Nhóm công tác dữ liệu lớn của INTOSAI: Sứ mệnh và tầm nhìn hướng tới tương lai

Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn phát biểu tại Hội nghị INTOSAI WGBD lần thứ 8. Ảnh: TL

Tầm nhìn của INTOSAI WGBD trong kỷ nguyên dữ liệu lớn

Theo đánh giá của KTNN Trung Quốc - Trưởng Nhóm công tác INTOSAI WGBD, dữ liệu lớn đóng vai trò rất quan trọng trong thúc đẩy hiện đại hóa hệ thống quản trị quốc gia và năng lực quản trị quốc gia. Theo đó, mô hình của các SAI cũng đang được thay đổi cho phù hợp với xu thế mới.

Hiện nay, trong kỷ nguyên dữ liệu lớn, SAI có thể dựa vào khối lượng dữ liệu tổng thể khổng lồ, cũng như hiện thực hóa phương pháp kiểm toán “mẫu bằng tổng thể” chứ không còn là “chọn mẫu”. Bởi, dữ liệu đã và đang hỗ trợ rất nhiều cho công tác kiểm toán, giúp các SAI có dữ liệu kiểm toán, thực hiện phân tích kiểm toán, phát hiện ra các dấu vết kiểm toán và các vấn đề khả nghi khác cũng như tiếp nhận cảnh báo rủi ro.

Do đó, để chia sẻ kiến thức, dữ liệu lớn hiệu quả hơn, năm 2016, Nhóm công tác INTOSAI WGBD được thành lập với mục tiêu chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm về dữ liệu lớn với các SAI thành viên.

Một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của Nhóm công tác là tổng hợp những kiến thức, kinh nghiệm trong 8 năm qua, tập trung vào 4 nhóm công việc chính, gồm: Xây dựng khung lý thuyết cơ bản, đổi mới công nghệ kiểm toán, thông lệ kiểm toán dữ liệu lớn và đổi mới quản lý kiểm toán.

Nhiều dấu ấn và thành tựu phát triển

Nhìn lại hành trình phát triển và những thành tựu của Nhóm công tác, bà Tang Zhihao - KTNN Trung Quốc - cho biết, trong xu thế mạng lưới thành viên ngày càng mở rộng, INTOSAI WGBD vừa chào đón thành viên mới là SAI Azerbaijan và SAI Iran, cũng như có thêm quan sát viên mới là Cơ quan Sáng kiến phát triển của INTOSAI và SAI Malta. Như vậy, từ khi thành lập năm 2016 chỉ với 9 thành viên và một nước ủng hộ, tính đến tháng 9/2024, Nhóm công tác đã phát triển lên 43 thành viên và 6 quan sát viên trải rộng trên khắp các châu lục.

Dấu ấn phát triển đặc biệt của Nhóm công tác càng được thể hiện rõ qua các kỳ Hội nghị thường niên. Với chủ đề “Cơ hội và thách thức trong kỷ nguyên dữ liệu lớn”, Hội nghị lần thứ nhất tại Trung Quốc đã thu hút 13 diễn giả và sự tham dự của 19 thành viên, 1 quan sát viên. Hội nghị lần thứ hai về chủ đề “Các thông lệ và tình huống kiểm toán dữ liệu lớn” diễn ra tại Hoa Kỳ với 14 diễn giả và sự tham dự của 27 thành viên, 3 quan sát viên. Hội nghị lần thứ 3 được tổ chức tại Đan Mạch với 28 thành viên, 3 quan sát viên và 14 diễn giả trao đổi, thảo luận về “Những thay đổi về quản lý kiểm toán trong môi trường dữ liệu lớn”.

Tiếp đó, các kỳ Hội nghị lần thứ 4, 5, 6 đều được tổ chức theo hình thức trực tuyến về các chủ đề: “Đổi mới công nghệ kiểm toán”, “Kiểm soát chất lượng kiểm toán trong môi trường dữ liệu lớn”, “Cơ chế làm việc của kiểm toán dữ liệu lớn”, lần lượt thu hút sự tham dự của 33, 36 và 39 SAI thành viên, cùng 3-5 quan sát viên và 11-13 diễn giả.

