Những khoảnh khắc sống đầy xúc động của Lê Kiên Thành

Họa sĩ Thành Chương (bìa phải) và tiến sĩ Lê Kiên Thành (giữa) giao lưu với bạn đọc phía Nam chiều 14-4-2024 tại Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: N.Việt

Cuốn sách Những khoảnh khắc sống được nhiều người đọc tò mò khám phá trước hết có lẽ do hoàn cảnh xuất thân đặc biệt của tác giả - một nhân vật khá nổi tiếng trong đời sống kinh tế - xã hội nước ta gần hai mươi năm qua. Tiến sĩ Lê Kiên Thành là một trong bảy người con của Tổng Bí thư Lê Duẩn. Ông sinh năm 1955 trong hoàn cảnh đất nước chiến tranh chia cắt, tuổi thơ phải thường xuyên xa cha lẫn mẹ. Lớn lên ông tham gia quân đội, được du học Trường Lái máy bay Kratsnoida và Học viện Kỹ sư không quân Jucovsky, nghiên cứu sinh tại Viện Nghiên cứu hạt nhân Dupna ở Liên Xô.

Hồi ức đẹp

Thời kỳ du học quân sự, Lê Kiên Thành có nhiều kỷ niệm đẹp ở nước Nga. Ông với người chị ruột là Lê Vũ Anh cùng hai người con của Đại tướng Võ Nguyên Giáp là Võ Hạnh Phúc và Võ Điện Biên có những ngày tháng học chung, ở cùng. Mối tình đầu run rẩy của Lê Kiên Thành cũng nảy nở ở nước Nga với người đẹp Tanhia, nhân viên thư viện Học viện Quân chính Lênin.

“Cả người tôi run lên, một cảm giác chưa từng có trong đời lan vào từng kẽ tóc, từng thớ thịt”. Lê Kiên Thành nhớ lại Nụ hôn đầu mà Tanhia đặt lên môi ông khi hai người hẹn hò bên bờ sông Moskva vào một chiều cuối thu. “Thật lạ, chỉ vài giây sau, Tanhia cũng run rẩy như vậy, mặc dù như cô kể, cô đã hôn bạn trai từ năm 14 tuổi!”.

Tác phẩm Những khoảnh khắc sống.

Vì hoàn cảnh đất nước và thân phận đặc biệt của Lê Kiên Thành mà cuối cùng mối tình đầu của ông với Tanhia không thành.

Tốt nghiệp về nước, ông lần lượt làm việc ở Bộ Tư lệnh không quân Việt Nam, Trung tâm Khoa học tự nhiên và công nghệ Quốc gia, Viện Khoa học Việt Nam. Từ năm 1989, ông chuyển sang kinh doanh tư nhân trong ngành ngân hàng và sản xuất, trở thành một trong những doanh nhân thành đạt tiêu biểu. Ngoài ra, ông còn là cây bút viết chính luận đáng chú ý và đam mê sáng tác truyện.

“Một người kể chuyện của thế gian”

Tác phẩm Những khoảnh khắc sống giàu tính tự truyện thể hiện những kỷ niệm và trải nghiệm sống phong phú, sâu sắc của tác giả Lê Kiên Thành, đồng thời còn phản ánh một phần hồi ức gia đình ông, đặc biệt là người cha chính trị gia lừng danh từng đứng đầu lãnh đạo đất nước trong thời kỳ vô cùng khó khăn. Trong đó, cuộc hôn nhân từ mối tình tuyệt đẹp nhưng đầy bi kịch của Lê Vũ Anh với Maslov - một nhà khoa học vừa tài năng vừa lập dị người Nga, cũng gây ra những áp lực cho người cha khi mà xã hội nước ta bấy giờ không chấp nhận kết hôn với người nước ngoài.

“Tôi hiểu ông, thấy thương ông và cũng thương chị mình vô hạn. Mỗi khi gặp ba, tôi luôn cảm nhận được những gánh nặng khủng khiếp đang đè nặng lên vai ông. Và cuộc hôn nhân của chị Vũ Anh với Maslov, vào đúng thời điểm đó, cũng gây cho ba tôi nhiều khó khăn và áp lực”.

“Chúng ta có thể từng nghĩ rằng những số phận như thế chẳng mang lại điều gì cho cuộc sống này. Nhưng Lê Kiên Thành đã làm cho tôi nhận ra rằng: cuộc sống sẽ chẳng còn giá trị gì khi chúng ta không nhận ra trong những số phận ấy chứa đựng một nhân cách sống. Đấy là điều mà chúng ta đã đánh mất và đang kiếm tìm”- nhà thơ Nguyễn Quang Thiều viết.

“Thú thật là tôi đã từng rất giận chị Vũ Anh mỗi khi nhìn ba”- tiến sĩ Lê Kiên Thanh thổ lộ trong hồi ức Chị tôi và lý giải thêm: “Nhưng ba tôi quá mạnh mẽ và vững vàng để ai đó có thể gây áp lực hay khiến ông suy sụp chỉ vì cuộc hôn nhân của chị tôi”.

Trong lời bạt cuốn sách, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều đã gọi tác giả Lê Kiên Thành là một người kể chuyện của thế gian. “Mọi thông điệp lớn lao trong Những khoảnh khắc sống lại được chứa đựng trong những câu chuyện vô cùng bình dị và xúc động trong đời sống. Giá trị “người” không chỉ hiện ra ở những thử thách lớn nhất. Đó là trước bom đạn và cái chết trong chiến tranh mà nó được hiện ra trong cuộc sống thường nhật trong các truyện: Hai tiếng sét, Bàn học bên Hồ Tây, Hương ngọc lan, Tâm hồn Nga, Số phận một con người...

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều còn cho biết, ông đọc đi đọc lại truyện Số phận một con người và nhận thấy ở bên ngoài bậc cửa nhà có quá nhiều số phận như thế, ngày ngày đi qua chúng ta, ở bên cạnh chúng ta mà chúng ta dễ dàng bỏ qua, không nhận ra một ý nghĩa nào từ những số phận ấy.

Cuốn sách của tiến sĩ Lê Kiên Thành càng trở nên sinh động, độc đáo hơn với 15 bức tranh minh họa đặc sắc của họa sĩ Thành Chương. Trò chuyện với chúng tôi, họa sĩ Thành Chương cho biết ông vốn rất ghét con cái quan chức cấp cao nên đã từ chối thẳng thừng khi được Nhà xuất bản Hội Nhà văn nhờ minh họa cho sách của Lê Kiên Thành. Thế nhưng, sau khi nhà thơ Nguyễn Quang Thiều được khuyến khích đọc hết bản thảo cuốn Những khoảnh khắc sống, ông đã thay đổi suy nghĩ và nhận lời vẽ 15 bức tranh minh họa cho sách của Lê Kiên Thành.

Mỗi bức vẽ minh họa sách của Thành Chương là một tác phẩm nghệ thuật đặc sắc, dành tặng bán đấu giá gây quỹ cho Trung tâm Quảng bá sách văn học Việt Nam tại lễ ra mắt sách ở Hà Nội.

Nam Việt