NIM ngân hàng có thể đã tạo đáy trong quý I/2025

Tăng trưởng huy động lần đầu bắt kịp tăng trưởng tín dụng sau 5 quý

Trong một nhận định mới đây, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) nhận định mức tăng trưởng tín dụng (TTTD) đạt 10% kể từ đầu năm đến hết quý II/2025 của các ngân hàng niêm yết là mức tăng tích cực trong vòng 5 năm trở lại đây và tương đương với năm 2022.

Đáng chú ý, sự phân hóa về tốc độ tăng trưởng tín dụng tiếp tục được nới rộng giữa các nhóm ngân hàng. Trong khi nhóm các ngân hàng TMCP quy mô lớn tăng trưởng 12,3% so với đầu năm, dẫn dắt bởi tăng trưởng vượt trội của VPB, HDB và SHB, thì nhóm NHTM Nhà nước tăng trưởng khoảng 7,8% khi ngân hàng niêm yết có quy mô lớn nhất là BID tiếp tục tăng trưởng thận trọng (+6,1%). Điều này giúp các ngân hàng TMCP quy mô lớn chiếm tới 48% thị phần tín dụng mới trong nửa đầu năm, so với thị phần 35% của nhóm NHTM quốc doanh.

Ảnh: VDSC

Trong khi đó, tín dụng theo kỳ hạn trong quý II đã ghi nhận tăng trưởng đồng đều hơn so với quý I với nhu cầu vay trung, dài hạn phục hồi khả quan. Điều này được hỗ trợ bởi diễn biến tích cực trong nhu cầu vay tiêu dùng và mua BĐS của khách hàng cá nhân, vốn đã lấy lại được đà tăng trưởng trong quý II với mức tăng gần 10% so với đầu năm (số liệu 10 NHTM lớn nhất) và cao hơn mức 6% của cùng kỳ năm 2024.

Ảnh: VDSC

Về huy động, tăng trưởng huy động của các ngân hàng niêm yết tính tới hết quý II/2025 đạt 10,0%, bắt kịp với tốc độ TTTD sau 5 quý tăng trưởng thấp hơn tín dụng.

Xét về cơ cấu huy động, các ngân hàng tiếp tục đẩy mạnh huy động qua kênh giấy tờ có giá (GTCG) với tăng trưởng huy động đạt 25,0% so với đầu năm, đưa tỷ trọng GTCG trong cơ cấu huy động lên 11,9% (2024 là 10,3% và quý I/2025 là 11,1%), còn huy động tiền gửi tăng 8,3% so với đầu năm.

Tỷ lệ CASA trong quý II đã cải thiện 100 điểm cơ bản so với quý trước lên 22,1%. Mặc dù vậy, chi phí huy động tiền gửi bình quân toàn ngành tiếp tục tăng gần 10 điểm cơ bản trong quý II lên 4,2%, hàm ý lãi suất tiết kiệm trên thị trường tiếp tục có sự nhích lên nhẹ trước tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ. VDSC ước tính diễn biến này đã đưa mức thay đổi về chi phí huy động tiền gửi bình quân trong nửa đầu năm lên gần 30 điểm cơ bản so với kỳ vọng tăng 50-60 điểm cơ bản trong cả năm nay.

Ảnh: VDSC

NIM có thể đã tạo đáy trong quý I/2025

Về bức tranh kết quả kinh doanh, VDSC ước tính rằng trong quý II vừa qua, lợi nhuận trước thuế của 27 ngân hàng niêm yết đạt gần 89 nghìn tỷ đồng, tăng trưởng 17% so với cùng kỳ.

Lũy kế 6 tháng đầu năm, lợi nhuận trước thuế của các ngân hàng này đạt 172 nghìn tỷ đồng, tăng trưởng 16% và hoàn thành 49% kế hoạch lợi nhuận cả năm.

Ảnh: VDSC

Động lực tăng trưởng chính cho doanh thu (+11% svck) tiếp tục đến từ thu nhập lãi thuần (+8% svck) và thu nhập từ hoạt động khác (+103% svck).

Trong đó, thu nhập lãi thuần tiếp tục tăng trưởng dựa trên mức tăng ấn tượng của tín dụng (+20,3% svck và +10,0% kể từ đầu năm). Thu nhập khác có sự tăng trưởng vượt trội nhờ thu nhập từ thu hồi nợ xấu ngoại bảng (đã xử lý rủi ro) – đạt gần 20 nghìn tỷ đồng và tăng trưởng 57% svck.

Ở cấu phần chi phí, chi phí hoạt động (+9% svck) tăng chậm hơn so với Tổng thu nhập hoạt động và chi phí dự phòng rủi ro tín dụng đi ngang so với cùng kỳ (+2% svck) củng cố tăng trưởng lợi nhuận trước thuế của các ngân hàng trong quý II/2025.

Đáng chú ý, các chuyên gia chỉ ra rằng mặc dù vẫn giảm so với cùng kỳ, NIM quý II/2025 đã tăng nhẹ so với quý trước nhờ diễn biến tích cực của chất lượng tài sản.

Cụ thể, NIM toàn ngành trong quý II vừa qua đã tăng 10 điểm cơ bản so với quý I lên 3,15%, tuy nhiên vẫn thấp hơn so với cùng kỳ gần 40 điểm cơ bản. Diễn biến này được thúc đẩy bởi xu hướng cải thiện rõ rệt trong chất lượng tài sản của toàn ngành, với tổng nợ quá hạn (nợ nhóm 2 và nợ xấu) hình thành ròng giảm mạnh so với các quý trước.

Điều này giúp các ngân hàng giảm đáng kể phần lãi dự thu phải thoái trong quý II và đưa lợi suất cho vay theo quý cũng như lợi suất tài sản sinh lãi bình quân theo quý tăng lần lượt 10 điểm cơ bản và 20 điểm cơ bản so với quý trước. Điều này, kết hợp với mức tăng 10 điểm cơ bản (theo quý) của chi phí vốn, đã giúp NIM toàn ngành cải thiện nhẹ trong quý II.

Ảnh: VDSC

Theo VDSC, NIM nhiều khả năng đã tạo đáy trong quý đầu năm, vốn chịu sức ép từ thoái lãi phải thu cộng với cạnh tranh lãi suất đầu ra, và kỳ vọng vào kịch bản cải thiện nhẹ trong nửa cuối năm.

Các động lực cho NIM gồm: (1) nhu cầu vay trung dài hạn khả quan hơn của nền kinh tế kết hợp với triển vọng lành mạnh của chất lượng tài sản giúp nâng cao lợi suất tài sản sinh lãi; (2) Dòng vốn giải ngân đầu tư công dồi dào hơn từ nay đến cuối năm (ước tính trên 500 nghìn tỷ đồng) và hạ tỷ lệ dự trữ cho 4 NHTM tham gia nhận chuyển giao bắt buộc các ngân hàng yếu kém từ quý cuối năm (ước tính gần 40 nghìn tỷ đồng) sẽ giúp giải tỏa áp lực thanh khoản trên thị trường cũng như ổn định lại mặt bằng lãi suất huy động.

Áp lực thanh khoản, trên thực tế, đã diễn ra trong thời gian đầu tháng 8 khi lãi suất bình quân liên ngân hàng đã bắt đầu tăng mạnh, đỉnh điểm lên gần 6% vào đầu tháng 8, bất chấp việc NHNN tiếp tục bơm tiền trên kênh OMO, nâng quy mô OMO lưu hành chạm ngưỡng 200 nghìn tỷ đồng.

Diên Vỹ