Nhiều địa phương bứt tốc trong giải ngân vốn đầu tư công

Giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 trên bình diện cả nước vẫn chưa đạt như kỳ vọng. Nhiều địa phương, bộ, ngành còn gặp khó khăn trong giải phóng mặt bằng, hoàn thiện thủ tục pháp lý… Song giữa bức tranh chưa đồng đều ấy, vẫn có nhiều địa phương nổi lên là điểm sáng nhờ nỗ lực vượt khó và cách làm riêng phù hợp với thực tiễn.

Cách làm riêng tạo nên kết quả tốt

Theo Bộ Tài chính, đến hết tháng 8/2025, cả nước giải ngân được trên 409.174 tỷ đồng, đạt 39,9% kế hoạch và đạt 46,3% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Trong khi vốn ngân sách địa phương giải ngân đạt 58,3%, thì vốn ngân sách trung ương chỉ đạt 32,2%. Điều này cho thấy tiến độ vẫn còn chậm, đặc biệt ở các bộ, ngành trung ương và một số địa phương.

Nguyên nhân bao gồm thủ tục đầu tư rườm rà, vướng mắc trong giải phóng mặt bằng, giá vật liệu biến động, năng lực nhà thầu chưa đồng đều, sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng còn hạn chế. Bên cạnh đó, vai trò điều hành ở một số nơi vẫn chưa thực sự quyết liệt.

 Nguồn: Bộ Tài chính Đồ họa: PHƯƠNG ANH

Nguồn: Bộ Tài chính Đồ họa: PHƯƠNG ANH

Tuy nhiên, giữa bối cảnh đó vẫn có nhiều địa phương nổi lên là điểm sáng trong giải ngân vốn đầu tư công nhờ sự quyết liệt trong triển khai thực hiện và có nhiều cách làm riêng, phù hợp với thực tế.

Hà Tĩnh nằm trong nhóm các địa phương có tỷ lệ giải ngân cao hơn mức bình quân cả nước tính đến tháng 8/2025. Cụ thể, toàn tỉnh đã giải ngân được hơn 5.361 tỷ đồng, vượt 17,7% so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao và đạt 54,1% kế hoạch địa phương.

Để có được kết quả này, ngoài những giải pháp chung, tỉnh Hà Tĩnh đã có những cách làm riêng đó là tập trung chuẩn bị tốt các khâu từ đầu tư công từ cuối năm trước, giúp đẩy nhanh tiến độ giải ngân trong năm. Đồng thời, UBND tỉnh phân công trách nhiệm cụ thể cho từng sở, ngành, và địa phương để tạo cơ chế hoạt động hiệu quả.

Đặc biệt, lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh thường xuyên kiểm tra tiến độ các dự án và kịp thời xử lý các nhà thầu yếu kém, đảm bảo chất lượng công trình và tiến độ thi công.

Lấy đầu tư công làm động lực dẫn dắt tăng trưởng kinh tế, kích hoạt nguồn lực xã hội và cải thiện hạ tầng đô thị; đồng thời, đẩy mạnh công tác giải ngân là một trong những giải pháp quan trọng để đạt mục tiêu tăng trưởng GRDP cao trong quý III và IV/2025, TP. Hồ Chí Minh đã thành lập tổ công tác đặc biệt để tập trung tháo gỡ khó khăn và đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm. UBND thành phố yêu cầu các đơn vị phải cam kết tiến độ cụ thể cho công việc của mình và tổ chức giao ban theo tuần để giúp theo dõi sát sao tiến độ từng dự án. Đáng chú ý, TP. Hồ Chí Minh đã tập trung cao độ cho công tác giải phóng mặt bằng - một trong những điểm nghẽn chính cần tháo gỡ để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công.

Thước đo năng lực điều hành

Giải ngân vốn đầu tư công không chỉ là nhiệm vụ tài chính, mà còn là thước đo năng lực điều hành và sự quyết liệt trong tổ chức thực hiện. Chỉ khi chuẩn bị tốt, phân công rõ ràng và xử lý kịp thời các điểm nghẽn, mục tiêu giải ngân hiệu quả hoàn toàn có thể đạt được, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.

Với những giải pháp đã thực hiện, đến hết tháng 8/2025, TP. Hồ Chí Minh đã giải ngân được khoảng 51.500 tỷ đồng, đạt 43,3% kế hoạch vốn Thủ tướng giao. Đây là con số tương đối khả quan đối với thành phố có quy mô vốn được giao lớn nhất cả nước.

Đến cuối tháng 8, tỉnh Tây Ninh cũng nằm trong top các đại phương có tỷ lệ giải ngân cao nhất cả nước với trên 8.492 tỷ đồng đã được hấp thụ vào trong các dự án, công trình, đạt trên 53% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Kết quả này là minh chứng cho việc tỉnh đã xử lý nghiêm nhà thầu chậm tiến độ; điều chuyển vốn linh hoạt; ưu tiên các dự án trọng điểm cũng như thực hiện rà soát thường xuyên.

