Những việc cần làm ngay để phòng tránh ung thư gan

Các nghiên cứu và các ủy ban y tế quốc tế nhận định rằng phần lớn trường hợp ung thư gan có thể phòng ngừa nếu tăng bao phủ tiêm chủng, giảm tiêu thụ rượu, kiểm soát béo phì và cải thiện an toàn thực phẩm. (Nguồn: Health)

Thạc sĩ bác sĩ Nguyễn Văn Chiều có hơn 14 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực ung bướu hiện công tác tại Hà Nội cho biết, ung thư gan là một trong những loại ung thư có tỷ lệ tử vong cao nhất. Nguyên nhân đến từ nhiều yếu tố: bệnh diễn tiến âm thầm, triệu chứng mờ nhạt, gan lại là cơ quan thiết yếu không thể thay thế. Khi phát hiện, phần lớn bệnh nhân đã ở giai đoạn muộn, khiến việc điều trị gặp nhiều khó khăn.

Ngăn chặn viêm gan B từ giai đoạn đầu qua chương trình tiêm chủng mở rộng và sàng lọc là biện pháp phòng ung thư gan có hiệu quả nhất về mặt cộng đồng. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và nhiều nghiên cứu đã xác định rõ phòng ngừa nhiễm HBV (virus viêm gan B - Hepatitis B Virus) bằng vaccine làm giảm mạnh tỷ lệ ung thư gan trong tương lai.

Để bảo vệ bản thân trước căn bệnh ung thư gan, thay đổi lối sống và loại bỏ các tác nhân môi trường cũng rất quan trọng, theo bác sĩ Chiều. Bác sĩ phân tích nhiều yếu tố lối sống góp phần gây ung thư gan như uống rượu quá mức, béo phì và gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), hút thuốc, tiếp xúc thực phẩm nhiễm aflatoxin.

Gần đây, các nghiên cứu và các ủy ban y tế quốc tế nhận định rằng phần lớn trường hợp ung thư gan có thể phòng ngừa nếu tăng bao phủ tiêm chủng, giảm tiêu thụ rượu, kiểm soát béo phì và cải thiện an toàn thực phẩm.

Bác sĩ Chiều nhấn mạnh: "Giảm rượu, kiểm soát cân nặng, dinh dưỡng hợp lý và tránh thực phẩm mốc là những bước thiết thực mà mỗi gia đình có thể thực hiện ngay".

Việc phát hiện và điều trị HBV và HCV (virus viêm gan C - Hepatitis C Virus) mạn có thể giảm nguy cơ tiến triển đến xơ gan và ung thư biểu mô tế bào gan (HCC). Bác sĩ Chiều khuyến cáo mọi người nên kiểm tra huyết thanh (HBsAg, anti-HCV) ít nhất một lần nếu chưa rõ tiền sử và tiêm hoặc hoàn tất lịch vaccine HBV nếu chưa được tiêm.

Đối với người có nguy cơ cao (mang HBV/HCV mạn, xơ gan, tiền căn gia đình), bác sĩ Chiều khuyên tầm soát định kỳ bằng siêu âm gan kết hợp xét nghiệm AFP theo khoảng cách 6 tháng. Việc tầm soát không chỉ giúp phát hiện u nhỏ còn khả năng điều trị triệt căn mà còn giảm tử vong do ung thư gan. Bác sĩ Chiều nói: "Người có yếu tố nguy cơ nên kiểm tra định kỳ 6 tháng/lần, chi phí tầm soát là khoản đầu tư nhỏ so với cơ hội sống được cứu".

Ngoài ra, khi tầm soát phát hiện tổn thương nghi ngờ, cần thực hiện thêm MRI gan hoặc sinh thiết theo hướng dẫn chuyên môn để quyết định phương án điều trị tối ưu.

"Phát hiện sớm - điều trị đúng không chỉ cứu gan mà còn cứu mạng nhiều người", bác sĩ Chiều khẳng định.

Theo dữ liệu của Globocan - Cơ quan Nghiên cứu Ung thư quốc tế công bố năm 2022, mỗi năm tại Việt Nam ghi nhận khoảng 26.500 ca mắc mới ung thư gan, chiếm gần 15% tổng số ca ung thư mới. Số ca tử vong cũng lên tới hơn 25.000 ca/năm, là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu do ung thư tại nước ta. Đáng chú ý, bệnh này ảnh hưởng nặng nề đến nam giới: 77% ca bệnh thuộc về nam giới.

Không chỉ dừng ở số liệu, thực tế lâm sàng cho thấy phần lớn bệnh nhân chỉ đến bệnh viện khi khối u đã lớn, có di căn hoặc gan đã bị xơ nặng. Khi đó, các phương pháp điều trị chỉ giúp kéo dài thời gian sống thêm hoặc giảm nhẹ triệu chứng, còn cơ hội chữa khỏi rất thấp. Theo các nghiên cứu, tỷ lệ sống 5 sau năm nếu phát hiện sớm có thể đạt 70–80%, nhưng khi phát hiện muộn, con số này giảm xuống dưới 15%.

(theo Ngôi sao)