Những cây trồng chủ lực, tạo bệ phóng thoát nghèo ở Yên Sơn

Đặc biệt, các HTX tiêu biểu đóng vai trò trung tâm trong liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm, tạo sinh kế bền vững cho người dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số. Thành công này không thể thiếu sự đồng hành, hỗ trợ thiết thực của Liên minh HTX Việt Nam.

Thúc đẩy cây trồng thế mạnh

Yên Sơn là huyện có diện tích tự nhiên lớn nhất tỉnh Tuyên Quang với địa hình đa dạng, đất đai màu mỡ, khí hậu ôn hòa. Đây là điều kiện thuận lợi để phát triển nhiều loại cây trồng có giá trị kinh tế cao.

Trong đó, cam sành Hàm Yên – Yên Sơn là sản phẩm nông nghiệp nổi tiếng, đã được cấp chỉ dẫn địa lý, trở thành thương hiệu mạnh của tỉnh. Cùng với cam, các loại cây trồng khác như bưởi, chè, chuối, gừng, nghệ cũng được mở rộng diện tích, đưa vào sản xuất theo hướng hàng hóa, gắn với chế biến và tiêu thụ ổn định.

Cam sành là cây trồng thế mạnh, góp phần xóa đói giảm nghèo ở Yên Sơn (Ảnh: BTQ).

Cụ thể, cây cam sành hiện được trồng tập trung tại các xã Thái Bình, Phúc Ninh, Kim Quan, Mỹ Bằng... Không chỉ mang lại thu nhập cao, cây cam còn tạo ra hàng nghìn việc làm thường xuyên cho người dân địa phương, từ khâu trồng, chăm sóc, thu hoạch đến sơ chế và tiêu thụ sản phẩm.

Trong khi cây chè thì phát triển mạnh tại các xã Trung Trực, Tân Tiến, Lang Quán với nhiều vùng chè nguyên liệu gắn với nhà máy chế biến.

Những năm gần đây, người dân Yên Sơn còn mạnh dạn đầu tư trồng cây gừng, nghệ theo hướng hữu cơ, cho hiệu quả kinh tế cao gấp nhiều lần so với cây trồng truyền thống.

Việc trồng gừng hữu cơ tại xã Kim Quan, đặc biệt là mô hình của HTX Thanh niên Kim Quan, đã tạo ra bước đột phá trong sản xuất nông nghiệp sạch và nâng cao thu nhập cho người dân.

“Bà đỡ” cho nông nghiệp hàng hóa

Một trong những yếu tố quan trọng giúp nông nghiệp Yên Sơn phát triển theo hướng hàng hóa, bền vững là sự phát triển mạnh mẽ của các HTX. Hiện toàn huyện có hơn 70 HTX, tổ hợp tác nông nghiệp đang hoạt động, trong đó nhiều HTX tiêu biểu đã khẳng định vai trò đầu tàu trong liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm và tạo việc làm cho thành viên.

HTX Thanh niên Kim Quan là một trong những mô hình nổi bật, do anh Hoàng Văn Tuyên – một thanh niên dân tộc Tày sáng lập. HTX hiện trồng hơn 10 ha gừng, nghệ theo tiêu chuẩn hữu cơ, kết hợp chế biến thành tinh bột, trà gừng, rượu gừng.

Nhờ đầu tư máy móc và công nghệ sơ chế, bảo quản hiện đại, HTX đã nâng cao giá trị sản phẩm, đồng thời tạo việc làm ổn định cho hơn 40 lao động địa phương, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số.

Anh Tuyên chia sẻ: “HTX không chỉ giúp bà con có đầu ra ổn định mà còn thay đổi tư duy sản xuất, hướng tới làm nông nghiệp sạch, có thương hiệu. Chúng tôi luôn chú trọng đào tạo kỹ thuật, hỗ trợ giống, phân bón hữu cơ cho thành viên, nông dân liên kết”.

Tương tự, tại xã Lang Quán, HTX Nông nghiệp Lang Quán lại phát triển vùng chè theo hướng liên kết với nhà máy chế biến, thực hiện quy trình chăm sóc chè an toàn, không dùng thuốc trừ cỏ, bảo đảm tiêu chuẩn xuất khẩu.

Mỗi năm, HTX cung ứng hàng trăm tấn chè búp tươi cho các công ty lớn trong và ngoài tỉnh Tuyên Quang, tạo việc làm cho hơn 70 lao động thường xuyên và thời vụ, với mức lương bình quân 4-10 triệu đồng/tháng, tùy vị trí và khối lượng công việc.