Tính đến hết tháng 8/2025, tổng giải ngân vốn đầu tư công của TP. Huế đạt gần 68% kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao (4.821 tỷ đồng), tương được với 3.268 tỷ đồng đã “được tiêu”. Kết quả này là sự phối hợp đồng bộ, hiệu quả các giải pháp mà TP. Huế đã tập trung thực hiện ngay từ đầu năm bao gồm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về đất đai và các dự án tồn đọng kéo dài nhằm thúc đẩy sản xuất kinh doanh, giải phóng nguồn lực và đạt mục tiêu tăng trưởng năm 2025.

Nhiều kinh nghiệm rút ra để tránh dồn việc vào cuối năm

Theo đánh giá từ Bộ Tài chính, các vướng mắc trong giải ngân vốn đầu tư công đã dần được tháo gỡ. Vậy nhưng, đều cùng một cơ chế, chính sách đó, có các địa phương đã bứt tốc lên với tỷ lệ giải ngân cao nhưng bên cạnh đó lại có địa phương giải ngân rất thấp. Vì thế, những kinh nghiệm được đúc kết từ những địa phương có kết quả tốt đó là cần có sự quyết tâm chính trị và vai trò người đứng đầu. Đồng thời, thực hiện phân bổ vốn linh hoạt, đúng trọng tâm, tránh dàn trải. Giám sát tiến độ thường xuyên, tổ chức giao ban thực chất để phát hiện và xử lý ngay các điểm nghẽn. Đặc biệt, cần chuẩn bị kỹ lưỡng từ khâu lập kế hoạch, phê duyệt chủ trương đầu tư, đến giải phóng mặt bằng và lựa chọn nhà thầu.

Dù giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 nhìn chung còn chậm so với kế hoạch, nhưng nhiều địa phương đã chứng minh rằng: nếu tổ chức tốt, điều hành quyết liệt, có sự chủ động và phù hợp với thực tiễn, thì mục tiêu giải ngân cao là hoàn toàn khả thi. Những điển hình như Hà Tĩnh, TP. Hồ Chí Minh, TP. Huế và Tây Ninh không chỉ góp phần thúc đẩy tăng trưởng địa phương mà còn tạo động lực lan tỏa khí thế tích cực trong công tác giải ngân của cả nước.

Để không phải “tất tả” vào cuối năm

Tránh tình trạng “đầu năm thong thả, cuối năm tất tả” vốn đã trở thành “chuyện thường ngày” trong giải ngân vốn đầu tư công trong suốt nhiều năm qua, vào ngày 11/9 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ra Công điện số

162/CĐ-TTg yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2025.

Tại Công điện, Thủ tướng đã rất kiên quyết khi yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phải xử lý nghiêm theo quy định các tập thể, cá nhân cố tình làm chậm tiến độ phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công. Đặc biệt Thủ tướng yêu cầu thay thế ngay những cán bộ, công chức, viên chức yếu kém, hạn chế về năng lực và trách nhiệm.

Ngay sau đó 1 ngày, Giám đốc Kho bạc Nhà nước (KBNN) đã ban hành Công điện số 13/CĐ-KBNN yêu cầu toàn hệ thống triển khai đồng loạt nhiều giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt nhằm bảo đảm tiến độ giải ngân, góp phần hoàn thành mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2025.

Tại công điện, KBNN đã đề ra các nhóm giải pháp trọng tâm để góp phần giải ngân nhanh nguồn vốn. Cụ thể, KBNN yêu cầu KBNN các khu vực chủ động phối hợp với UBND cấp tỉnh để kịp thời tháo gỡ các khó khăn trong công tác bàn giao, tiếp nhận dự án - đây vốn đang là điểm nghẽn ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân tại nhiều địa phương.

Đặc biệt, công điện của KBNN đã lưu ý các KBNN khu vực việc hỗ trợ các ban quản lý dự án trong hoàn thiện thủ tục thanh toán, mở tài khoản thanh toán tại cấp xã - khâu quan trọng giúp đẩy nhanh dòng vốn đến công trình.

Đồng thời, các KBNN khu vực cần tiếp tục hướng dẫn, khuyến khích các chủ đầu tư sử dụng dịch vụ công trực tuyến trong việc gửi hồ sơ giải ngân, góp phần hiện đại hóa quy trình, tăng tính minh bạch và giảm thiểu thủ tục hành chính.

KBNN cũng yêu cầu các KBNN khu vực báo cáo đầy đủ, chính xác, đúng thời hạn tình hình giải ngân định kỳ và đột xuất. Giám đốc KBNN các khu vực phải chịu trách nhiệm trước Giám đốc KBNN về tính chính xác của số liệu. Chủ động phát hiện vướng mắc trong thanh toán, chi trả vốn đầu tư công để xử lý trong phạm vi thẩm quyền hoặc kiến nghị cấp trên xem xét, chỉ đạo, bảo đảm không để tồn đọng hồ sơ không rõ lý do.

Vân Hà

Nguồn Thời báo Tài chính: https://thoibaotaichinhvietnam.vn/nhieu-dia-phuong-but-toc-trong-giai-ngan-von-dau-tu-cong-183354-183354.html