Những 'hàng rào kĩ thuật' có đủ căn cứ?

Gói thầu Dịch vụ vệ sinh môi trường trên địa bàn huyện Ba Vì giai đoạn (2021-2025)

Quyết định phê duyệt Kết quả lựa chọn nhà thầu Gói thầu số 01: Toàn bộ phần Dịch vụ vệ sinh môi trường, thuộc dự án Dịch vụ duy trì vệ sinh môi trường trên địa bàn huyện Ba Vì giai đoạn 5 năm (2021-2025)

Lập luận thiếu thuyết phục?

Điển hình như đối với Gói thầu số 01: toàn bộ phần Dịch vụ vệ sinh môi trường, thuộc dự án Dịch vụ duy trì vệ sinh môi trường trên địa bàn huyện Ba Vì giai đoạn 5 năm (2021-2025). Gói thầu được tổ chức lựa chọn nhà thầu theo hình thức đấu thầu rộng rãi, qua mạng. Gói thầu này, đơn vị trúng thầu là Công ty cổ phần đầu tư phát triển rau sạch Sông Hồng với giá trúng thầu 238.551.617.000 đồng (Quyết định phê duyệt Kết quả lựa chọn nhà thầu (KQLCNT) số 8528/QĐ-UBND ngày 25/12/2020).

Tại Quyết định số 7179/QĐ-UBND ngày 18/ 11/2020 phê duyệt Quyết định hồ sơ E- hồ sơ mời thầu Gói thầu số 01: toàn bộ phần Dịch vụ vệ sinh môi trường, thuộc dự án Dịch vụ duy trì vệ sinh môi trường trên địa bàn huyện Ba Vì giai đoạn 5 năm (2021-2025). Yêu cầu về mặt kỹ thuật của gói thầu bao gồm các nội dung sau: duy trì vệ sinh đường phố bằng cơ giới kết hợp thủ công; duy trì rửa đường bằng xe chuyên dùng; duy trì vệ sinh hè phố bằng thủ công; công tác thu gom, vận chuyển chất thải sinh hoạt về nơi xử lý với cự ly bình quân từ L≤ 15km (hệ số 0,95); công tác thu gom, vận chuyển chất thải sinh hoạt về nơi xử lý với cự ly bình quân từ 15

Tại Hồ sơ mời thầu (HSMT) ban hành, trong phần tiêu chuẩn đánh giá hồ sơ dự thầu, kinh nghiệm và năng lực nhà thầu tư vấn, bên mời thầu yêu cầu nhà thầu phải có tối thiểu 30% số công nhân tương đương với 83 công nhân trong tổng số 278 công nhân đã được tập huấn về công tác duy trì vệ sinh môi trường và phải cam kết sẽ đào tạo các công nhân còn lại trước khi thực hiện hợp đồng.

Trường hợp nếu phương tiện trang thiết bị hiện có tại thời điểm đóng thầu thuộc sở hữu nhà thầu thì đạt 100% điểm tối đa, trong khi nếu nhà thầu thuê phương tiện trang thiết bị thì chỉ đạt 75% điểm tối đa. Khoản 2, Điều 12 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP quy định trong hồ sơ mời thầu không được nêu bất cứ điều kiện nào hạn chế sự tham gia của nhà thầu nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng.

Theo luật sư Trần Thanh Loan, Văn phòng luật sư Loan và cộng sự, tại điểm a mục 5 Chỉ thị 47/CT-TTg, ngày 27/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh công tác đấu thầu trong các dự án đầu tư phát triển và hoạt động mua sắm thường xuyên sử dụng vốn Nhà nước, yêu cầu, không được đưa ra các điều kiện để hạn chế sự tham dự thầu của nhà thầu như: yêu cầu nhân sự thực hiện gói thầu phải được đóng bảo hiểm xã hội, phải là nhân sự đăng ký hợp đồng với nhà thầu, thiết bị thi công phải thuộc sở hữu của nhà thầu mà không được đi thuê, đã thực hiện hợp đồng tương tự trên một địa bàn cụ thể... hoặc quy định năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu cao hơn mức yêu cầu của gói thầu...

