Những minh chứng độc hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng

Tại Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm về kiểm soát thuốc lá của các nước khu vực ASEAN do Bộ Y tế tổ chức mới đây, TS Ulysses Dorotheo cho biết, trong dung dịch thuốc lá điện tử có 4 thành phần cơ bản: Nicotine, Vegetable Glycerin, Propylene Glycol và hương vị. Trong đó, nicotine là chất gây nghiện cao, độc hại, tác động xấu đến tim mạch, hô hấp, tiêu hóa, nhất là có khả năng gây ung thư.

TS Ulysses Dorotheo chia sẻ tại Hội thảo.

Propylene glycol tạo thành propylene oxide (chất gây ung thư) khi đun nóng và bốc hơi. Glycerin/Glycerol thực vật khi đun nóng và hóa hơi, tạo thành acrolein, gây kích ứng đường hô hấp. Một số hương vị được biết đến là chất độc như hương vị vani, quế, bơ/caramel (hiện đã bị EU TPD cấm) và trộn lẫn hương vị sẽ gây ra độc tính cao hơn.

Đặc biệt, khí aerosols trong các thiết bị hút thuốc lá điện tử chính là khói thuốc sinh ra trong quá trình nhiệt phân, dẫn đến sự giải phóng các gốc tự do có hại cho con người. Còn thuốc lá nung nóng không đốt cháy sợi thuốc lá nhưng vẫn tạo ra hắc ín, trái với quảng cáo là “không hắc ín”. Đây là kết quả từ một nghiên cứu được tiến hành và tài trợ bởi Philip Morris International (PMI).

TS U. Dorotheo nhấn mạnh, thuốc lá điện tử gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng và đưa ra những con số minh chứng từ nghiên cứu ở 2.807 ca nhập viện vì hội chứng tổn thương phổi cấp do thuốc lá điện tử (trong đó có cả trẻ mới 13 tuổi). Kết quả, 82% bệnh nhân cho biết đã sử dụng sản phẩm có chứa THC (chất gây nghiện); 33% chỉ sử dụng các sản phẩm có chứa THC; 57% sử dụng sản phẩm chứa nicotine; 14% chỉ sử dụng các sản phẩm có nicotine.

Vitamin E acetate (phụ gia cho các sản phẩm có chứa THC) được tìm thấy trong các mẫu dịch rửa phế quản phế nang (BAL) của 48 trong số 51 trường hợp được thử nghiệm.

Theo Giám đốc SEATCA, thông tin từ Văn phòng giám định y tế cho biết người đàn ông ở Florida thiệt mạng vì thuốc lá điện tử phát nổ. Sau đó, đã có báo cáo ghi nhận 68 ca tử vong do thuốc lá điện tử và nhiều trẻ vị thành niên nhập viện do thuốc lá mới.

Ông U. Dorotheo đưa ra hàng loạt dẫn chứng về tác hại nghiêm trọng của thuốc lá mới với giới trẻ: Một bệnh nhân nam 22 tuổi có cơ đau thắt ngực, không có tiền sử mắc bệnh mãn tính, không hút thuốc lá, nhưng đã sử dụng thuốc lá điện tử hàng ngày trong suốt 2 năm. Nam bệnh nhân được chẩn đoán nhồi máu cơ tim và tổn thương phổi do thuốc lá điện tử, phải thở máy do suy hô hấp. Nam thanh niên này tử vong sau 3 ngày điều trị.

Hay trường hợp nam bệnh nhân 52 tuổi, hút thuốc lá trong 40 năm, bắt đầu bỏ thuốc lá truyền thống và hút thuốc lá điện tử trong 4 tháng qua. Kết quả xét nghiệm cho thấy anh này bị viêm phổi tổ chức do hít phải dị vật. Bệnh nhân không có cái thiện sau 4 tháng điều trị, nội soi phế quản nhiều lần cho thấy có viêm phổi kẽ mãn tính.

Hay thanh niên 20 tuổi, bị viêm phổi tăng bạch cầu ái toan cấp tính do sử dụng thuốc lá nung nóng. Anh này bắt đầu hút thuốc lá nung nóng 20 điếu mỗi ngày trong 6 tháng và sau đó hút tăng lên 40 điếu/ngày trong 2 tuần trước khi nhập viện.

Một thanh niên 19 tuổi, nghiện thuốc lá điện tử hiệu Juul, đã bị đột quỵ do xuất huyết não, phải phẫu thuật não ba lần, nằm viện gần 4 tháng. Cuối cùng, anh này liệt vĩnh viễn nửa người trái, nói khó khăn và cả hai mắt đều bị mờ.

Ông U. Dorotheo cũng thông tin về những báo cáo cho biết có mối liên quan giữa thuốc lá điện tử và bệnh viêm phổi lipoid, nhồi máu cơ tim, sau khi một nữ bệnh nhân 42 tuổi sử dụng thuốc lá điện tử suốt 7 tháng bị viêm phổi lipoid.

Trong khi đó, ngành công nghiệp thuốc lá đang ra sức lan truyền thông tin sai lệch về sự ảnh hưởng tới sức khỏe của thuốc lá mới, rằng đó là "sản phẩm thay thế”, “ít gây hại hơn thuốc lá”, trong khi thực sự nó có hại hơn nhiều.

Từ những hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng người dùng, nhất là với trẻ em và thanh thiếu niên đã được minh chứng, Giám đốc SEATCA khuyến nghị Việt Nam cần áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá và cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.

Trưởng Đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam, TS Angela Pratt cho rằng cần phải bảo vệ giới trẻ khỏi các sản phẩm gây chết người của ngành công nghiệp thuốc lá. WHO sẽ tiếp tục sát cánh cùng Chính phủ và người dân Việt Nam chống lại một ngành công nghiệp đang nhắm vào những thanh, thiếu niên - là những người dễ bị tổn thương - bằng các sản phẩm thuốc lá mới có nhiều tác hại, trong khi nói dối về tác động của chúng.

“Bằng thông điệp mạnh mẽ nhất có thể, WHO kêu gọi Việt Nam hãy cấm nhập khẩu, sản xuất, phân phối, bán, quảng cáo và khuyến mại tất cả các sản phẩm này để bảo vệ sức khỏe của người dân, đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên - nguồn lực quý giá nhất của đất nước”, TS Angela Pratt cho biết.

Trần Hằng