Những 'người mẹ thứ hai' và hành trình giành sự sống cho trẻ sinh non

Trẻ sơ sinh được các y, bác sĩ chăm sóc và được ăn sữa mẹ từ Ngân hàng Sữa mẹ

Nội lực từ "sức mạnh mềm"

Tại Trung tâm Sơ sinh, phong trào thi đua yêu nước không nằm ở những khẩu hiệu chung chung mà được "chuyển hóa" thành những giá trị cốt lõi và các chỉ số chất lượng cụ thể. ThS.BS. Lê Thị Hà, Giám đốc Trung tâm Sơ sinh, chia sẻ ba giá trị làm nên tinh thần của đơn vị: "Đổi mới - Chất lượng - Thấu hiểu".

"Chúng tôi kiên trì tìm cách làm mới, phù hợp điều kiện Việt Nam, đặt chất lượng và sự thấu hiểu lên hàng đầu trong chăm sóc - điều trị trẻ sơ sinh. Mọi thay đổi, cải tiến đều ưu tiên trẻ lên hàng đầu", bác sĩ Hà khẳng định.

ThS.BS. Lê Thị Hà, Giám đốc Trung tâm Sơ sinh, Bệnh viện Nhi Trung ương.

Sự cam kết này được đo lường bằng những con số biết nói, là mục tiêu thi đua của cả tập thể: Tỷ lệ tử vong của khoa điều trị tích cực sơ sinh không quá 7%, thời gian điều trị trung bình không quá 13 ngày, và tỷ lệ hài lòng của người bệnh đạt từ 85% trở lên.

Mỗi chỉ số không chỉ là áp lực mà còn là động lực để đội ngũ y bác sĩ, đặc biệt là các nữ cán bộ, phát huy tối đa "sức mạnh mềm" của mình, xây dựng nên những quy trình chăm sóc toàn diện.

Một trong những minh chứng sống động nhất cho giá trị "thấu hiểu" chính là sự ra đời và vận hành hiệu quả của Ngân hàng Sữa mẹ từ tháng 3/2022. Xuất phát từ tình yêu thương và khát vọng bảo vệ sự sống cho trẻ thơ, sáng kiến này đã mang nguồn dinh dưỡng quý giá đến cho hàng nghìn trẻ sơ sinh bệnh lý, sinh non không có sữa mẹ.

Những giọt sữa mẹ hiến tặng thanh trùng không chỉ giúp các em tăng cường miễn dịch, giảm tỷ lệ viêm ruột hoại tử, mà còn là biểu tượng của sự sẻ chia, nhân ái, là minh chứng cho tình thương vô bờ của những "người Mẹ thứ hai". Chỉ sau hơn 2,5 năm hoạt động, Ngân hàng sữa mẹ đã cung cấp nguồn sữa cho 3.900 trẻ sơ sinh bệnh nặng, với số lượng thụ hưởng tăng đều qua các năm: 1.291 trẻ (2022), 1.905 trẻ (2023), và 697 trẻ trong 4 tháng đầu năm 2025.

Tập thể cán bộ, nhân viên Trung tâm Sơ sinh, Bệnh viện Nhi Trung ương

Bên cạnh đó, Trung tâm còn tiên phong với mô hình "gia đình cùng chăm sóc". Cha mẹ được trực tiếp tập huấn phương pháp Kangaroo (phương pháp y học thích ứng được lựa chọn để chăm sóc trẻ đẻ non/nhẹ cân bằng cách đặt trẻ nằm tiếp xúc da kề da trên ngực mẹ hoặc người chăm sóc trẻ), được hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ, tạo nên một cầu nối tình mẫu tử bền chặt ngay trong môi trường bệnh viện.

Cha mẹ chăm sóc trẻ bằng phương pháp Kangaroo, được Trung tâm hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ.

Trước khi ra viện, mỗi gia đình đều được tư vấn kỹ lưỡng về kế hoạch chăm sóc và theo dõi phát triển cho trẻ đến 2 tuổi, đảm bảo các em nhận được sự can thiệp kịp thời trong giai đoạn phát triển vàng. Đó chính là cách Trung tâm biến sự tận tâm, thấu cảm của người phụ nữ thành một quy trình y khoa chặt chẽ và nhân văn.

Làm chủ kỹ thuật đỉnh cao, nâng tầm vị thế Sơ sinh Việt Nam

Song song với việc phát huy "sức mạnh mềm", Trung tâm Sơ sinh còn là một "pháo đài" về kỹ thuật y học tiên tiến, nơi những bộ óc sáng tạo không ngừng làm việc để giành giật sự sống cho những sinh linh bé bỏng. Hàng năm, Trung tâm khám, tiếp nhận và điều trị cho hơn 21.000 trường hợp sơ sinh nặng và nguy kịch.