Cũng đang gặt hái nhiều thành công nhờ liên kết sản xuất, HTX Cam sạch Mỹ Bằng với mô hình trồng cam sành VietGAP trên quy mô 30 ha đang là điển hình trong chuyển đổi sản xuất sạch, kết hợp du lịch trải nghiệm ở Yên Sơn.

Những năm qua, HTX chủ động xây dựng thương hiệu, đăng ký mã vùng trồng và đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử như Postmart, Voso, Tiki... Nhờ đó, sản phẩm cam sạch Yên Sơn không chỉ có mặt tại các siêu thị lớn mà còn được người tiêu dùng cả nước biết đến.

Quá trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở Yên Sơn có dấu ấn đậm nét của các HTX, tổ hợp tác (Ảnh: BTQ).

Sự phát triển của các HTX tại Yên Sơn có sự đóng góp quan trọng từ các chính sách hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Tuyên Quang.

Các chương trình như hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Tuyên Quang như xây dựng mô hình HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị, đào tạo cán bộ quản lý HTX, hỗ trợ máy móc, thiết bị, xúc tiến thương mại… đã và đang giúp nhiều HTX trên địa bàn từng bước nâng cao năng lực hoạt động, mở rộng quy mô sản xuất và tạo thêm nhiều việc làm cho người dân địa phương.

Đơn cử, HTX Thanh niên Kim Quan được Liên minh HTX Việt Nam hỗ trợ đầu tư hệ thống máy sấy lạnh, máy nghiền, máy đóng gói để nâng cao năng lực chế biến gừng, nghệ. Từ đó, sản phẩm của HTX đã đạt chứng nhận OCOP 3 sao và bắt đầu tìm được chỗ đứng trên thị trường.

Hướng tới nông nghiệp xanh, hiện đại

Ngoài ra, Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh cũng tổ chức các lớp tập huấn kỹ năng quản lý, kỹ thuật nông nghiệp hữu cơ, truy xuất nguồn gốc, quản trị thương hiệu... nhằm nâng cao năng lực cho đội ngũ lãnh đạo HTX.

Nhiều cán bộ HTX sau khi tham gia đào tạo đã áp dụng hiệu quả kiến thức vào điều hành sản xuất, tiếp cận các chính sách vay vốn, phát triển sản phẩm OCOP, đăng ký nhãn hiệu tập thể...

Lãnh đạo Liên minh HTX tỉnh Tuyên Quang cho hay, những năm qua, tỉnh luôn xác định phát triển HTX gắn với cây trồng thế mạnh là hướng đi căn cơ để xóa đói, giảm nghèo bền vững. Với sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam, các HTX trên địa bàn không chỉ mạnh lên về quy mô mà còn trưởng thành về tư duy sản xuất, kinh doanh.

Huyện Yên Sơn đang tiếp tục triển khai đề án phát triển nông nghiệp hàng hóa, trong đó lấy HTX làm nòng cốt để tổ chức lại sản xuất. Nhiều xã đã quy hoạch vùng chuyên canh cam, chè, chuối, gừng gắn với phát triển HTX kiểu mới, ứng dụng khoa học công nghệ, sở hữu trí tuệ vào chuỗi giá trị.

Tới đây, huyện sẽ phối hợp với các sở, ngành, đặc biệt là Liên minh HTX tỉnh và Liên minh HTX Việt Nam để xây dựng thêm các mô hình HTX ứng dụng công nghệ số trong quản lý vùng trồng, truy xuất nguồn gốc và phát triển thương mại điện tử. Đồng thời, hỗ trợ các HTX tiếp cận vốn vay ưu đãi, xúc tiến thương mại và đưa sản phẩm OCOP ra thị trường quốc tế.

Có thể nói, từ vùng đất còn nhiều khó khăn, Yên Sơn đang “thay da đổi thịt” từng ngày nhờ phát huy lợi thế cây trồng bản địa, phát triển kinh tế tập thể và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Trong hành trình đó, các HTX đóng vai trò trung tâm, vừa là người tổ chức sản xuất, vừa là cầu nối với thị trường.

Với sự hỗ trợ thiết thực từ Liên minh HTX Việt Nam, tin rằng người nông dân Yên Sơn sẽ ngày càng vững bước trên con đường xóa đói, giảm nghèo và làm giàu bền vững.

An Chi