Những điều chỉnh mang tính bước ngoặt

Quan hệ với Triều Tiên: Trở lại không khí "lạnh"

Hàn Quốc đã gọi Triều Tiên là bên đối địch trong Sách trắng được công bố 2 năm một lần. Sự thay đổi trong ngôn ngữ đề cập này diễn ra lần đầu tiên sau 6 năm trong bối cảnh căng thẳng giữa hai miền ngày càng xấu đi. Thực tế, việc mô tả Triều Tiên trong các Sách trắng trước đây luôn phản ánh mối quan hệ rạn nứt đôi bên, trong thời kỳ căn thẳng, Hàn Quốc luôn gọi nước láng giềng là bên đối địch trong khi họ tránh đề cập như vậy khi quan hệ song phương được cải thiện. Giải thích cho cách gọi mới nhất, Sách trắng quốc phòng của Hàn Quốc cho biết, Triều Tiên “không từ bỏ vũ khí hạt nhân và liên tục đặt ra các mối đe dọa quân sự đối với chúng tôi”. Văn bản này cũng trích dẫn việc Triều Tiên thông qua luật mới cho phép sử dụng vũ khí hạt nhân phủ đầu trong một loạt các tình huống. Vì thế, các mục tiêu chính của các chính sách quốc phòng của Hàn Quốc trong Sách trắng bao gồm việc chuẩn bị cho các mối đe dọa, ngăn chặn một cuộc chiến có thể xảy ra trên bán đảo Triều Tiên, và góp phần thống nhất Triều Tiên trong tương lai hòa bình.

Sách trắng quốc phòng 2022 của Hàn Quốc, được công bố hôm 16.2, còn đề cập đến sự gia tăng kho dự trữ plutonium cấp vũ khí của Bình Nhưỡng. Tài liệu lưu ý rằng, Triều Tiên tiếp tục tái xử lý nhiên liệu đã qua sử dụng từ lò phản ứng của mình và sở hữu khoảng 70 kg plutonium cấp độ vũ khí, tăng từ 50 kg ước tính trong báo cáo trước đó. Sách cũng thông tin, Triều Tiên đã có được một lượng “đáng kể” uranium được làm giàu ở mức độ cao và có “mức độ năng lực đáng kể” để thu nhỏ bom nguyên tử, một mô tả vẫn không thay đổi kể từ năm 2018.

Tháng 5.2022, sau khi nhậm chức và trở thành chủ nhân của Nhà Xanh, ông Yoon Suk Yeol thể hiện lập trường khác cứng rắn hơn người tiền nhiệm, thề đáp trả nghiêm khắc đối với những hành động mà Hàn Quốc cho là khiêu khích của Triều Tiên. Về mặt kỹ thuật, hai miền Triều Tiên vẫn trong tình trạng chiến tranh do chiến tranh Triều Tiên kết thúc bằng Hiệp định đình chiến mà không phải là Hiệp ước hòa bình.

Các binh sĩ quân đội Hàn Quốc tuần tra dọc theo hàng rào dây thép gai ở Paju, Hàn Quốc, gần biên giới với Triều Tiên. Nguồn: AP

Bước ngoặt trong quan hệ với Nhật Bản

Trái ngược lại những căng thẳng khi đề cập đến Triều Tiên, nội dung Sách trắng Hàn Quốc lại nhấn mạnh đến cam kết thúc đẩy hợp tác an ninh “hướng tới tương lai” với Nhật Bản, coi quốc gia này là “láng giềng thân thiết” lần đầu tiên kể từ phiên bản năm 2018. Phiên bản năm 2020 của Sách trắng trước đó chỉ gọi Nhật Bản là quốc gia láng giềng. Có thể nói, Sách trắng năm nay đã nâng quan hệ với đất nước mặt trời mọc lên mức cao hơn, phản ánh thay đổi đáng chú ý trong chính sách an ninh và môi trường địa chính trị dưới thời Tổng thống Yoon Suk Yeol.

Bất chấp nhiều thách thức chưa được giải quyết, Sách trắng quốc phòng 2022 của Hàn Quốc nhấn mạnh, “Hàn Quốc và Nhật Bản cùng chia sẻ những giá trị chung. Và Nhật Bản là nước láng giềng gần gũi mà Hàn Quốc cần phải hợp tác để xây dựng quan hệ đối tác tương lai phù hợp với lợi ích chung”.

Bộ Quốc phòng Hàn Quốc giải thích, Sách trắng quốc phòng phản ánh sự cần thiết phải tăng cường hợp tác an ninh với Nhật Bản trước các mối đe dọa hạt nhân và tên lửa leo thang từ Triều Tiên.

“Các cơ quan quốc phòng của Hàn Quốc và Nhật Bản sẽ tăng cường hợp tác trong việc chia sẻ thông tin, trong khi tiếp tục nỗ lực giải quyết các vấn đề còn tồn tại khác và cải thiện quan hệ”, Sách trắng viết. Tài liệu đồng thời cho biết thêm, Seoul và Tokyo đã “trao đổi thông tin cần thiết” thông qua Thỏa thuận đảm bảo thông tin quân sự chung (GSOMIA) mang tính ràng buộc về mặt pháp lý, cho phép hai nước chia sẻ trực tiếp thông tin mật từ năm 2016. Tuy nhiên, cả hai bên cần bình thường hóa thỏa thuận chia sẻ thông tin quân sự vốn chưa được vận hành đầy đủ kể từ khi chính quyền cũ của ông Moon Jae-in hoãn chấm dứt thỏa thuận vào năm 2019.

Theo Sách trắng, Hàn Quốc “sẽ kiên quyết và nghiêm khắc giải quyết các vấn đề còn tồn đọng”, từ lịch sử đến chủ quyền lãnh thổ, nhưng “đồng thời tìm cách củng cố hợp tác hướng tới tương lai trong các vấn đề an ninh vì lợi ích chung, cũng như hòa bình, ổn định trên bán đảo Triều Tiên và ở Đông Bắc Á”.

Linh Anh