Những nhóm người 'đại kỵ' với nước vối

Công dụng của nước vối với sức khỏe

Nước vối được biết đến là thức uống quen thuộc, lành mạnh cho sức khỏe. Báo Dân Trí dẫn lời tiến sĩ - Lương y Phùng Tuấn Giang - Chủ tịch Viện Nghiên cứu Phát triển Y dược cổ truyền Việt Nam cho biết, theo y học cổ truyền, cây vối được biết đến rộng rãi trong việc điều trị bệnh cúm và một số bệnh về tiêu hóa. Bên cạnh đó, lá và nụ hoa vối cũng được dùng ngoài da để điều trị các tình trạng viêm, bao gồm vết bầm tím, mụn trứng cá và lở loét.

Dưới đây là các tác dụng dược lý của cây vối:

Hoạt động chống ung thư

Đã có những nghiên cứu về độc tính tế bào của DMC (thành phần chính của lá vối) trên các dòng tế bào ung thư khác nhau với mức độ độc tính tế bào khác nhau. DMC thể hiện độc tính tế bào mạnh nhất đối với dòng tế bào ung thư phổi A549.

DMC cũng hoạt tính chống lại nhiều dòng tế bào ung thư khác chẳng hạn như HepG2 (tế bào ung thư gan), ASK, P-388 và PANC-1 (tế bào ung thư tuyến tụy). Đối với các dòng tế bào ung thư khác, DMC chỉ cho thấy hoạt động vừa phải.

Kháng nhiều loại thuốc là một trong những thách thức lớn đối với việc điều trị ung thư bằng hóa trị liệu.

Việc điều trị đồng thời DMC với các thuốc chống ung thư khác đã được chứng minh là làm tăng hoạt động của thuốc, tăng sự tích tụ thuốc trong mô khối u và thậm chí còn có tác dụng hiệp đồng với thuốc khi được điều trị ở các tế bào ung thư kháng thuốc.

Dù vậy, cần thực hiện thêm các nghiên cứu, đặc biệt là trên mô hình động vật, để làm rõ ứng dụng của DMC trong điều trị ung thư.

Các nghiên cứu về tác dụng phòng ngừa của vối đối với các chất gây ung thư vẫn đang ở giai đoạn đầu, vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để có thể đưa ra kết luận về lợi ích phòng ngừa ung thư của loại cây này.

Hoạt động chống tiểu đường và chống béo phì

Từng có nhiều bằng chứng về đặc tính chống tiểu đường, chống béo phì của chiết xuất vối và thành phần chính của nó (DMC) trong cả thiết lập thử nghiệm trong ống nghiệm và cơ thể sống.

Chiết xuất vối được chứng minh là ức chế các enzym thủy phân polysaccharide, làm giảm lượng đường trong máu và bảo vệ các đảo tụy ở mô hình chuột.

Mặt khác, nó có khả năng kích thích tiết insulin, tăng hấp thu glucose ở các tế bào mỡ đã biệt hóa và bảo vệ các tế bào đảo tụy khỏi stress oxy hóa, tổn thương tế bào và độc tính của glucose. Hơn nữa, DMC cũng được phát hiện có tác dụng làm giảm tích tụ lipid và thúc đẩy quá trình oxy hóa axit béo ở chuột.

Mặc dù hoạt động chống tiểu đường và chống béo phì không phải là chỉ định điều trị của cây vối trong y học cổ truyền, nhưng những kết quả nghiên cứu này cho thấy tiềm năng ứng dụng lâm sàng của cây vối trong việc chống lại các tình trạng bệnh mãn tính như tiểu đường và béo phì.

Nước vối tốt cho sức khỏe nhưng không phải ai cũng uống được

Hoạt động chống oxy hóa

Với hàm lượng hợp chất phenolic rất cao, chiết xuất vối cho thấy tác dụng chống oxy hóa mạnh mẽ trong nhiều thực nghiệm sinh học khác nhau.

Chiết xuất từ quả cho thấy khả năng bảo vệ thận khỏi nhiễm độc cadmium ở mô hình chuột trong khi chiết xuất lá vối được phát hiện có tác dụng bảo vệ tế bào nội mô và tế bào gan khỏi các tổn thương do hydrogen peroxide (loại gốc tự do nguy hiểm) gây ra.

Vì hoạt động chống oxy hóa liên quan đến nhiều hoạt động dược lý, chẳng hạn như hoạt động chống ung thư, chống viêm, bảo vệ gan và bảo vệ thần kinh, nên hoạt động chống oxy hóa mạnh mẽ có thể cung cấp ý tưởng nghiên cứu và định hướng để khám phá các tác dụng dược lý khác của cây vối.

Hoạt động chống cúm

Một trong những công dụng phổ biến nhất của lá vối trong y học cổ truyền Việt Nam và Trung Quốc là điều trị cúm.

Các nghiên cứu hiện tại cho thấy flavonoid C-methyl hóa là hợp chất chịu trách nhiệm cho hoạt động chống cúm của chiết xuất vối. Hoạt động kháng virus của cây vối cho thấy kết quả rất hứa hẹn trong các nghiên cứu in vitro (nghiên cứu trong ống nghiệm), đặc biệt là chống lại virus cúm (H1N1 và H9N2).

Tuy nhiên, các nghiên cứu công bố chỉ báo cáo kết quả dược lý trong các xét nghiệm sinh học bằng enzyme và tế bào. Do đó, cần thực hiện thêm các nghiên cứu để xác nhận tác dụng chống cúm của cây này trên mô hình động vật, qua đó đặt nền tảng cho các thử nghiệm lâm sàng.

Hoạt động chống viêm

Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra tác dụng chống viêm tiềm tàng của chiết xuất lá vối và DMC, xác minh các công dụng truyền thống của cây trong y học dân gian, ví dụ như bệnh ngoài da, mụn nhọt và viêm vú.

Chiết xuất lá vối và flavonoid chính của nó (DMC) được phát hiện có tác dụng làm giảm biểu hiện của các chất trung gian gây viêm và gây viêm.

Những người đại kỵ với nước vối

Nước vối tuy tốt cho sức khỏe nhưng không phải ai cũng có thể uống được. Báo Sức khỏe & Đời sống dẫn lời BS Vũ Duy Thành cho biết, những nhóm người dưới đây được khuyến cáo nên hạn chế sử dụng nước vối:

- Người gầy yếu: Không dùng nước vối cho người có thể trạng gầy yếu suy nhược.

- Trẻ em, phụ nữ mang thai: Không nên dùng nước vối cho trẻ em dưới 12 tuổi do hệ tiêu hóa của trẻ còn non yếu. Phụ nữ có thai không nên dùng nước vối quá nhiều, quá đặc ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, bài tiết.

- Khi đang đói bụng: Không uống nước vối khi đói, vì lá vối tác dụng kích thích tiêu hóa, làm tăng nhu động ruột do đó, uống khi đói sẽ khiến bụng cồn cào khó chịu.

- Người đang sử dụng thuốc: Những người đang điều trị bệnh, sử dụng thuốc tây y, thuốc nam không nên uống nước lá vối, vì có thể làm giảm tác dụng của thuốc đang sử dụng. Nếu muốn sử dụng lá vối làm nước uống, cần tham khảo ý kiến bác sĩ.

Trên đây là những người được khuyến cáo không nên sử dụng nước vối. Hãy hạn chế sử dụng nước vối nếu bạn thuộc nhóm những người trên nhé.

Hạ An (Tổng hợp)