Những khó khăn của Nga, Iran và Hezbollah đã dẫn đến 'thảm họa' với Syria?
Cuộc nội chiến Syria kéo dài hơn một thập kỷ đang chứng kiến một bước ngoặt nguy hiểm khi các đồng minh chủ chốt của chính quyền Syria là Nga, Iran, và Hezbollah đang gặp những khó khăn riêng.
Quân đội Chính phủ Syria dưới sự hỗ trợ của máy bay chiến đấu Nga đã tiêu diệt 1300 tay súng khủng bố thuộc Mặt trận Nursa, phá hủy hơn 60 xe quân sự của phiến quân ở miền Bắc và Đông Syria. Ảnh: IRNA/TTXVN
Theo tờ Wall Street Journal ngày 1/12, chính quyền Syria và những bên ủng hộ họ - Iran, Nga và Hezbollah - phải mất hơn bốn năm để đánh bật lực lượng phiến quân khỏi thành phố lớn thứ hai của quốc gia Trung Đông này là Aleppo. Vào thời điểm đó, năm 2016, họ đã ăn mừng chiến thắng đó như một bước ngoặt trong cuộc nội chiến ở Syria.
Bây giờ, một cuộc tấn công bất ngờ của phiến quân đã chiếm lại Aleppo chỉ trong vài ngày, bao gồm cả những khu vực của thành phố mà quân đội Syria chưa bao giờ thất thủ trước đây. Bước tiến đáng kinh ngạc này là hậu quả trực tiếp của các cuộc xung đột mới nổ ra bên ngoài biên giới Syria.
“Đây là một sự thay đổi mang tính bước ngoặt. Các cường quốc khu vực và quốc tế đã can thiệp vào Syria hơn một thập kỷ trước, và giờ đây những cuộc xung đột ở Ukraine, Gaza và Liban đã ảnh hưởng hỗn hợp đến tình hình ở Aleppo”, Andrew Tabler, thành viên cấp cao tại Viện Chính sách Cận Đông Washington, cho biết.
Nga, từng là "cứu tinh" cho chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad từ năm 2015 với chiến dịch quân sự quy mô lớn, hiện đang gặp khó khăn do cuộc xung đột kéo dài ở Ukraine. Mặc dù không quân Nga vẫn hoạt động tại Syria, nhưng hỏa lực đã bị suy giảm đáng kể. Điều này khiến khả năng hỗ trợ cho Syria trở nên hạn chế hơn bao giờ hết.
Trong khi không quân Nga đã thực hiện một loạt các cuộc ném bom ở Syria trong những ngày gần đây, nhưng những cuộc không kích này bị hạn chế và không làm được nhiều để ngăn chặn những bước tiến của quân nổi dậy. "Quân đội Nga đang rất, rất bận rộn ở Ukraine", Mouaz Moustafa, Giám đốc điều hành của Lực lượng phản ứng khẩn cấp Syria, một nhóm ủng hộ dân chủ ở Syria, cho biết.
Iran cũng chưa thoát khỏi tình thế lưỡng nan. Các cuộc không kích của Israel đã làm tổn hại nghiêm trọng đến cơ sở hạ tầng quân sự của nước này tại Syria. Theo nhà nghiên cứu về Syria Navvar Şaban, Hezbollah đã bị tổn thất nặng nề sau khi tham gia vào cuộc chiến với Israel và phải chịu nhiều thương vong.
Hezbollah từng là một trong những lực lượng mạnh nhất trong cuộc chiến chống lại quân nổi dậy ở Syria. Tuy nhiên, sau những thất bại gần đây và việc lãnh đạo của họ bị thiệt mạng bởi các cuộc tấn công của Israel, khả năng chiến đấu của Hezbollah đã bị suy giảm nghiêm trọng.
Điều này để lại một khoảng trống lớn trong lực lượng hỗ trợ cho Syria. Sự suy yếu của các đồng minh đã tạo ra cơ hội cho các lực lượng phiến quân. Hayat Tahrir al-Sham (HTS), một liên minh dân quân Hồi giáo được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn, đã nhanh chóng tận dụng tình hình hỗn loạn để mở rộng ảnh hưởng tại Aleppo. Những tay súng này không chỉ được trang bị tốt mà còn có kỹ năng chiến đấu cao hơn so với trước đây. Robert Ford, cựu Đại sứ Mỹ tại Syria, cho rằng những tay súng này đã sẵn sàng từ lâu và lệnh ngừng bắn ở Liban đã tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc tấn công vào Aleppo.
Asli Aydintaşbaş, chuyên gia về Thổ Nhĩ Kỳ tại Viện Brookings, nêu quan điểm: “Nga đang gặp khó khăn, Iran đã suy yếu, Hezbollah gần như đã bị đánh bại - và tất cả những điều này đã tạo ra một cơ hội to lớn cho Thổ Nhĩ Kỳ, và họ đã nhanh chóng nắm bắt cơ hội này.
Cuộc tấn công của quân nổi dậy nhằm vào Aleppo cũng được nhiều người ở Israel nhìn nhận với sự hài lòng. "Đây là một điều tích cực cho Israel. Trục Iran-Hezbollah-Syria đã phải chịu những đòn giáng nặng nề trong những tháng gần đây, và điều này lại giáng thêm một đòn đáng kể nữa, buộc tất cả các thành viên của trục này phải tập trung vào một chiến trường khác không phải là Israel", Nadav Pollak, cựu quan chức tình báo Israel hiện đang giảng dạy tại Đại học Reichman ở Israel, cho biết.
Tổng thống Assad đã nỗ lực để giữ thái độ thận trọng kể từ khi cuộc tấn công ngày 7/10 năm ngoái của Hamas biến thành một cuộc chiến tranh khu vực giữa Israel, Iran và các lực lượng thân Tehnra. Tuy nhiên, động thái đó đã không ngăn được Syria khỏi bị cuốn vào vòng xoáy đang định hình lại Trung Đông.
