NHTW Nhật Bản sẽ tăng thêm lãi suất vào cuối năm

Sẽ tăng tiếp lãi suất

Theo Biên bản cuộc họp chính sách diễn ra ngày 30-31/7, mặc dù một số thành viên của Hội đồng chính sách nhận định, lạm phát cơ bản vẫn chưa đạt mục tiêu 2% của BOJ, song những thành viên khác lại cho rằng kỳ vọng lạm phát đang tiến gần hoặc đã đạt 2%, cho thấy Hội đồng ngày càng nhận thức rõ hơn về áp lực lạm phát đang gia tăng.

Đáng chú ý, một thành viên được trích dẫn trong biên bản cuộc họp tháng 7 nói rằng: “Lãi suất chính sách của BOJ thấp hơn mức được coi là trung lập, với giá cả vẫn tương đối cao và chênh lệch sản lượng gần đây đang ở mức khoảng 0”. “Trong tình hình như vậy, BOJ nên đưa lãi suất chính sách về mức trung lập nếu có thể”, thành viên này nói thêm.

BOJ đã kết thúc chương trình kích thích kinh tế quy mô lớn kéo dài cả thập kỷ vào năm ngoái và tăng lãi suất lên 0,5% vào tháng 1 với quan điểm Nhật Bản đang trên đà đạt được mục tiêu lạm phát 2% một cách bền vững.

Mặc dù Thống đốc Kazuo Ueda đã phát tín hiệu sẵn sàng tiếp tục tăng lãi suất, nhưng ông nhấn mạnh sự cần thiết phải thận trọng do tác động dự kiến của thuế quan Mỹ đối với xuất khẩu của Nhật Bản và sự bất ổn của nền kinh tế Mỹ.

Tuy nhiên với việc Nhật Bản đã đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ trước khi cuộc họp chính sách tháng 7 của BOJ diễn ra, rủi ro này đã được giảm thiểu.

Đó chính là lý do mà một thành viên khác của Hội đồng cho biết, BOJ nên “tránh quá thận trọng và bỏ lỡ cơ hội” tăng lãi suất khi giá cổ phiếu đang phản ứng tích cực với thỏa thuận thương mại Mỹ - Nhật. Một số ý kiến khác cũng kêu gọi tăng lãi suất kịp thời, trong đó có một ý kiến cho rằng BOJ có thể thấy dư địa để tăng lãi suất trở lại vào cuối năm nay nếu tác động từ thuế quan của Mỹ không đáng kể.

Biên bản cũng cho thấy, các thành viên đã tranh luận rất nhiều về triển vọng lạm phát của Nhật Bản. Theo đó một thành viên cho rằng lạm phát vượt ngưỡng gần đây chủ yếu là do chi phí thực phẩm tăng đột biến tạm thời, tuy nhiên những người khác lại cảnh báo rằng lạm phát thực phẩm dai dẳng có thể đẩy lên, hoặc duy trì, nhận thức của công chúng về biến động giá trong tương lai.

Kỳ vọng BOJ sẽ tăng tiếp lãi suất càng được củng cố khi mà tại cuộc họp tiếp theo vào tháng 9, hai thành viên Hội đồng chính sách đã không đồng tình với quyết định giữ nguyên lãi suất ở mức 0,5% của BOJ, thay vào đó kêu gọi tăng lên 0,75%.

Tuy nhiên hiện vẫn chưa rõ thời điểm nào BOJ sẽ hành động.

Tháng 10/2025 hay tháng 1/2026?

Trả lời phỏng vấn với Reuters hôm thứ Tư (24/9), Seiji Adachi, cựu thành viên Hội đồng chính sách của BOJ cho biết, dựa trên cách tiếp cận tập trung vào rủi ro, BOJ có thể sẽ trì hoãn việc tăng lãi suất cho đến khoảng tháng 3 năm sau, khi có thông tin rõ ràng hơn về việc liệu tác động từ thuế quan có thể ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán tiền lương trong năm tới hay không.

Tuy nhiên ông cũng không loại trừ khả năng BOJ sẽ tăng lãi suất tại cuộc họp tiếp theo vào tháng 10, vì tăng trưởng kinh tế mạnh hơn dự kiến trong quý II có thể sẽ thúc đẩy dự báo tăng trưởng của hội đồng quản trị và giữ lạm phát quanh mức mục tiêu 2%.

“Một đợt tăng lãi suất thêm 25 điểm cơ bản sẽ không gây hại nhiều đến tăng trưởng vì chi phí vay vẫn sẽ ở dưới mức được coi là trung lập đối với nền kinh tế”, Adachi nói.

Theo ông, nếu BOJ tập trung nhiều hơn vào các rủi ro giảm triển vọng, khả năng họ sẽ không tăng lãi suất trong tháng 10 vì dữ liệu gần đây cho thấy một số điểm yếu trong xuất khẩu và lợi nhuận doanh nghiệp. “Nhưng nếu Hội đồng điều chỉnh tăng dự báo tăng trưởng và điều chỉnh dự báo hiện tại rằng lạm phát sẽ tạm thời giảm xuống dưới 2%, thì BOJ gần như không có lý do gì để trì hoãn việc tăng lãi suất”.

Trong dự báo kinh tế được công bố vào tháng 7, BOJ dự kiến nền kinh tế Nhật Bản sẽ tăng trưởng 0,6% trong năm tài chính hiện tại bắt đầu vào tháng 4 và 0,7% trong năm tài chính 2026. Trong khi lạm phát tiêu dùng cơ bản được dự kiến sẽ đạt 2,7% vào năm 2025 trước khi giảm xuống còn 1,8% vào năm 2026.

Theo Adachi, khảo sát kinh doanh "tankan" hàng quý của BOJ, dự kiến diễn ra vào ngày 1 tháng 10, cũng có thể ảnh hưởng đến quyết định của cơ quan này về việc có nên tăng lãi suất vào tháng tới hay không.

Lạm phát cơ bản của Nhật Bản, hiện ước tính khoảng 1,7%, có thể đạt mục tiêu 2% của BOJ nếu khảo sát tankan cho thấy kỳ vọng lạm phát 5 năm của các công ty tăng tốc lên 2,5% từ mức 2,3% trong khảo sát trước đó, ông nói.

“BOJ không cần phải vội vàng tăng lãi suất vì nguy cơ lạm phát vượt ngưỡng không cao”, Adachi nói. “Theo một cách nào đó, BOJ có toàn quyền quyết định thời điểm tăng lãi suất”.

Kết quả cuộc khảo sát so Reuters thực hiện trước cuộc họp chính sách tháng 9 của BOJ cũng cho thấy phần, lớn các nhà kinh tế dự kiến sẽ có thêm một đợt tăng lãi suất 25 điểm cơ bản nữa trong năm tài chính hiện tại. Nhưng những người được khảo sát lại có quan điểm khác nhau về thời điểm, tập trung vào tháng 10 và tháng 1 năm 2026.

Hiện thị trường dự đoán khoảng 50% khả năng BOJ sẽ tăng lãi suất tại cuộc họp chính sách tiếp theo vào ngày 29-30 tháng 10, khi cơ quan này cũng sẽ công bố dự báo tăng trưởng và lạm phát quý mới.

Hà Vy