'Gỡ khó' để Dự án 8 đến gần hơn với phụ nữ và trẻ em vùng dân tộc thiểu số

Bà Trương Thị Bích Hiệp, Phó Chủ tịch Hội LHPN huyện Quỳ Hợp (Nghệ An) phát biểu tại lớp tập huấn hướng dẫn vận hành câu lạc bộ "Thủ lĩnh của sự thay đổi" - hoạt động thuộc Dự án 8

Những nỗ lực và vướng mắc trong triển khai Dự án 8

- Xin bà chia sẻ khái quát về tình hình triển khai Dự án 8 trên địa bàn huyện Quỳ Hợp thời gian qua?

Thời gian qua, Hội LHPN huyện Quỳ Hợp đã chủ động, tích cực triển khai Dự án 8 theo đúng chỉ đạo của cấp trên, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Cấp ủy, chính quyền các cấp.

Chúng tôi đã tập trung vào các nội dung như nâng cao nhận thức về bình đẳng giới, phòng chống bạo lực trên cơ sở giới, hỗ trợ sinh kế cho phụ nữ, và các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ em vùng dân tộc thiểu số.

Hội LHPN Quỳ Hợp truyền thông nâng cao nhận thức làm mẹ an toàn, chăm sóc sức khỏe trẻ em trong khuôn khổ Dự án 8.

Cụ thể, trong năm 2024, Hội đã chỉ đạo thành lập 38 tổ truyền thông cộng đồng, 13 Câu lạc bộ "Thủ lĩnh của sự thay đổi" tại các trường THCS, tổ chức 17 cuộc đối thoại chính sách tại cụm thôn bản với 3.400 người tham gia. Các hoạt động của Dự án nhận được sự hưởng ứng và tham gia tích cực từ phụ nữ và trẻ em vùng dân tộc thiểu số trên địa bàn.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, chúng tôi cũng đối mặt với một số khó khăn, đặc biệt là những vướng mắc liên quan đến cơ chế, chính sách từ cấp Trung ương đến địa phương.

- Bà có thể nói rõ hơn về những vướng mắc liên quan đến cơ chế, chính sách mà Hội gặp phải khi triển khai Dự án 8?

Vướng mắc lớn nhất hiện nay là những bất cập trong quy định về phân bổ kinh phí và thủ tục hành chính, đặc biệt là do sự thay đổi của các thông tư (như Thông tư số 15/2022/TT-BTC, Thông tư số 55/2023/TT-BTC của Bộ Tài chính) và nội dung cơ chế thanh toán trong thông tư còn ít, khó hiểu.

Chi trả hỗ trợ cho phụ nữ mang thai thuộc diện thụ hưởng Dự án 8.

Ngoài ra, việc xác định chỉ tiêu, đối tượng thụ hưởng và địa bàn ưu tiên đôi khi chưa thực sự rõ ràng và thuận lợi trong thực tế. Một số quy định hiện hành cũng chưa tạo điều kiện tối đa cho việc lồng ghép giới và nâng cao quyền năng cho phụ nữ vùng dân tộc thiểu số.

Chẳng hạn, với mô hình hỗ trợ phụ nữ mua bán trở về, quyết định hiện tại chỉ cho phép họ tham gia các lớp đào tạo nghề, trong khi việc hỗ trợ bằng kinh phí trực tiếp để tạo sinh kế sẽ hiệu quả hơn.

Công tác thanh quyết toán cũng có chậm do kế toán không có nghiệp vụ chuyên môn. Hoạt động Đối thoại chính sách cũng chưa hoàn thành chỉ tiêu do đang trong quá trình thực hiện sáp nhập xã nên tạm dừng.

Đề xuất giải pháp và cam kết bền vững

- Trước những khó khăn đó, Hội LHPN huyện Quỳ Hợp đã có những kiến nghị, tham mưu gì với cấp có thẩm quyền để tháo gỡ?

Chúng tôi đã có nhiều kiến nghị gửi lên các cấp có thẩm quyền, tập trung vào việc đề xuất điều chỉnh các quy định về phân bổ kinh phí sao cho linh hoạt và phù hợp hơn với thực tiễn địa phương.

Đồng thời, chúng tôi cũng đề xuất đơn giản hóa các thủ tục hành chính để đẩy nhanh tiến độ giải ngân và triển khai các hoạt động. Hội cũng mong muốn có sự hướng dẫn rõ ràng hơn trong việc xác định đối tượng thụ hưởng và địa bàn ưu tiên để đảm bảo Dự án đến đúng người, đúng chỗ.

Bà Trương Thị Bích Hiệp (ngồi giữa), Phó Chủ tịch Hội LHPN huyện Quỳ Hợp, cùng các học viên tham gia lớp tập huấn nâng cao năng lực cho nhóm sinh kế.

Đặc biệt, chúng tôi đã đề xuất hỗ trợ trực tiếp bằng kinh phí cho phụ nữ bị mua bán trở về để họ có thể tạo sinh kế, thay vì chỉ tham gia học nghề như quy định hiện hành.

Ngoài ra, chúng tôi cũng kiến nghị các văn bản sửa đổi bổ sung cần hướng dẫn cụ thể, rõ ràng hơn và có sự thống nhất giữa hướng dẫn thực hiện của Hội và thông tư của Bộ Tài chính để trong quá trình thực hiện không bị lúng túng. Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ kinh phí duy trì hoạt động của các tổ truyền thông và câu lạc bộ thủ lĩnh của sự thay đổi tại các trường.

- Về lâu dài, theo bà, cần có cơ chế gì để bảo đảm sự bền vững của kết quả Dự án 8 sau khi chương trình kết thúc vào năm 2025, và sẽ bước vào giai đoạn tiếp theo 2026-2030?

Để đảm bảo sự bền vững của kết quả Dự án 8, tôi cho rằng cần có một cơ chế rõ ràng hơn về việc lồng ghép các mục tiêu của Dự án vào các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Cần tiếp tục tăng cường năng lực cho đội ngũ cán bộ cơ sở và phụ nữ tại cộng đồng để họ có thể tự chủ duy trì và phát triển các hoạt động sau khi Dự án kết thúc.

Phụ nữ dân tộc thiểu số huyện Quỳ Hợp tích cực tham gia đối thoại,thảo luận trong hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức về bình đẳng giới

Việc đẩy mạnh truyền thông và nâng cao nhận thức cộng đồng về bình đẳng giới cũng là yếu tố then chốt để tạo ra những thay đổi bền vững, đặc biệt là trong bối cảnh phong tục tập quán còn ăn sâu bám rễ, cần nhiều thời gian để thay đổi.

Ngoài ra, cần có sự phối hợp liên ngành chặt chẽ hơn giữa các ban, ngành, đoàn thể để tạo sức mạnh tổng hợp trong việc thực hiện mục tiêu bình đẳng giới và nâng cao quyền năng cho phụ nữ và trẻ em vùng dân tộc thiểu số. Chúng tôi cũng đề xuất hàng năm nên hỗ trợ ngân sách cho các mô hình đã được thành lập để duy trì hoạt động.

- Xin cảm ơn bà!

Trường Hùng (Thực hiện)