Những ai nên tầm soát ung thư phổi?

Tôi có thói quen hút thuốc lá đã gần 15 năm, hiện tại sức khỏe vẫn bình thường, không có dấu hiệu về bệnh phổi. Tôi có nên đi tầm soát ung thư phổi không, thưa bác sĩ? (Quang Đại, 40 tuổi, ngụ Đồng Nai).

Trả lời

Theo thống kê của Tổ chức Ung thư Toàn cầu (GLOBOCAN) năm 2022, mỗi năm trên thế giới ghi nhận khoảng 19,4 triệu ca mắc mới ung thư và hơn 11 triệu ca tử vong. Tại Việt Nam, tỉ lệ mắc ung thư đang ở mức cao và tỉ lệ tử vong cao hơn mức trung bình của thế giới.

Đáng lưu ý, riêng về ung thư phổi, độ tuổi mắc tại Việt Nam đang có xu hướng trẻ hóa, trung bình trẻ hơn khoảng 10 năm so với thế giới, trong khi độ tuổi mắc bệnh phổ biến trên thế giới thường từ 65–70 tuổi.

Bên cạnh đó, tỉ lệ đột biến gen EGFR ở bệnh nhân ung thư phổi tại Việt Nam ở mức cao, khoảng 64%, cao hơn nhiều so với Âu – Mỹ (10–20%). Đây vừa là cơ hội cho các phương pháp điều trị nhắm trúng đích, vừa đặt ra không ít thách thức trong điều trị lâu dài.

Cần chủ động tầm soát ung thư phổi định kỳ hằng năm bằng CT liều thấp. Ảnh minh họa

Ung thư phổi thường diễn tiến âm thầm và hầu như không có triệu chứng rõ ràng, do đó không thể dựa vào biểu hiện lâm sàng để phát hiện sớm.

Với những người thuộc nhóm nguy cơ cao như người hút thuốc lá, người thường xuyên tiếp xúc với chất độc công nghiệp hoặc sinh sống trong môi trường ô nhiễm, cần chủ động tầm soát ung thư phổi định kỳ hằng năm bằng CT liều thấp, với chi phí đã được tối ưu và mức tiếp xúc bức xạ thấp.

Đối với người dân nói chung, đặc biệt từ 40 tuổi trở lên, việc khám sức khỏe tổng quát định kỳ được khuyến cáo nhằm phát hiện sớm bệnh, theo định hướng lấy phòng bệnh là chính.

Trong những năm gần đây đã có nhiều thay đổi tích cực trong điều trị ung thư phổi. Trước đây, thời gian sống trung bình của bệnh nhân ung thư phổi chỉ khoảng 6 tháng. Tuy nhiên, hiện nay tại Bệnh viện Chợ Rẫy, thời gian sống trung bình của người bệnh đã tăng lên khoảng 30 tháng, gấp 5 lần so với trước.

Không chỉ kéo dài thời gian sống, chất lượng sống của bệnh nhân cũng được cải thiện rõ rệt nhờ các phương pháp điều trị mới, như xạ phẫu não cho các trường hợp di căn não, cùng với các chương trình hỗ trợ hóa trị và hoạt động của câu lạc bộ bệnh nhân.

TS.BS Lê Tuấn Anh, Giám đốc Trung tâm Ung bướu Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM)

THẢO PHƯƠNG (Ghi)