Đáng chú ý, Hội nghị thường niên lần thứ 7 của Nhóm công tác được tổ chức tại Ai Cập đã thu hút 40 SAI thành viên và 5 quan sát viên cùng tham dự hội thảo, tọa đàm về chủ đề “Ứng dụng dữ liệu lớn trong kiểm toán”. Tại đây, KTNN Việt Nam đã trở thành thành viên chính thức của Nhóm công tác và đăng cai tổ chức Hội nghị lần thứ 8. Với quy mô 24 SAI thành viên và quan sát viên, đặc biệt số lượng diễn giả tham gia lớn nhất từ trước tới nay (gần 30 diễn giả có bài tham luận), KTNN Việt Nam vừa tổ chức thành công Hội nghị thường niên của Nhóm công tác về chủ đề “Quản trị dữ liệu - công cụ hiệu quả mới trong kiểm toán - từ góc độ chất lượng dữ liệu”.

Nâng cao năng lực phân tích dữ liệu lớn cho SAI

Tự hào chia sẻ về những kết quả đã đạt được, đại diện KTNN Trung Quốc nhấn mạnh, tất cả các công trình nghiên cứu mà Nhóm công tác đã xuất bản trong 5 năm qua là thực tiễn trên thế giới về kiểm toán dữ liệu lớn. Trong đó, ấn phẩm nghiên cứu tình huống I - “Thông lệ toàn cầu về kiểm toán dữ liệu lớn trong việc thúc đẩy phát triển bền vững”do Ban Thư ký WGBD biên soạn đã được xuất bản tại nhiều quốc gia như: Mỹ, Phần Lan, Trung Quốc… Ấn phẩm “Đổi mới công nghệ kiểm toán” do SAI Indonesia chủ trì cũng đã hoàn thành mục tiêu giúp các SAI nâng cao năng lực sử dụng các kỹ thuật phân tích dữ liệu lớn trong công tác kiểm toán. Còn ấn phẩm “Hướng dẫn thực hiện các hoạt động kiểm toán với phân tích dữ liệu” cũng được các SAI đánh giá cao thông qua việc tổng hợp, chia sẻ một số công cụ và công nghệ dữ liệu lớn sử dụng trong phân tích và kiểm soát rủi ro kiểm toán.

Đặc biệt, ấn phẩm thứ hai do Ban Thư ký WGBD biên soạn với chủ đề “Tổng quan về phát triển kiểm toán dữ liệu lớn do các SAI thực hiện từ năm 2016-2021” có sự tham gia của 18 SAI thành viên, được hoàn thành năm 2022, đã cung cấp nhiều kiến thức hữu ích cho các SAI. Thêm vào đó, để một lần nữa tổng hợp các kinh nghiệm và kiến thức về thực hiện kiểm toán dữ liệu lớn, Ban Thư ký WGBD đã tiếp tục ra mắt “Ấn phẩm nghiên cứu tình huống II” - 12 tình huống từ 10 SAI thành viên làm tài liệu tham khảo cho tất cả các thành viên của INTOSAI.

Theo kế hoạch công tác giai đoạn 2023-2025, Nhóm công tác sẽ thực hiện 3 dự án nghiên cứu lớn, gồm: “Ứng dụng dữ liệu lớn trong kiểm toán thực hiện ngân sách”, “Kiểm toán dữ liệu lớn trong an sinh xã hội và dịch vụ y tế”, “Trí tuệ nhân tạo trong quy trình kiểm toán”. Đến nay, các dự án đều đang tiến triển tốt và dự báo đến năm 2025, tất cả các dự án sẽ hoàn thành.

Đại diện Nhóm công tác INTOSAI WGBD nhấn mạnh, kế hoạch công tác của Nhóm trong mỗi giai đoạn đều gắn liền với chu kỳ Đại hội 3 năm/lần của INTOSAI. Thời gian tới, INTOSAI WGBD đặt mục tiêu sẽ làm phong phú các hình thức hoạt động, trọng tâm tập trung vào các hội nghị thường niên và báo cáo nghiên cứu, cũng như phát triển thành viên, tăng cường chia sẻ kinh nghiệm, nuôi dưỡng và đào tạo nhân tài./.

NHÓM PHÓNG VIÊN