Nỗ lực bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa

Tháp Bà Ponagar ở tỉnh Khánh Hòa. Ảnh tư liệu: Đặng Tuấn/TTXVN

Đáng chú ý, việc Di tích Tháp Bà Ponagar được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt khẳng định giá trị lịch sử, tâm linh và kiến trúc độc đáo của công trình biểu tượng vùng duyên hải Nam Trung Bộ.

Trong chuỗi hoạt động Lễ hội văn hóa - du lịch biển 2025 đang được tỉnh Khánh Hòa tổ chức, Trung tâm đã tổ chức chuyên đề “Về miền di sản - Biểu diễn, trưng bày nghề thủ công truyền thống Gốm Bàu Trúc và Dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp” tại Di tích Tháp Bà Ponagar. Chuyên đề nhằm tôn vinh di sản văn hóa Champa - nền văn hóa được thể hiện qua hệ thống tháp cổ, nghệ thuật kiến trúc độc đáo cùng các làng nghề thủ công vẫn đang được gìn giữ, phát triển bởi cộng đồng người Chăm.

Theo đó, khách tham quan được trực tiếp chiêm ngưỡng kỹ thuật làm gốm không dùng bàn xoay, nét đặc trưng của nghệ nhân làng Bàu Trúc của tỉnh Ninh Thuận, hay những tấm thổ cẩm rực rỡ của Mỹ Nghiệp - nơi mỗi sản phẩm là một mảnh ghép văn hóa truyền thống, kết tinh từ lịch sử và tâm hồn dân tộc. Không gian trưng bày mang đến trải nghiệm sinh động, gần gũi, giúp công chúng hiểu rõ hơn về “Nghệ thuật làm gốm của người Chăm” - Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại cần bảo vệ khẩn cấp được UNESCO ghi danh năm 2022.

Theo Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh Khánh Hòa Trần Đức Hà, lễ hội Tháp Bà Ponagar năm 2025 và các hoạt động văn hóa, nghệ thuật đã được tổ chức thành công tại thành phố Nha Trang thu hút và tạo dấu ấn cho hàng trăm nghìn lượt du khách, người hành hương và nhân dân địa phương đến tham quan, chiêm bái. Nhiều chương trình nghệ thuật truyền thống đặc sắc khác đã được tổ chức tại Di tích Tháp Bà Ponagar và danh thắng Hòn Chồng - Hòn Đỏ thu hút đông đảo người dân và du khách. Từ những điệu múa Chăm uyển chuyển, tiếng nhạc cụ dân tộc Chăm vang vọng, đến các màn trình diễn làm gốm, dệt thổ cẩm… đã tạo nên một bức tranh văn hóa đa sắc màu, sống động.

Trên lĩnh vực chuyên môn, Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh Khánh Hòa đẩy mạnh tu bổ, khảo sát nhiều di tích, gồm: đình Thanh Minh, thành cổ Diên Khánh, suối Tiên, biệt thự Cầu Đá... Đồng thời, đơn vị tham mưu xây dựng hồ sơ xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt thành Diên Khánh và hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Thiên Y A Na” trình UNESCO công nhận.

Từ tháng 12/2024 đến tháng 5/2025, Di tích Tháp Bà Ponagar và thắng cảnh Hòn Chồng thuộc địa bàn thành phố Nha Trang đã đón hơn 1,26 triệu lượt khách, tổng thu vé vào cổng hơn 42 tỷ đồng.

Tháp Bà Ponagar - nơi lưu giữ tinh hoa kiến trúc Chăm và tín ngưỡng thờ Thiên Y A Na không chỉ là biểu tượng văn hóa của người dân Khánh Hòa mà còn là điểm đến đặc biệt trong hành trình khám phá di sản Việt Nam. Chuyên đề hình ảnh “Tháp Bà xưa và nay” được giới thiệu tại đây đã góp phần lan tỏa những giá trị lịch sử, văn hóa gắn với vùng đất “rừng trầm - biển yến”.

Đặng Tuấn (TTXVN)