Đặc biệt, họ đã tạo nên những kỳ tích khi cứu sống thành công trẻ sinh cực non (từ 25 tuần tuổi thai) và cực nhẹ cân (từ 480gram) - nhóm trẻ có nguy cơ tử vong và di chứng cao nhất. Tỷ lệ cứu sống nhóm trẻ 28 tuần tuổi trở xuống với cân nặng không quá 1.000gram đã tăng ngoạn mục từ 40% (năm 2017) lên 70% (năm 2024), đồng thời hạ thấp tuổi thai có thể sống xuống còn 24 tuần.

Trung tâm tạo nên kỳ tích khi cứu sống thành công trẻ sinh cực non (từ 25 tuần tuổi thai) và cực nhẹ cân (từ 480gram). Ảnh minh họa.

Thành công này đến từ việc ứng dụng và làm chủ hàng loạt kỹ thuật hồi sức sơ sinh đỉnh cao, trong đó nhiều kỹ thuật do Trung tâm tiên phong hoặc là đơn vị duy nhất trên cả nước thực hiện. Trung tâm là đơn vị đầu tiên trên toàn quốc áp dụng lọc máu liên tục (40-50 ca/năm) qua catheter tĩnh mạch rốn trên trẻ sơ sinh - một sáng kiến giải quyết bài toán tiếp cận mạch máu vốn rất khó khăn ở trẻ sơ sinh.

Song song đó, Trung tâm đã điều trị thành công 2 ca ECMO (tim phổi nhân tạo) ở trẻ sơ sinh trong năm 2022, mở ra hy vọng cho các trường hợp suy hô hấp nặng. Đáng chú ý, đây còn là cơ sở duy nhất tại miền Bắc triển khai kỹ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy (80-100 ca/năm), giúp giảm thiểu di chứng thần kinh ở trẻ bị thiếu oxy não sau sinh. Trung tâm cũng là đơn vị lớn nhất tại miền Bắc thực hiện thay máu (70-80 ca/năm) để điều trị vàng da nặng.

Đặc biệt, sáng kiến "Ứng dụng phương pháp thay máu tự động ở trẻ sơ sinh" của đơn vị đã đoạt Giải Nhất Hội thi Kỹ thuật sáng tạo tuổi trẻ ngành Y tế khu vực Hà Nội năm 2019, giúp bệnh nhân ổn định hơn về huyết động và giảm đáng kể biến chứng,...

Tập thể nữ Trung tâm Sơ sinh, Bệnh viện Nhi Trung ương được Hội LHPN Việt Nam trao Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam 2025

Phong trào thi đua còn được thể hiện mạnh mẽ trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học. Nhiều đề tài cấp cơ sở, cấp tỉnh, và cấp Bộ đã được triển khai, mang lại giá trị ứng dụng cao. Điển hình là đề tài cấp Bộ năm 2025 về hiệu quả của liệu pháp hạ thân nhiệt hay báo cáo quốc tế tại Úc năm 2024 về phương pháp Kangaroo liên tục góp phần nâng tầm vị thế của Trung tâm trên diễn đàn quốc tế.

Không chỉ giữ lại tri thức cho riêng mình, Trung tâm còn tích cực đào tạo, chuyển giao kỹ thuật cho các bệnh viện tuyến dưới, đặc biệt là các tỉnh miền núi phía Bắc như Điện Biên, Hà Giang, Cao Bằng,... Nhiều cán bộ nữ của Trung tâm là giảng viên, báo cáo viên chính trong các khóa đào tạo chuyên sâu, giúp các địa phương tiếp cận kỹ thuật y học tiên tiến, giảm tỷ lệ chuyển tuyến và góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe trẻ sơ sinh trên toàn quốc.

Trung tâm Sơ sinh tổ chức khóa đào tạo "Nuôi con bằng sữa mẹ" cho nhân viên y tế cấp cơ sở, năm 2023

Với tâm niệm "mỗi em bé được cứu sống là một sinh mệnh hồi sinh, mỗi ca điều trị thành công là một tương lai khỏe mạnh được bảo đảm", tập thể nữ Trung tâm Sơ sinh không chỉ mang lại hạnh phúc cho từng gia đình mà còn đang đóng góp thiết thực vào chiến lược nâng cao chất lượng dân số Việt Nam.

Hành trình thầm lặng của họ chính là hành trình gieo những mầm xanh hy vọng, vun đắp cho một thế hệ tương lai khỏe mạnh về thể chất và vững vàng về tinh thần, đủ sức đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.

Trường Hùng