Xe tăng T-84 Oplot Ukraine nghiên cứu chế tạo được kỳ vọng sẽ giúp quân đội nước này đẩy lui binh sĩ Nga trong trường hợp nổ ra xung đột vũ trang trên quy mô lớn.
Sau khi Liên Xô tan rã, Ukraine được thừa hưởng dây chuyền sản xuất xe tăng T-80UD đắt tiền và tinh vi (với động cơ diesel thay vì turbine khí) tại KhZTM ở Kharkov, tờ Military Watch của Mỹ cho biết.
Nga đã từ bỏ việc chế tạo T-80 vào năm 1992 để chuyển sang sử dụng T-72 kinh tế hơn, trong khi Ukraine cải tiến những chiếc T-80 của mình để xuất khẩu, quá trình hiện đại hóa diễn ra một cách thận trọng.
Kết quả là T-84 Oplot trở thành xe tăng tốt nhất của Ukraine, cỗ chiến xa này sử dụng tháp pháo hàn thay vì đúc, tích hợp hệ thống phòng vệ chủ động Zaslon và giáp phản ứng nổ thế hệ 3 Nozh.
Ngoài ra thiết bị nạp đạn tự động trên xe tăng T-64 và T-80 có cấu trúc khác với T-72 và T-90, được đánh giá tin cậy hơn với phần liều phóng và đầu đạn bố trí riêng rẽ trong băng chuyền rồi mới được đưa tới nòng pháo.
Tuy nhiên nhiều năm sau độc lập, lĩnh vực quốc phòng của Ukraine đã bị tổn hại nghiêm trọng, Lực lượng vũ trang nước này không cần T-84 Oplot đắt tiền, kém kinh tế và có nhiều khiếm khuyết, vì vậy chỉ có hơn chục chiếc được xuất xưởng.
Những vấn đề tồn tại trên T-84 cũng như việc thiếu kinh phí để nâng cấp và mua chúng đã khiến Quân đội Ukraine buộc phải triển khai hàng trăm xe tăng T-64 thế hệ cũ ở Donbass vào năm 2014.
Hạn chế chính của T-84 Oplot là kém tin cậy, nó cũng không gây được ấn tượng tốt tại giải đấu Strong Europe Tank Challenger diễn ra ở Đức năm 2018 (tương tự Tank Biathlon của Nga), khi bộ nạp đạn tự động trên 3 trong số 4 xe tăng phát sinh lỗi.
Một vấn đề đáng chú ý khác là khẩu pháo 125 mm của xe tăng thiếu tính ổn định, hay bị rung rắc khi hoạt động trên địa hình gồ ghề, khiến tầm bắn hiệu quả bị hạn chế nghiêm trọng, chỉ được khoảng 50% so với quảng cáo.
Chi tiết rất khó hiểu trên T-84 Oplot đó là các nhà thiết kế đã bố trí kính ngắm toàn cảnh ngay phía trước súng máy hạng nặng 12,7 mm, gây cản trở tầm bắn của chính vũ khí trên.
Đã hai thập niên sau khi những chiếc xe tăng đầu tiên lăn bánh khỏi dây chuyền lắp ráp nhưng T-84 Oplot tiếp tục cho thấy những khiếm khuyết, khả năng giải quyết vấn đề của Ukraine đang bị đặt dấu hỏi lớn.
Hiện Ukraine có năng lực sản xuất xe tăng rất hạn chế. Khách hàng chính của T-84 Oplot là Quân đội Hoàng gia Thái Lan. Bangkok đã đặt mua 49 chiếc MBT loại này từ Kiev vào năm 2011, nhưng tới 7 năm sau họ mới được nhận đủ, thậm chí đã tính khả năng từ bỏ thương vụ này.
Ukraine đã chứng tỏ mình không có khả năng sản xuất xe tăng ngay cả với số lượng của những năm 1990, khi họ xuất khẩu hàng trăm chiếc T-80 sang Pakistan, chưa nói đến thời kỳ Liên Xô.
Xét thấy những chiếc T-64 và T-80 lỗi thời đang được cất giữ không thể mang lại mức độ an ninh cần thiết, Kiev có thể đặt mua xe tăng từ nước ngoài thay vì gấp rút sản xuất T-84 Oplot để chống lại Quân đội Nga.
“Nhược điểm lớn trên T-84 Oplot dự báo khiến chiếc xe tăng này khó lòng phát huy vai trò trước những cỗ chiến xa hiện đại của Nga như T-90 hay T-80BVM trên chiến trường", tờ Military Watch của Mỹ kết luận.
Bạch Dương