Lý giải về việc đưa những điều kiện kỹ thuật nói trên với gói thầu, đại diện Ban QLDA đầu tư XD huyện Ba Vì khẳng định đã thực hiện “đúng” chỉ đạo của Sở Kế hoạch và Đầu tư tại Văn bản số 4402/KHĐT ngày 24/8/2016 về tiêu chí đấu thầu công tác VSMT trên địa bàn và Văn bản số 5509/UBND-ĐT của UBND TP Hà Nội ngày 23/9/2016 hướng dẫn tiêu chí đấu thầu về công tác vệ sinh môi trường trên địa bàn thành phố theo hướng cơ giới hóa. Tuy nhiên, khi đối chiếu với 02 văn bản trên của cơ quan có thẩm quyền, phóng viên Báo Kinh tế & Đô thị phát hiện không có bất kỳ quy định tương tự về tiêu chuẩn đánh giá mà Ban QLDA đầu tư XD huyện Ba Vì đưa ra tại HSMT Gói thầu số 01: toàn bộ phần Dịch vụ vệ sinh môi trường, thuộc dự án Dịch vụ duy trì vệ sinh môi trường trên địa bàn huyện Ba Vì giai đoạn 5 năm (2021-2025).

Đơn cử với tiêu chuẩn đánh giá nhân sự chủ chốt, văn bản số 4402/KHĐT quy định nhà thầu phải đảm bảo nhân sự là công nhân đã qua tập huấn về công tác duy trì VSMT, có khả năng sử dụng, điều khiển máy móc thiết bị chuyên dùng (có bằng lái/chứng chỉ đào tạo nghề… Ngoài ra, nhà thầu chịu trách nhiệm và có phương án bố trí nhân lực thực hiện các công đoạn duy trì VSMT hợp lý, có thực hiện nhặt rác khu vực công cộng. Cũng theo Văn bản số 4402/KHĐT, việc nhà thầu sử hữu phương tiện, thiết bị chuyên dùng cũng không bắt buộc phải áp dụng như một tiêu chí để đánh giá năng lực kinh nghiệm nhà thầu nhưng Ban QLDA đầu tư XD huyện Ba Vì lại chuyển thành quy định trong HSMT của gói thầu trên.

Một điểm đáng chú ý, Văn bản số 4402/KHĐT và Văn bản số 5509/UBND-ĐT không điều chỉnh việc xây dựng tiêu chí tổ chức đấu thầu công tác VSMT tại quận, huyện mà giao trực tiếp Sở Tài chính là Bên mời thầu.Theo một chuyên gia của Cục Quản lý đấu thầu (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), trong Mẫu HSMT gói thầu phi tư vấn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, không có quy định về tiêu chí đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động, mà chỉ yêu cầu nhà thầu kê khai nhân sự dự kiến huy động có năng lực, kinh nghiệm phù hợp với vị trí đảm nhiệm, đáp ứng yêu cầu của HSMT”- vị chuyên gia nhấn mạnh.

Doanh nghiệp trúng nhiều gói thầu có tỷ lệ tiết kiệm thấp

Theo tìm hiểu của phóng viên, thời gian qua ở các địa phương tại TP Hà Nội, Công ty cổ phần Đầu tư phát triển rau sạch Sông Hồng liên tiếp trúng nhiều gói thầu đầu tư công có giá trị hàng trăm tỷ đồng (cả vai trò độc lập và liên danh).

Cụ thể, Gói thầu số 03 dự án Duy trì vệ sinh môi trường trên địa bàn huyện Mê Linh giai đoạn 2024-2025 (02 năm) do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Mê Linh làm chủ đầu tư (CĐT). Nhà thầu trúng thầu Công ty cổ phần đầu tư phát triển rau sạch Sông Hồng giá trúng thầu 94 tỷ đồng, tỉ lệ tiết kiệm trong đấu thầu xấp xỉ 1% cho ngân sách Nhà nước.

Tương tự, Gói thầu số 01 Dự án Thu gom, vận chuyển rác thải và duy trì vệ sinh môi trường trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm giai đoạn năm 2024-2025 do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng Quận Bắc Từ Liêm làm CĐT. Nhà thầu trúng thầu Liên danh Công ty cổ phần Xử lý chất thải xây dựng và đầu tư phát triển môi trường Hà Nội - Công ty cổ phần Đầu tư phát triển rau sạch Sông Hồng giá trúng thầu giá 202 tỷ đồng, tỉ lệ tiết kiệm xấp xỉ 1% cho ngân sách Nhà nước.

Gói thầu số 03 dự án Dịch vụ duy trì vệ sinh môi trường trên địa bàn huyện Ứng Hòa giai đoạn 2024 – 2026 do Ban QLDA đầu tư xây dựng huyện Ứng Hòa làm CĐT. Nhà thầu trúng thầu Công ty cổ phần đầu tư phát triển rau sạch Sông Hồng giá trúng thầu, được ông Phùng Khắc Trung – Phó Giám đốc Ban QLDA đầu tư xây dựng huyện Ứng Hòa ký Quyết định số 1197/QĐ-BQLDA ngày 21/12/2023 phê duyệt trúng thầu với giá hơn 106 tỷ đồng, tỉ lệ tiết kiệm xấp xỉ 1% cho ngân sách Nhà nước.

Trâm Anh