành xét tuyển); Học sinh trường chuyên; Học sinh đạt danh hiệu học sinh giỏi 3 năm trung học phổ thông; Học sinh thuộc các trường trung học phổ thông có chất lượng tốt; Học sinh thuộc top đầu các trường trung học phổ thông có ký kết hợp tác với Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh.

Giảng viên Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh tư vấn tuyển sinh cho học sinh. Ảnh: website nhà trường.

Tại Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên, theo thông tin đăng tải trên website, năm 2026, nhà trường bỏ xét tuyển bằng điểm V-SAT và điểm thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội.

Cụ thể, các phương thức tuyển sinh trong năm 2026 của trường gồm: xét tuyển thẳng; xét kết quả thi đánh giá năng lực của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội; xét tuyển theo kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông; xét tuyển kết hợp giữa kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông với điểm thi năng khiếu hoặc chứng chỉ quốc tế; xét chuyển học sinh hoàn thành chương trình dự bị đại học kết hợp thi năng khiếu đối với các ngành Sư phạm Âm nhạc, Giáo dục thể chất, Huấn luyện thể thao.

Tại Trường Đại học Nha Trang, nhà trường cũng không sử dụng phương thức xét kết quả học tập trung học phổ thông đối với tuyển sinh đại học hệ chính quy năm 2026.

Theo đó, nhà trường dự kiến tuyển 3.800 chỉ tiêu cho 71 chương trình đào tạo thuộc 50 mã ngành xét tuyển. Các phương thức tuyển sinh của trường gồm:

Xét tuyển thẳng và ưu tiên xét tuyển theo quy chế tuyển sinh của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Xét tuyển dựa vào điểm thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh và điểm thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội.

Xét tuyển dựa vào điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông.

Chia sẻ về xu hướng giảm dần và tiến tới bỏ phương thức xét kết quả học tập trung học phổ thông (xét học bạ), Phó Giáo sư, Tiến sĩ Tô Văn Phương - Trưởng phòng, Phòng Đào tạo, Trường Đại học Nha Trang đánh giá: "Đây là một thực tế nên được đặt ra trong bối cảnh thực tiễn hiện nay để đáp ứng được kỳ vọng của xã hội trong việc nâng cao chất lượng nguồn tuyển cũng như đảm bảo sự công bằng trong tiếp cận giáo dục đại học.

Thực tế, vừa qua Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã khảo sát các trường về việc bỏ xét tuyển học bạ. Tất nhiên, nếu trong tương lai, các điều kiện về đánh giá, kiểm định và quản trị chất lượng được hoàn thiện hơn và thực thi tốt, thì xu hướng này hoàn toàn có thể được điều chỉnh linh hoạt cho phù hợp".

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Tô Văn Phương - Trưởng phòng, Phòng Đào tạo, Trường Đại học Nha Trang. Ảnh: NVCC.

Bên cạnh đó, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Tô Văn Phương chỉ ra một số lý do có thể được đặt ra thảo luận về xu hướng siết chặt phương thức xét tuyển học bạ tại nhiều cơ sở giáo dục đại học, trong đó có Trường Đại học Nha Trang.

Thứ nhất, thực tế có sự thiếu đồng nhất trong đánh giá, cho điểm giữa các trường trung học phổ thông, có sự khác nhau giữa địa phương, vùng miền, nông thôn, thành thị… dẫn đến nhiều người đặt câu hỏi về sự công bằng trong tuyển sinh.

Ngoài ra, dư luận cũng đánh giá một số nơi có tình trạng lạm phát điểm, nới tay, hay làm đẹp trong đánh giá dẫn đến khó khăn khi so sánh tương quan và gây khó cho việc nhận định về kết quả giáo dục.

Thứ hai, trong bối cảnh tự chủ phải gắn với trách nhiệm giải trình, minh bạch trong tuyển sinh, đòi hỏi cần có phương thức thực sự chuẩn hóa. Do đó, không nên sử dụng xét tuyển học bạ là một phương thức hoặc chỉ nên coi đó là một thành tố cấu thành trong một phương thức xét tuyển kết hợp. Hoặc cần có quy định chặt chẽ hơn là học bạ cả 6 học kỳ trung học phổ thông...

Thứ ba, cân nhắc việc dùng các chứng chỉ ngoại ngữ, tin học quốc tế để cộng điểm. Năm 2026, Trường Đại học Nha Trang không cộng điểm cho thí sinh có chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế để bảo đảm công bằng trong tuyển sinh, vì nhiều học sinh ở vùng sâu, vùng xa hoặc có hoàn cảnh khó khăn không có điều kiện học ngoại ngữ hoặc thi chứng chỉ quốc tế. Nếu cộng điểm, sẽ tạo ra sự chênh lệch không đáng có giữa các nhóm thí sinh. Do đó, chứng chỉ chỉ được dùng để quy đổi điểm môn ngoại ngữ.

Mặt khác, ngoài việc bỏ xét tuyển học bạ, năm 2026, nhiều trường đại học cũng bỏ một số tổ hợp môn truyền thống như C00, A00… và thêm nhiều tổ hợp mới để phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Tại Trường Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội, nhà trường dự kiến bỏ xét tuyển tổ hợp D01 (Ngữ văn, Toán, Tiếng Anh) và B00 (Toán, Hóa học, Sinh học) khi xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông.

Nhà trường sử dụng ba tổ hợp gồm A00 (Toán, Vật lý, Hóa học), A01 (Toán, Vật lý, Tiếng Anh), X06 (Toán, Vật lý, Tin học) đối với hầu hết các ngành đào tạo; riêng hai ngành Công nghệ Sinh học và Công nghệ Nông nghiệp tuyển thêm bằng tổ hợp A02 (Toán, Vật lý, Sinh học).

Năm 2026, Trường Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội tiếp tục kiên định với chủ trương không sử dụng xét tuyển học bạ trong tuyển sinh. Ảnh: website nhà trường.

Trong khi đó, Học viện Biên phòng bỏ hai tổ hợp truyền thống là C00 (Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý) và A01 (Toán, Vật lý, Tiếng Anh). Nhà trường chỉ dùng ba tổ hợp xét tuyển ngành Biên phòng và Luật gồm C03 (Ngữ văn, Toán, Lịch sử), C04 (Ngữ văn, Toán, Địa lý) và D01(Ngữ văn, Toán, Tiếng Anh).

Về phía Trường Sĩ quan Chính trị, nhà trườngkhông còn sử dụng tổ hợp A00 (Toán, Vật lý, Hóa học) và C00 (Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý) để tuyển sinh năm 2026 mà thay bằng tổ hợp C01 (Ngữ văn, Toán, Vật lý), cùng các tổ hợp cũ gồm: C03 (Ngữ văn, Toán, Lịch sử), C04 (Ngữ văn, Toán, Địa lý) và D01 (Ngữ văn, Toán, Tiếng Anh).

Phương Thảo