Nigeria tung chính sách ưu đãi thuế mới cho ngành dầu khí

Nigeria tung chính sách ưu đãi thuế mới cho ngành dầu khí. Hình minh họa

Ngày 1/6, Tổng thống Nigeria Bola Tinubu ký ban hành một sắc lệnh mới, công bố chính sách ưu đãi thuế, nhằm giảm chi phí vận hành cho các hoạt động thượng nguồn trong ngành dầu khí. Văn bản có tên gọi “Lệnh khuyến khích nâng cao hiệu quả chi phí hoạt động thượng nguồn dầu khí 2025” quy định rõ: Ưu đãi thuế chỉ áp dụng cho những doanh nghiệp chứng minh được mức tiết kiệm chi phí thực tế trong hoạt động khai thác trên đất liền, vùng nước nông và nước sâu.

Doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chí hiệu suất đề ra có thể được giảm tới 20% tổng số thuế phải nộp hàng năm. Đây là một phần trong chiến lược lớn hơn nhằm khôi phục sức hấp dẫn của ngành dầu khí Nigeria trong bối cảnh quốc tế cạnh tranh gay gắt, và sự quan tâm của các tập đoàn dầu khí lớn đang dần suy giảm, do áp lực từ các tiêu chuẩn ESG (môi trường, xã hội và quản trị) của phương Tây.

Chính phủ Nigeria đang nỗ lực xoay chuyển tình thế bằng nhiều chính sách khuyến khích mới, trong đó ưu tiên hàng đầu là thu hút đầu tư vào lĩnh vực khí đốt – loại năng lượng được xem là giải pháp chuyển tiếp quan trọng trong quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu.

Chính sách mới được kỳ vọng sẽ củng cố thêm những kết quả tích cực từ các đợt cải cách gần đây trong ngành.

Được biết, trước khi Tổng thống Bola Tinubu lên nắm quyền vào năm 2023, ngành dầu khí Nigeria đã mất dần sức hút. Chi tiêu đầu tư cho lĩnh vực thượng nguồn từng giảm tới 74%, từ 27 tỷ USD vào năm 2014 xuống còn chưa đầy 6 tỷ USD vào năm 2022.

Bên cạnh đó, sự cạnh tranh từ các nước láng giềng khiến Nigeria đánh mất dần thị phần trong tổng vốn đầu tư thượng nguồn khu vực. Trong bối cảnh đó, chính quyền của ông Tinubu đã khởi động một loạt cải cách để lấy lại lòng tin từ nhà đầu tư, và định hình lại hướng phát triển chiến lược cho ngành dầu khí quốc gia.

Nigeria từng bước hình thành hệ thống ưu đãi thuế cho ngành dầu khí từ năm 2023

Từ năm 2023, Nigeria đã bắt đầu đặt nền móng cho hệ thống ưu đãi thuế trong ngành dầu khí, với trọng tâm là lĩnh vực khí đốt. Một trong những chính sách đáng chú ý là giảm 25% thuế đối với các khoản đầu tư vào thiết bị và cơ sở hạ tầng, phục vụ các dự án khí đốt mới, hoặc đang triển khai. Cùng lúc, quy trình đấu thầu các dự án dầu khí cũng được đơn giản hóa đáng kể.

Những động thái này nhanh chóng mang lại kết quả rõ rệt. Đến tháng 1/2024, Nigeria đã chiếm tới 3 trong số 4 quyết định đầu tư cuối cùng (FID) trong lĩnh vực dầu khí trên toàn châu Phi, với tổng giá trị huy động vượt mốc 5 tỷ USD.

Đà phát triển tiếp tục được củng cố trong tháng 2/2024 khi Chính phủ Nigeria ban hành ba chỉ thị Tổng thống quan trọng. Các chỉ thị này điều chỉnh lại khung thuế cho các dự án dầu khí, đặc biệt là ở vùng nước sâu. Những thay đổi bao gồm: Áp dụng tín dụng thuế cho các dự án khí không đi kèm dầu, cho phép khấu trừ thuế đối với các công trình hạ tầng khí đốt, và nhiều chính sách ưu đãi khác nhằm khuyến khích hoạt động khai thác ngoài khơi sâu.

Đến tháng 10 cùng năm, các chính sách ưu đãi được mở rộng sang các phân khúc trung và hạ nguồn. Một số biện pháp nổi bật có thể kể đến như: Miễn thuế giá trị gia tăng (VAT) cho các sản phẩm khí, ưu đãi cho khai thác ngoài khơi, và hỗ trợ phát triển các giải pháp năng lượng sạch như LPG, LNG quy mô nhỏ, CNG, cũng như xe điện.

Hệ thống ưu đãi thuế này tập trung vào hai mục tiêu chính: Thúc đẩy đầu tư vào các lô dầu khí chưa khai thác; Tối đa hóa tiềm năng phát triển khí đốt – trong bối cảnh nhiều tập đoàn quốc tế đang chuyển hướng ưu tiên đầu tư vào khí thay vì dầu mỏ truyền thống.

Hiện Nigeria đặt mục tiêu thu hút 10 tỷ USD đầu tư vào các dự án thăm dò khí đốt tại vùng biển sâu, đồng thời đẩy mạnh phát triển hạ tầng phục vụ nhu cầu khí đốt trong nước và xuất khẩu.

“Ông Tinubu đã nhiều lần nhấn mạnh vai trò của việc phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan Chính phủ. Nếu làm tốt điều này, Nigeria sẽ trở nên hấp dẫn hơn rất nhiều trong mắt giới đầu tư”, bà Clementine Wallop – Giám đốc khu vực châu Phi Hạ Sahara của công ty tư vấn Horizon Engage – nhận định.

Nh.Thạch

AFP