Nhiều 'rào cản' doanh nghiệp xuất khẩu trực tuyến

Bà Megan Lim, Giám đốc Chiến lược kinh tế Access Partnership (tổ chức nghiên cứu quốc tế về thương mại điện tử) cho biết, theo kết quả báo cáo "Cơ hội xuất khẩu trực tuyến tại Việt Nam" và các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSME) khai thác cơ hội xuất khẩu các sản phẩm ra toàn cầu thông qua thương mại điện tử cho thấy, năm 2023, giá trị xuất khẩu thương mại điện tử B2C của Việt Nam đạt 86 nghìn tỷ đồng (khoảng 3,5 tỷ USD). Dự kiến năm 2028, giá trị này sẽ tăng gấp 1,7 lần, đạt 145,2 nghìn tỷ đồng (khoảng 5,8 tỷ USD). Trong đó, các doanh nghiệp MSME đóng góp 25%.

Hiện, các doanh nghiệp MSME Việt Nam có nhiều thuận lợi và cả thách thức trong lĩnh vực thương mại điện tử xuyên biên giới. 93% doanh nghiệp tham gia khảo sát khẳng định không thể xuất khẩu nếu không thông qua nền tảng thương mại điện tử như Amazon Global Selling, Alibaba hay Ebay.

Các diễn giả tham gia hội thảo “Phát triển xuất khẩu trực tuyến”.

Trong khi đó 65% doanh nghiệp được khảo sát cho rằng, hơn một nửa doanh số thương mại điện tử B2C của doanh nghiệp đến từ thị trường nước ngoài và 50% kỳ vọng mức tăng trưởng trên 20% tổng doanh số thương mại điện tử bán lẻ của doanh nghiệp trong 5 năm tới.

Song 95% doanh nghiệp MSME Việt Nam được khảo sát cho biết, gặp khó khăn về tìm kiếm nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực thương mại điện tử xuyên biên giới. 95% doanh nghiệp được khảo sát cũng cho rằng họ thiếu hiểu biết về các quy định nhập khẩu qua thương mại điện tử tại thị trường nước ngoài và mong muốn được trang bị thêm kiến thức về quy định nhập khẩu của các thị trường kỳ vọng lớn như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc...

Các chuyên gia cho rằng, chi phí logistics cao, thiếu hụt nhân tài và hạn chế kiến thức về các thị trường nước ngoài là những rào cản lớn khiến doanh nghiệp MSME ngần ngại mở rộng đầu tư vào phát triển thương mại điện tử xuyên biên giới. Do đó, việc Bộ Công Thương đang khẩn trương xây dựng Dự thảo Quy hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2026-2030. Dự thảo đã đề xuất đưa xuất khẩu trực tuyến là một bộ phận quan trọng của phát triển thương mại điện tử với các mục tiêu, chính sách và giải pháp cụ thể để hỗ trợ cho doanh nghiệp MSME xuất khẩu trực tuyến, tạo động lực cho các doanh nghiệp MSME trong nước bắt tay vào đầu tư và phát triển để trở thành thương hiệu toàn cầu và gia nhập được vào chuỗi cung ứng.

Ông Đoàn Quốc Tâm, đại diện VECOM cho rằng, Việt Nam chuẩn bị bước qua giai đoạn khởi động của xuất khẩu trực tuyến. Năm 2025 là năm bản lề để từ năm 2026 xuất khẩu trực tuyến bước sang giai đoạn mới – giai đoạn cất cánh.

Theo đó, điều kiện đầu tiên là doanh nghiệp cần chủ động đầu tư nhân lực chất lượng cao, có năng lực sáng tạo sản phẩm độc đáo và xây dựng thương hiệu để đáp ứng nhu cầu của khách hàng trực tuyến ở nước ngoài. Tiếp đó, các cơ quan quản lý nhà nước nắm bắt xu hướng phát triển, coi xuất khẩu trực tuyến là một phần quan trọng của thương mại điện tử và đề xuất các chính sách, giải pháp cụ thể, hỗ trợ hiệu quả doanh nghiệp. Đề xuất đưa vào vận hành hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử.

Trân Trân