Những dự án 'rùa bò' làm khổ dân ở Hải Phòng: Siêu dự án đường rộng 100m 'treo' 16 năm

Kỳ 1: Nhiều hệ lụy từ dự án BOT đường ven biển chậm tiến độ

Kỳ 2: Tuyến đường hơn 1.300 tỷ “bí đầu, tắc đuôi”

"Sống mòn" bên "dự án treo"

Trong căn nhà 1 tầng rộng 40m2 xuống cấp, ông Nguyễn Văn Phúc (phường Đông Hải 2, quận Hải An) ngao ngán cho biết, con trai lớn của ông mới cưới vợ nên giường ngủ được tách biệt bằng tấm vách ngăn, những thành viên còn lại ngủ chung trên 2 chiếc giường và ghế sofa.

Hàng chục hộ dân phố Phủ Thượng Đoạn (quận Hải An) cũng như hàng nghìn hộ dân khác trong vùng dự án sống khổ bởi không thể sửa sang, xây dựng nhà cửa suốt gần 20 năm qua.

Gia đình ông Phúc có hơn 200m2 đất, cũng đã dành dụm đủ để xây một ngôi nhà khang trang. Nhưng do diện tích đất này nằm trong khu vực dự án "treo" nên ông không thể xây sửa suốt hơn 16 năm qua.

Gia đình ông Phúc chỉ là một trong hàng nghìn hộ dân thuộc các quận Hải An, Ngô Quyền sống trong vùng dự án Lạch Tray – Hồ Đông. Họ đều trong cảnh có đất không thể xây nhà, đất không thể sang nhượng, chia tách; hệ thống đường sá, thoát nước không được đầu tư suốt 16 năm qua.

Năm 2007, TP Hải Phòng phê duyệt dự án đường 100m Lạch Tray - Hồ Đông có chiều dài toàn tuyến khoảng 5,7km, rộng 100m, chạy qua các phường Đông Khê (quận Ngô Quyền), Nam Hải, Tràng Cát (quận Hải An). Diện tích thu hồi hơn 107ha. Tổng mức đầu tư hơn 4.384 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách thành phố.

Trước đó, năm 2006, dự án khu đô thị mới Lạch Tray - Hồ Đông cũng được Hải Phòng phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 với quy mô hơn 172,8ha thuộc địa bàn 8 phường của 2 quận Ngô Quyền và Hải An. Tổng mức đầu tư dự kiến hơn 3.032 tỷ đồng. Cả 2 dự án đều được giao cho Công ty TNHH MTV Thương mại đầu tư phát triển đô thị làm chủ đầu tư. Diện tích sử dụng đất của 2 dự án hơn 279,8ha.

Như vậy theo các văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư, tổng vốn đầu tư của 2 dự án lên đến 7.416 tỷ đồng.

Ở thời điểm đó, đây là một siêu dự án thực sự của TP Hải Phòng bởi vốn đầu tư đã xấp xỉ số thu ngân sách một năm của Hải Phòng. Dự án vẽ ra một "con đường trong mơ" với mặt cắt ngang rộng tới 100m cùng khu đô thị rộng hơn 172ha.

Sau ngày khởi công rầm rộ, xây dựng "biểu diễn" khoảng gần 1km tại địa bàn giáp ranh giữa quận Ngô Quyền và Hải An, dự án ngừng bặt. Từ đó tới nay, đã 16 năm trôi qua, gần 1km đường được xây dựng ấy cỏ mọc um tùm.

Đại diện lãnh đạo UBND phường Đông Hải 2 (quận Hải An) chia sẻ: "Phường có gần 400 hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án Lạch Tray – Hồ Đông. Suốt 16 năm qua, người dân ở đây không thể xây, sửa nhà, không thể chia tách đất hay mua bán, sang nhượng đất".

Hệ lụy dai dẳng

Năm 2019, tại kỳ họp thứ 10, HĐND TP Hải Phòng khóa 15, nhiều ý kiến đề nghị xem xét trách nhiệm các cá nhân, tập thể liên quan tới dự án đường 100m Lạch Tray - Hồ Đông. Bởi, ngân sách thành phố đã bỏ ra 304 tỷ đồng, nếu bỏ đi thì thất thoát, làm tiếp thì năng lực đầu tư kém.

Sau khởi công, làm vài chục mét đường, dự án bị bỏ dở hơn chục năm tại phường Nam Hải, quận Hải An.

Tới năm 2022, TP Hải Phòng phải quyết định dừng thực hiện vĩnh viễn dự án và đề xuất đầu tư dự án mới thay thế.

Theo Thông báo ngày 22/7/2022, Thành ủy Hải Phòng giao UBND TP Hải Phòng nghiên cứu đánh giá cụ thể các căn cứ, điều kiện, trình tự và thẩm quyền để dừng thực hiện vĩnh viễn dự án; đề xuất các nội dung triển khai tiếp theo, phương án xử lý đối với quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp và các hộ dân bị ảnh hưởng.

Quyết định "khai tử" dự án Lạch Tray - Hồ Đông là một chủ trương hợp lòng dân. Tuy nhiên, để xóa dự án này cần rất nhiều thủ tục, trong đó cần xin ý kiến Chính phủ, các bộ, ngành liên quan. Và cho tới thời điểm này, hàng nghìn hộ dân vẫn tiếp tục phải sống trong cảnh chờ đợi.

Trao đổi với PV, ông Dương Đình Ổn, Chủ tịch UBND quận Hải An cho hay: "Chúng tôi đã chuẩn bị các điều kiện cần thiết để triển khai khi có quyết định chính thức. Theo đó, phần đất nào nằm trong diện thu hồi để triển khai dự án tiếp theo sẽ thu hồi; phần nào không thuộc diện thu hồi thì thực hiện các thủ tục pháp lý cần thiết để người dân không còn phải sống trong cảnh dự án treo nữa", ông Ổn cho hay.

Đại diện lãnh đạo UBND TP Hải Phòng cho biết, thành phố đã giao Sở GTVT chủ trì, phối hợp với các Sở Xây dựng, Kế hoạch và Đầu tư, UBND các quận Ngô Quyền, Hải An nghiên cứu, đề xuất dự án mới thay thế ngay sau khi dừng thực hiện dự án cũ. Hiện các cơ quan chức năng đang tích cực nghiên cứu để đề xuất đầu tư tuyến đường với quy mô phù hợp với khả năng cân đối ngân sách thành phố.

Đối với dự án khu đô thị mới Lạch Tray - Hồ Đông, dự kiến trong quý I/2024 sẽ thực hiện xong thủ tục chấm dứt dự án và triển khai các thủ tục liên quan.

Việt Hòa

Hoàng Long