Nhiều doanh nghiệp chế biến thủy sản 'đói' nguồn nguyên liệu

Nhiều doanh nghiệp chế biến thủy sản tại Bà Rịa-Vũng Tàu phải nhập khẩu nguồn nguyên liệu để đáp ứng nhu cầu của thị trường. Ẩnh: Hoàng Nhị - TTXVN

Để giải quyết bài toán khó này, ngoài chú trọng đến dự trữ nguyên liệu, các doanh nghiệp chuyển hướng nhập nguồn nguyên liệu từ nước ngoài để đảm bảo hoạt động sản xuất.

Đơn hàng nhiều, song nguồn nguyên liệu thiếu đã ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất của Công ty cổ phần Chế biến và Xuất nhập khẩu thủy sản Bà Rịa-Vũng Tàu (Baseafood). Nguồn nguyên liệu trong tỉnh và trong nước chỉ đủ đáp ứng 40 đến 50% nhu cầu sản xuất của công ty.

Để bảo đảm kế hoạch sản xuất, Baseafood đã chủ động đầu tư kho lạnh để dự trữ nguồn nguyên liệu và cả nhập khẩu nguyên liệu từ nước ngoài. Trong năm 2025, Baseafood dự kiến sẽ cố gắng hoàn thành kế hoạch xuất khẩu khoảng 60 triệu USD.

Ông Nguyễn Công Huyên, Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Chế biến và Xuất nhập khẩu thủy sản Bà Rịa-Vũng Tàu cho biết: “Nguồn nguyên liệu thu mua trong tỉnh cũng như các tỉnh thành khác trong cả nước về để sản xuất của doanh nghiệp chúng tôi hiện nay vẫn chưa đáp ứng được các đơn hàng mà khách hàng mong muốn. Hiện nay để khắc phục việc thiếu nguyên liệu doanh nghiệp chúng tôi đã và đang tổ chức nhập khẩu nguyên liệu từ một số nước Đông Nam Á, một số nước châu Âu và một số quốc gia khác. Nguồn nguyên liệu nhập khẩu chúng tôi mới có thể đáp ứng được những đơn hàng đã ký kết với khách hàng nước ngoài”.

Trước đây, mỗi năm Công ty cổ phần Sản xuất Dịch vụ và Thương mại Thuận Huệ xuất khẩu khoảng hơn 960 tấn hàng thủy sản, các mặt hàng như cá bò, cá trai, cá chỉ, tôm... Tuy nhiên, năm 2024 sản lượng xuất khẩu đã bị giảm 1 nửa. Năm 2025 công ty cũng chỉ dám đặt ra mục tiêu tăng 20% so với năm 2024. Nguyên nhân chủ yếu là do công ty thiếu nguồn nguyên liệu đầu vào cho hoạt động chế biến. Mỗi năm công ty đã phải cho người lao động nghỉ 2 tháng vì không có nguyên liệu sản xuất.

Hiện nay, để tạo công ăn việc làm cho người lao động cũng như tăng thêm thu nhập cho doanh nghiệp, phía doanh nghiệp Thuận Huệ ngoài việc trữ đông nguồn nguyên liệu, còn đầu tư thêm dây chuyền chế biến thêm sản phẩm mực và trộn hấp cá để đa dạng sản phẩm, tăng tính cạnh tranh và tăng nguồn thu.

Bà Đồng Thị Huệ, Giám đốc Công ty cổ phần Sản xuất Dịch vụ và Thương mại Thuận Huệ chia sẻ: “Nguồn nguyên liệu là một bài toán nan giải cho doanh nghiệp. Lúc nào doanh nghiệp cũng phải dự trữ nguồn nguyên liệu trong kho, số lượng trữ lên đến 500 tấn để công nhân có hàng làm liên tục. Để doanh nghiệp có hàng xuất khẩu, tăng thu nhập, cũng như tạo công ăn việc làm liên tục cho công nhân, năm 2025 phía doanh nghiệp chúng tôi phải làm thêm sản phẩm chế biến từ con mực. Còn nếu vẫn duy trì các mặt hàng truyền thống như trước doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn về nguồn nguyên liệu, vì nguyên liệu ngày càng khan hiếm.

Toàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu hiện có 175 doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh chế biến thủy sản. Thời gian qua, nhiều sản phẩm chế biến từ thủy sản của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu từng bước chiếm lĩnh thị trường trong và ngoài nước, với các mặt hàng thủy sản chế biến chủ yếu như: surimi, cá, mực, bạch tuộc, ghẹ, cua…

Đầu năm luôn là thời điểm thuận lợi của ngành chế biến, thị trường nước ngoài đặt đơn hàng nhiều, nhưng đa phần các doanh nghiệp không dám ký nhiều đơn hàng, nguyên nhân một phần là do nguồn nguyên liệu thiếu. Thống kê của Sở Công Thương tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, 2 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu hàng thủy sản đạt 31.78 triệu đô, giảm 4,61% so với cùng kỳ năm 2024.

Mỗi năm, Bà Rịa-Vũng Tàu khai thác khoảng hơn 350.000 tấn thủy sản, nhưng vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu về nguyên liệu, khiến các doanh nghiệp chế biến thủy sản khó khăn xoay xở tìm nguồn nguyên liệu. Theo các doanh nghiệp chế biến thủy sản, nguyên nhân là do nguồn thủy sản cạn kiệt khiến sản lượng đánh bắt thấp; mặt khác chất lượng nguồn nguyên liệu không cao khiến nguồn nguyên liệu chế biến cũng bị ảnh hưởng.

Phương án nhập khẩu nguồn nguyên liệu để chủ động sản xuất, rồi dự trữ đã được nhiều doanh nghiệp áp dụng nhiều năm qua để ứng phó tình trạng thiếu nguồn nguyên liệu. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp còn áp dụng biện pháp tận thu để chế biến đa dạng các mặt hàng, nhằm gia tăng lợi nhuận. Tuy nhiên, đây vẫn chưa phải là giải pháp căn cơ và lâu dài.

Thiếu nguyên liệu đặt ra cho các doanh nghiệp bài toán khó và tiếc nuối nhiều đơn hàng khi thị trường xuất khẩu thủy hải sản ngày càng mở rộng. Điều này yêu cầu cần phải có chiến lược cho sự phát triển của ngành chế biến cũng như chiến lược phát triển nguồn thủy hải sản một cách cân bằng giữa cung và cầu. Các chính sách bảo vệ môi trường, bảo vệ tái tạo và phát triển nguồn lợi thủy sản phải được thực hiện song hành với phát triển nguồn thủy hải sản nuôi trồng chất lượng cao.

Hoàng Nhị/TTXVN