Những vũ khí Ukraine có thể xuất khẩu giữa lúc xung đột với Nga

Theo tờ Kyiv Independent, trong tuyên bố mới đây, ông Zelensky cho biết, Ukraine có kế hoạch mở rộng việc mua vũ khí của Mỹ theo chương trình PURL của NATO vào tháng 10, đồng thời tìm cách xuất khẩu vũ khí nội địa.

"Chúng tôi đã đưa đề xuất ban đầu với các đối tác về việc xuất khẩu vũ khí hiện đại của Ukraine. Đây sẽ là hoạt động xuất khẩu vũ khí có kiểm soát, cụ thể là USV", Tổng thống Zelensky nói.

Xuồng không người lái (USV) do Ukraine chế tạo. Ảnh: Naval News

"An ninh của các tuyến đường biển là một phần không thể thiếu trong an ninh tổng thể và nhiều quốc gia đang phụ thuộc vào việc đó. Ukraine cung cấp cho các đối tác đáng tin cậy những phát triển đang giúp Kiev ở Biển Đen. Chúng tôi đang trông cậy vào những hợp đồng vững chắc", nhà lãnh đạo Ukraine nói thêm.

Cũng theo ông Zelensky, những đề xuất xuất khẩu vũ khí sẽ được bàn thảo với các đồng minh của Ukraine tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc (LHQ) trong tuần này. Đây là sự kiện ông Zelensky mô tả là "tuần lễ ngoại giao" căng thẳng, bao gồm gần 20 cuộc họp với các nhà lãnh đạo thế giới.

Ngành quốc phòng Ukraine, nhất là ngành công nghiệp máy bay không người lái (UAV) đã phát triển bùng nổ kể từ khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào tháng 2/2022. Hơn 200 công ty UAV đã xuất hiện, cho ra đời các hệ thống giá rẻ, dễ sửa đổi, từ đó góp phần định hình lại cách tiến hành xung đột hiện đại.

Trong đó, Ukraine đã liên tục mở rộng phi đội USV để tham gia nhiệm vụ chiến đấu. Cụ thể, Kiev đã nhiều lần dùng khí tài không người lái này để gây ra thiệt hại nặng nề cho các tài sản của Nga ở Biển Đen.

Gần đây nhất, Ukraine đã công khai tàu lặn không người lái TOLOKA với 3 biến thể, trong đó có biến thể TLK-1000 khổng lồ, dài tới 12m, mang theo 5.000kg thuốc nổ và có thể tiếp cận mục tiêu ở khoảng cách 2.000km.

Tờ Kyiv Post dẫn lời ông Zelensky thừa nhận, các nhà sản xuất Ukraine đang thiếu kinh phí để sản xuất thêm các loại UAV cần thiết cho tiền tuyến. Do đó, xuất khẩu các sản phẩm thặng dư là một trong những giải pháp đang được cân nhắc.

“Trong xung đột, không ai muốn mạo hiểm, nhưng chúng ta cần tiền để sản xuất một số loại vũ khí rất cần thiết như UAV cho tiền tuyến. Vì vậy, trong khoảng 10 ngày nữa, chúng ta sẽ có một khái niệm về xuất khẩu có giới hạn. Ukraine có thể sản xuất nhiều USV hơn so với nhu cầu trong nước. Điều đó cho thấy, hoặc chúng ta cần cắt giảm năng lực sản xuất hoặc đây là cơ hội để bán đúng số lượng chúng ta đang dư thừa”, ông Zelensky phát biểu hôm 21/9.

Trước đó, nhà lãnh đạo Ukraine đã công bố kế hoạch xuất khẩu thông qua 3 hướng Mỹ, châu Âu và các nước khác. Theo hãng tin RBC-Ukraine, Tổng thống Zelensky tin Ukraine có thể xuất khẩu USV và vũ khí chống tăng.

Chia sẻ với tờ Kyiv Post hồi tháng 5, Taras Kachka, đại diện thương mại của Ukraine nhận định, quyết định “bật đèn xanh” xuất khẩu vũ khí phụ thuộc vào các quan chức quân sự cấp cao của Ukraine. Theo ông Kachka, Bộ Kinh tế Ukraine ủng hộ mong muốn xuất khẩu của ngành công nghiệp vũ khí trong nước, nhưng quyết định cuối cùng thuộc về Hội đồng An ninh và Quốc phòng quốc gia cũng như Trụ sở Tổng tư lệnh tối cao.

“Mọi người đều thừa nhận ngành công nghiệp vũ khí Ukraine cần được mở cửa xuất khẩu. Nhưng làm thế nào để thực hiện, khi nào là thuận tiện nhất để dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu vũ khí, làm thế nào để tránh gây nguy hiểm cho việc mua sắm vũ khí phục vụ tiền tuyến lại là một vấn đề phức tạp”, ông Kachka nhấn mạnh.

Trên thực tế, việc xuất khẩu vũ khí nội địa của Ukraine bị hạn chế nghiêm ngặt và cần phải có sự cấp phép của Cơ quan Xuất khẩu nhà nước. Vào tháng 5, các nhà sản xuất quốc phòng Ukraine đã gửi bức thư công khai tới Tổng thống Zelensky, kêu gọi ông dỡ bỏ các hạn chế xuất khẩu đối với thiết bị quân sự nội địa, đặc biệt là UAV.

Tới ngày 21/6, ông Zelensky tuyên bố Kiev sẽ sớm xuất khẩu công nghệ quốc phòng và mở các dây chuyền sản xuất vũ khí tại những nước đối tác. Đây là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn nhằm quốc tế hóa hoạt động sản xuất vũ khí của Ukraine.

Vào tháng 7, người đứng đầu Kiev thông báo đã đạt được thỏa thuận với Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc bán UAV của Ukraine cho Mỹ. Ông Zelensky ước tính bản hợp đồng tiềm năng trị giá từ 10 - 30 tỷ USD.

Bên cạnh đó, Kiev cũng ký một thỏa thuận lớn với công ty Swift Beat của Mỹ để cùng sản xuất hàng trăm nghìn UAV trong năm nay.

Mới đây, ông Zelensky còn đề xuất một chương trình chung để tài trợ và sản xuất UAV đánh chặn cùng các đối tác châu Âu, sau sự việc nhiều UAV của Nga bị cáo buộc xâm phạm không phận Ba Lan vào ngày 10/9.

Minh Thu